5.6 Het oog

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Hoofdstuk 5.6 Het oog

Voorkennisvragen

1. Wat is de taak van het oog? 

2. Hoe regelt het oog de hoeveelheid licht die erin valt?

Leerdoelen

1. Je kunt de delen van een oog beschrijven en hun functie toelichten
2. Je kunt de beeldvorming door ooglenzen beschrijven 

Het oog

Bestudeer het plaatje goed!
Binas 87C

87C

Lens

Pupil

Iris

Hoornvlies

Harde oogvlies

Vaatvlies

Glasachtig lichaam

Oogzenuw

Oogspier

Blinde vlek

Gele vlek

Straallichaam

Netvlies

Onderdeel	Functie
Hoornvlies
Lens
Iris
Straalvormig lichaam
Netvlies
Vaatvlies

Zet de juiste functie bij het juiste onderdeel

Beschermd het binnenste van het oog

Breekt (convergeerd) het binnenkomende licht 

Versteld de lens door de lens boller of holler te maken

Zet lichtprikkels om in impulsen door middel van lichtreceptoren

Regelt hoeveel licht het oog binnenkomt

Bevat bloedvaten voor de voeding 

Het oog

• Straalvormig lichaam  en lens zorgen dat scherp beeld ontstaat op netvlies
• Lichtreceptoren (staafjes en kegeltjes) in netvlies
• Scherpste beeld op gele vlek
• Beeld omgekeerd en verkleind
• Oogzenuw verlaat oog bij blinde vlek

Netvlies

Op het netvlies liggen 2 soorten zintuigcellen.

1. De staafjes

2. De kegeltjes 

Staafjes

Lees onderstaande zin goed:

De drempelwaarde is laag bij staafjes, er is weinig prikkel nodig om een impuls af te geven. 

Kegeltjes

Kegeltjes zijn voor het waarnemen van kleuren. 

(Ezelsbruggetje: K van Kegeltjes is de K van ... juist kleur!)

Kegeltjes werken alleen bij veel licht. In de gele vlek liggen de meeste kegeltjes!

Werking kegeltjes en staafjes

Fotopigment

- Staafje (licht) bevat rodopsine 

- Kegeltje (kleur) bevat fotopsine --> 3 soorten, specifiek voor rood, blauw,   groen

Fotopigment valt uit elkaar en zorgt dat natriumpoorten sluiten --> geen neurotransmitters meer

niet geprikkelde staafjes en kegeltjes geven een constante  stroom neurotransmitter af -> constante impuls frequentie

pigment in de staafjes en kegeltjes valt door belichting uit elkaar en zorgt ervoor dat er even geen neurotransmitter wordt afgeven.

staafjes

- rodopsine

kegeltjes

- fotopsine

Bij een hoge lichtintensiteit valt al het rodopsine uiteen en duurt het enige tijd voordat er weer voldoende rodopsine is teruggevormd. Mensen die problemen hebben met het terugvormen van hun rodopsine, zijn nachtblind.

verdeling

staafjes en kegeltjes

over het netvlies

Accomoderen

Accomoderen

Verziend en bijziend

• Hoornvlies en ooglens breken licht
• Bolle lenzen convergeren licht, holle lenzen divergeren licht

Dichtbij scherp zien = lens A of lens B?
want de lens is ........
en de lensbandjes zijn .....

1. Lens B lens is plat lensbandjes zijn strak
2. Lens A lens is plat lensbandjes zijn slap
3. Lens A lens is bol lensbandjes zijn slap
4. Lens B lens is bol lensbandjes zijn strak

Als ik wil  scherpstellen op een voorwerp dat dichtbij is, dan                                                    de kringspiertjes

van het/de                                                    , waardoor de lensbandjes                                          komen te staan en de lens                                                    wordt.                

strak

straalvormig lichaam

iris

slap

ontspannen

spannen (aan)

boller

platter

Pupilreflex

chiasma

Stereoscopie

oogzenuwen "kruisen" en een deel van de zenuwen gaat naar de andere hersenhelft 

afstand en diepte zien

Aan de slag...

Hoofdstuk 5 opdrachten volgens de planner