2.3 en 2.4

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 4

Wat gaan we deze les doen

• Uitleg 2.3
  
• Maken opdrachten in je WB 

Kringloop

In de natuur ontstaat er een kringloop waarbij stoffen 

steeds opnieuw worden gebruikt.

• Koolstofkringloop
• Stikstofkringloop

1. Opnamen van anorganische stoffen
2. Afsterven van planten en dieren
3. Ontbinding van planten en dieren (reducenten)
4. Mineralen, koolstofdioxide en water 

Daarna volgt weer stap 1

koolstofkringloop

• producenten maken glucose van koolstofdioxide uit de lucht.
• Bij verbranding  komt koolstofdioxide vrij.
• Producenten en consumenten zetten glucose om in andere organische stoffen. (gebruiken het als brandstof)
• consumenten geven de koolstof door bij het opeten van elkaar
• Reducenten gebruiken  organische stoffen als brandstof.
  
• Bij verbranding komt koolstofdioxide vrij. 

Stikstofkringloop

• Droge lucht bestaat ongeveer uit 78% stikstof, 21% zuurstof en 1% edele gassen en waterstof.
• Mensen, planten en dieren kunnen geen stikstof opnemen uit de lucht.
• Stikstof wel belangrijk-> belangrijk bestandsdeel van eiwitten.

Stikstofkringloop

• Producenten nemen nitraat op uit de bodem. Nitraat en glucose wordt omgezet in plantaardige eiwitten.
• Consumenten eten de planten op: plantaardige eiwitten      ->dierlijke eiwitten.
• Rotting bacteriën zetten de eiwitten van dode consumenten om in ammoniakgas (in de lucht) en ammonium( in de bodem).

Andere bacteriën zetten ammonium om in nitraat in de bodem. -> wortels van planten nemen dit op.

Stikstofbindende bacteriën: zetten stikstof uit de lucht om in nitraat komt voor in de wortelknolletjes van planten.

wortelknolletjes

Aan de slag

2.3 opdracht 17, 20, 23 en 24

Klaar, werk je lijst met vetgedrukte woorden bij in je schrift 

Deze les

Herhaling 2.3

Bespreken huiswerkopdrachten en opgave 21

Theorie 2.4

Maken opgaven 2.4

Uitleg filmpjes kringlopen

koolstofkringloop: 

https://www.youtube.com/watch?v=phaOT-MjNIo 

Stikstofkringloop: 

https://www.youtube.com/watch?v=fw413dIw9gA

Waarom heeft piramide van biomassa altijd een piramide vorm

1. Er zijn meer predatoren
2. Er zijn altijd meer producenten
3. Er gaat per schakel energie verloren

Welke kringloop is dit?

1. De stikstofkringloop
2. De koolstofkringloop
3. De zuurstofkringloop
4. De kringloop van het leven

wat neemt de plant op van de stikstofkringloop?

1. nitriet
2. water
3. glucose
4. nitraat

In de koolstofkringloop worden door veel organismen stoffen verbrand. Welke organismen in de koolstofkringloop doen aan verbranding?

1. planten
2. dieren
3. dieren en schimmels
4. zowel planten, dieren als schimmels

Welke N-rijke stof zit er in urine van koeien?

1. ammoniak
2. nitriet
3. nitraat
4. ureum

In de stikstofkringloop vindt in de grond een omzetting plaats van afval (dode resten van organismen) in (stikstof)mineralen. Welke organismen zorgen voor deze omzetting?

1. Planten
2. Dieren
3. Bacteriën en schimmels
4. Zowel planten, dieren, schimmels als bacteriën

Leerdoelen

Biotische en abiotische factoren

Alle organismen worden beïnvloed door het milieu (= leefomgeving)

Biotische factoren = invloeden uit de levende natuur

Abiotische factoren = Invloeden uit de levenloze natuur

Niveaus van de ecologie

Individu

Populatie

Levensgemeenschap

Ecosysteem

Populatiegrootte

Hangt af van invloeden vanuit de omgeving

Biologisch evenwicht: toestand waarin de grootte van elke populatie in een ecosysteem schommelt om een bepaalde waarde

Optimum

kromme

Elk organisme kan maar een bepaalde schommeling in temperatuur verdragen

Horen soortgenoten bij biotische of abiotische factoren?

1. biotische factoren
2. abiotische factoren

Hoort neerslag bij biotisch of abiotische factoren?

1. biotische factoren
2. abiotische factoren

Biotisch

Abiotisch

Wind

Lucht

Zuurstof

Water

Grond

Roofvijanden

Soort

genoten

Plant

Bacterie

Voedsel

Een koe in een weiland

1. Individu
2. Levensgemeenschap
3. populatie
4. ecosysteem

Alle madeliefjes in een weiland

1. Individu
2. Levensgemeenschap
3. populatie
4. ecosysteem

Zet de organisatieniveaus in de juiste volgorde van klein naar groot.

1

3

4

5

6

Individu

Populatie

Levensgemeenschap

Biosfeer

Ecosysteem

Vraag 1: Wat is de maximumtemperatuur?
Vraag 2: Wat is de optimumtemperatuur?

1. 1. 35 graden 2. 10 graden
2. 1. 35 graden 2. 50 graden
3. 1. 50 graden 2. 10 graden
4. 1. 50 graden 2.35 graden

Sleep de termen naar de juiste plaats in de tolerantiecurve en benoem de assen

minimum

optimum

maximum

abiotische factor

aantal individuen

Bekijk de afbeelding. Welke soort heeft het grootste verspreidingsgesprek?

1. soort A
2. soort B
3. soort C
4. soort D

Wanneer spreken we van een biologisch evenwicht?

1. Als de populatiegrootte altijd hetzelfde is
2. Als de populatiegrootte een populatiegrootte is
3. Als de populatiegrootte rond een gelijke waarde schommelt
4. Als de dieren in een populatie even zwaar zijn

In een grasland komen muizen en velduilen voor. Enkele zomers is het al erg droog. Er is steeds minder gras. Komen er meer of minder kerkuilen voor of blijft het aantal gelijk?

1. meer kerkuilen
2. minder kerkuilen
3. blijft gelijk

Maak een voedselketen, door de organisme naar de juiste plaats te slepen.

1     --> 

2       -->

3       -->

4

kikker

Algen

Waterslak

blauwe reiger

Welke rol heeft de leeuw in dit voedselweb?

1. Producent
2. Reducent
3. Concument 1e orde
4. Consument 2e orde

Piramide van aantallen

Piramide van biomassa

Aan de slag

2.4 opdracht 26, 27, 28, 30, 31, 33

Huiswerk

M: 2.3 opdr. 17, 20, 23 en 24

M: 2.4 opdr. 26, 27, 28, 30, 31, 33

L: 2.1 t/m 2.4