Vulkanen les 3

• Aardrijkskunde
• Basisschool
• Groep 6-8

Vulkanen

Vulkanen les 3

KND 49 Tule slo 5/6 en 7/8

• (5/6) vulkanen in Europa
  
• IJsland
  
• Italië (Vesuvius, Etna)
  
• lava
• (7/8) vulkanen in de wereld
• breuken in de aardkorst
  
• oude/jonge vulkanen
  

Wat ga je leren?

• Het verschil tussen lava en magma
• Waarom aardplaten bewegen
• Waarom een vulkaan kan uitbarsten
• Dat een vulkaanuitbarsting ook goed kan zijn voor het land
• Je kent de begrippen: kraterpijp, lava, magma, krater, magmakamer, lavastroom, aswolk, aardplaat, geiser
• Dat onze continenten op aardplaten vastzitten
• Je kunt IJsland aanwijzen op de kaart en kunt er iets over vertellen
• Je kent 2 (of meer) Italiaanse vulkanen: Etna, Vesuvius, Stromboli
• breuken in de aardkorst (breuklijnen)

Hoeveel lessen heb je al over vulkanen gehad?

1. Dit is mijn eerste
2. Dit is mijn tweede
3. Dit is mijn derde
4. Huh? Vulkanen?

Het verschil

Magma

Onder de grond heeft het vloeibare gesteente magma.

Lava

Is het magma boven de grond dan noem je het lava.

Vulkanisch gesteente

Als lava afgekoeld is, dan noem je het vulkanisch gesteente.

Waarom aardplaten bewegen

De binnenkant van de aarde is vloeibaar. 

Vol met gloeiend heet gesmolten gesteente.

De grond waarop jij en ik staan is eigenlijk een dunne schil aarde. 

Zo'n dunne schil aarde noemen we een aardplaat. 

Waarom aardplaten bewegen (2)

De aarde heeft meerdere aardplaten. 

Die dobberen op de magma. 

Soms botsen de aardplaten tegen elkaar aan. 

Dan is er een aardbeving. 

Of komt er een diepe scheur in de aardplaat zodat er magma naar buiten kan komen. Dat noem je een vulkaan. 

Vulkanen staan op plekken waar aardplaten botsen. 

Uitleg (pas na lezen van de tekst)

Waarom botsen aardplaten?

IJsland

IJsland ligt op de grens van twee aardplaten. 

Daarom zijn er vulkanen op IJsland.

Italie

Italie ligt op de grens van twee aardplaten. 

Daarom zijn er vulkanen op Italie.

Vesuvius, Stromboli en Etna zijn drie bekende vulkanen. 

Aardplaten

Je ziet hier de aardplaten. 

Zo'n aardplaat is groot.

Hele landen liggen op een plaat. 

Die bewegen een paar millimeter per jaar. 

Daar voel je niks van, tenzij je op de grens van 2 platen woont. 

Daar voel je aardbevingen en heb je vulkanen. 

Wat je moet weten...

Kraterpijp

Breuk

Breuk

Krater

As

Lavastroom

Voor als je het werkblad maakt...

Een vulkaanuitbarsting

Een vulkaanuitbarsting is natuurlijk erg gevaarlijk voor plant, mens en dier.  Toch is een uitbarsting ook positief. 

Lava is namelijk erg vruchtbaar! 

Je kunt erg goed boer zijn rondom een vulkaan. 

Zou jij naast of op een vulkaan durven wonen? 

Vruchtbaar

Drie bekende vulkanen

Kijk goed naar de afbeelding. Pas op, de taal is Italiaans. 

Kan jij de volgende vulkanen vinden?

• Vesuvius
  
• Stromboli
  
• Etna
  

Een eiland

Het eiland Vulcano is de reden dat we een vulkaan een vulkaan noemen. 

(Rode vulkanen op het plaatje zijn bovengronds, blauwe onder de zeespiegel)

Zo kan je de rookwolk 

boven de vulkaan ook noemen...

Zo noem je vloeiend gesteente boven de grond. 

Zo noem je vloeiend gesteente boven de grond. 

Dit spul stroomt langzaam uit de vulkaan. 

Zo noem je de top van de vulkaan, waar de lava uitkomt. 

De 'kamer' waar magma ín zit onder de vulkaan. 

Zo noem je vloeiend gesteente onder de grond. 

De gele kaartjes hoen bij de bolletjes, maar welke hoort bij welke? Weet jij het antwoord? Lees goed, wie weet kom jij aan de beurt! 

Grond die dobbert op magma en een paar milimeter beweegt.

kraterpijp

lava

magma

krater

magmakamer

lavastroom

aswolk

aardplaat

Wat is een breuklijn?

Een breuklijn is de plaats waar 2 aardplaten botsen.

In de diepe oceaan is dat niet zo goed te zien, bovengronds wel.  

Breuklijn op IJsland. Een duidelijke scheur in de aarde. 

De aardplaten bewegen van elkaar vandaan. 

Breuklijn bij Los Angeles. 

Duidelijk botsende aardplaten.

Afrika

Europa

Azië

Noord-Amerika

Zuid-Amerika

Oceanië

Ik heb
drie lessen over vulkanen gehad

1. Ik wil een kennistest
2. Ik wil geen kennistest

Ik bekijk de lessen
(en filmpjes) terug op het werk/stilteplein

1. Ja
2. Nee

Na de vakantie wil ik nog verder gaan over vulkanen

1. Ja
2. Nee
3. Ja, als we die vulkaan met brood en zo nog gaan maken!
4. Ja, als we het werkblad/vulkaan en nog iets gaan doen!

Sleep naar de juiste plek

Vulkaan

De binnenkern van de aarde

Hier zie de binnenkern van de aarde

Dit is de aardmantel

Binnenkern van de aarde

Afrika

Europa

Oceanië

N-Amerika

Z-Amerika

Antarctica

Tekst

Azië

Sleep de werelddelen op z'n plek

Oceanië

Europa

Azië

Noord-Amerika

Zuid-Amerika

Afrika

Je hebt in deze 3 lessen geleerd:

1. Het verschil tussen lava en magma
   
2. Waarom aardplaten bewegen
   
3. Waarom een vulkaan kan uitbarsten
   
4. Dat een vulkaanuitbarsting ook goed kan zijn voor het land
   
5. Je kent de begrippen: kraterpijp, lava, magma, krater, magmakamer, lavastroom, aswolk, aardplaat, geiser


6. Dat onze continenten op aardplaten vastzitten
7. Je kunt IJsland aanwijzen op de kaart en kunt er iets over vertellen
   
8. Je kent 2 (of meer) Italiaanse vulkanen: Etna, Vesuvius, Stromboli
9.  Je kent de continenten en weet over breuken in de aardkorst (breuklijnen)

Heb ik echt zoveel geleerd?

Ja, goed gedaan! 

Check of je alle lessen hebt gemaakt, de filmpjes hebt bekeken en het werkblad hebt afgemaakt. Succes met de kennistest! 

-Meneer Floris

Bedankt voor je inzet.

• Schuif je stoel aan
  
• Ruim je spullen op
  
• Verlaat het lokaal rustig