4.3 Eukaryoten + start 4.4 Evolutie

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Evolutie

Vandaag

• Herhalen BS 2
  
• Uitleg BS 3 (alleen de essentiële onderdelen)
  
• Uitleg BS 3
• Oefenvragen

Welke organismen zijn prokaryoot?

1. bacteriën
2. dieren
3. planten
4. schimmels

Rechts zie je de 4 rijken staan. Sleep het juiste rijk naar de bijbehorende cel.

Dier

Plant

Schimmel

Bacterie

Prokaryoot, kan autotroof zijn. 

Geen celwand, tussen 10-100µm lang

Wel vacuole en celkern, heterotroof

Met celkern, maakt eigen organische stoffen uit anorganische stoffen

Dier

Plant

Schimmel

Bacterie

Het mitochondrium speelt een belangrijke rol bij vrijmaken van energie. Daartoe worden een organische en anorganische stof opgenomen in de cel.
Welke anorganische stof wordt opgenomen en met welk transporttype?

1. water, met diffusie
2. water, met actief transport
3. zuurstof, met diffusie
4. zuurstof, met actief transport

Binas 92

Afb. 23

Afb. 21

Uitdaging en/of uren plezier

OneZoom - zoom bijna oneindig in op het leven.

Tree of Life - ontdek verwantschappen tussen welke organimsen jij maar wilt.

Let op: oneindig leuk! Je bent zo uren verder.

Evolutie

De drie grondbeginselen (uit je hoofd leren!)

1. Mutaties in het DNA en recombinatie door geslachtelijke voortplanting zorgen voor genetische variatie.
   
   
2. De natuur selecteert de best aangepaste individuen binnen een soort.
   - selectiedruk op overlevingskansen             }
   - selectiedruk op voortplantingskansen       }
               door natuurlijke selectie krijg je survival of the fittest!
   
   
3. Soorten ontstaan als individuen van een soort lange tijd niet meer met elkaar hebben kunnen voortplanten (reproductieve isolatie)

Met 1 + 2 kan je adaptaties binnen een soort verklaren = micro-evolutie

Met 3 kan je het ontstaan van nieuwe soorten verklaren = macro-evolutie

 

} fitness

Zijn er nog meer manieren van selecteren?

• Mensen selecteren en kruisen organismen: fokken (dieren) en veredelen (algemene term)
  
• Vrouwtjes selecteren “mooie” mannetjes: vrouwelijke selectie/keuze = seksuele selectie

Tekst“to fit” (Engels) betekent “passen in”.
the fittest betekent dus “de best aangepaste”…
….EN NIET DE STERKSTE!

Een soort past zich aan (aan een veranderde milieuomstandigheid), niet het individu!

Een individu ís aangepast (en overleeft en plant voort) of hij/zij is niet aangepast (en sterft).

LET OP 1:

LET OP 2:

Opdracht natuurlijke selectie

• Open het bestand Natural selection.docx. (te vinden in de chat van Teams)
  
• Sla dit bestand op als kopie voor jezelf. Voeg jouw naam in de titel van het bestand toe!
• Vul dit bestand in het geheel in. Lever in SOMtoday (inleverbakje).