formatieve toets H5par. 4 Ned. opstand + H6 par. 1 en 2 17de eeuw

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Bijzondere plaats Ned. Republiek

In welk opzicht was de Ned. Republiek in staatkundig opzicht anders dan de omliggende landen? Gebruik in je antwoord het woord particularisatie. 

a. Welke begrippen moeten worden ingevuld bij 1,2 en 3? (3P)

b. Waarom had Karel V de drie raden aan de linker zijde van dit schema in het leven geroepen? (3P)

c. De instelling van de drie raden was een van de oorzaken van de Nederlandse Opstand, leg dit eens uit. (3P)

2. Als begindatum van de Opstand, het begin van de Tachtigjarige Oorlog, wordt meestal de Slag bij Heiligerlee genoemd. Geef het juiste oorzaak-gevolgverband aan voor de gebeurtenissen tussen 1566 en 1568. Kies het juiste antwoord. (2P)

1. a. 1566 Beeldenstorm => uitvaardiging van het Bloedplakkaat => Margaretha van Parma wordt vervangen door de hertog van Alva => Raad van Beroerten => Smeekschrift der Edelen => 1568 Slag bij Heiligerlee.
2. b. 1566 Smeekschrift der Edelen => Filips II beslist dat het Bloedplakkaat van kracht blijft => Beeldenstorm => Margaretha van Parma wordt vervangen door de hertog van Alva => instelling Raad van Beroerten => 1568 Slag bij Heiligerlee.
3. c. 1566 Margaretha van Parma wordt vervangen door de hertog van Alva => uitvaardiging van het Bloedplakkaat => instelling Raad van Beroerten => Beeldenstorm => 1568 Slag bij Heiligerlee.
4. d. 1566 Beeldenstorm => Smeekschrift der Edelen => instelling Raad van Beroerten => uitvaardiging van het Bloedplakkaat => Margaretha van Parma wordt vervangen door de hertog

3. De prent hoort bij of de pacificatie van Gent (1576), of de Unie van Utrecht (1579) of de Unie van Atrecht (1579). Bij welke van de drie hierboven genoemde gebeurtenissen is deze prent gemaakt, leg ook uit waarom je dit denkt. (4P)

b. Geef bij elk van de drie gebeurtenissen (pacificatie van Gent (1576), Unie van Utrecht (1579) en de Unie van Atrecht (1579) aan wat de aanleiding was tot het sluiten van deze overeenkomsten. (6P)

De prent van de vorige slide is o.a. een reactie op de invoering van de 10e penning door Alva.
Leg de relatie uit tussen deze prent en de politiek van Alva. (3P)

Bron: kaart uit 1609 van de hand van Claas Janszoon Visscher (1587-1652). Ter gelegenheid van het Twaalfjarig Bestand in 1609 maakte Visscher deze kaart. De leeuw (met daarin de 17 provincies) houdt in zijn rechterpoot een verzegeld zwaard. Rechtsonder ligt de oorlogsgod Mars te slapen op de loop van een kanon. Links zitten de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden, weergegeven als twee vrouwen, vredig naast elkaar. Bovenaan de kaart staan de wapens van de 17 provincies, links zijn tien stadsgezichten van de Noordelijke gewesten weergegeven en rechts tien stadsgezichten van de Zuidelijke gewesten. Op de kaart staat ook nog vermeld dat mensen 'Veylich Reysen' en 'Vredich Lantbouwen' kunnen. - Leg (met de bron) uit op welke manier de maker de verhoudingen tussen de noordelijke en de zuidelijke gewesten ziet (4p)

b. Leg (met de bron) uit hoe de kaart de positie van de Republiek weergeeft( 2p)

c. Leg met een element uit de bron uit dat tijdens het Twaalfjarig Bestand er wel sprake was van rust op economisch gebied (2p)

d. Noem (zonder bron) een voorbeeld waaruit blijkt dat er geen rust was op politiek gebied(2p).

Nu weet je een beetje wat je kunt verwachten als vragen. Je ziet dat je bij geschiedenis goed moet kunnen lezen én toepassen. Je moet dus weldegelijk de historische gebeurtenissen en chronologie leren maar dan begint het pas. Het is dus belangrijk dat je vanaf het begin de stof bijhoudt. Wel is het zo dat je als je een onderdeel minder beheerst het bij een ander onderdeel best kunt compenseren! (totaal 41 punten: 4).