Verkennend lezen en tekstsoorten

• Nederlands
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 4

Lezen, verkennend lezen en tekstdoelen.

Doel

Aan het einde van de les heb je geoefend met verkennend/oriënterend lezen.

Aan het einde van de les kan je een tekstsoort en een tekstdoel herkennen in een tekst.

Wat is verkennend/oriënterend lezen?

Wat is verkennend/oriënterend lezen?

Verkennend/oriënterend lezen

Bij verkennend lezen bekijk je de tekst om snel te bepalen wat de tekstsoort en het onderwerp van de tekst is. Als je weet wat de tekstsoort en het onderwerp is, kun je voorspellen wat er in de tekst staat.

Tekstsoort

Onder een tekstsoort vallen alle teksten die samen gemeenschappelijke kenmerken hebben

Bijvoorbeeld:

- Een artikel

- Een advertentie

- Een brief

Onderwerp

Het onderwerp van een tekst geeft aan waar de tekst over gaat. Het onderwerp van een tekst kun je vaak met één of enkele woorden opnoemen.

Bijvoorbeeld:

- Fitnesskleding

- Lidmaatschap sportclub

Waarom verkennend/oriënterend lezen?

Tijdens het IVIO examen Nederlands moet je ook vaak een lange tekst lezen. Voor je deze tekst in zijn geheel leest, is het handig om de tekst eerst verkennend te lezen. Je bepaalt bijvoorbeeld dat de tekst een nieuwsbericht is en over het opstappen van een trainer gaat. Je voorspelt dat in de tekst staat waarom de trainer is opgestapt en wie de nieuwe trainer zal worden.

Stappenplan verkennend/oriënterend lezen

Ik kijk naar de titel, vetgedrukte woorden en de plaatjes.
Nu lees ik.....

1. Globaal
2. Zoekend
3. Verkennend/ oriënterend lezen

Je gaat een computer kopen en wil graag heel precies weten wat die allemaal kan. Welke leesstrategie gebruik je?

1. verkennend/ oriënterend lezen
2. Globaal lezen
3. intensief lezen
4. Zoekend lezen

Tekstdoelen

Bij het verkennend/oriënterend lezen kun je ook voorspellen welk doel een tekst heeft. Het tekstdoel geeft aan welke bedoeling de schrijver met de tekst heeft. De belangrijkste tekstdoelen zijn:

Tekstdoel	Toelichting
Informeren	De schrijver geeft de lezer informatie over een onderwerp, bijv. nieuwsbericht.
Instrueren	De schrijver legt de lezer uit hoe hij iets moet doen of gebruiken, bijv. gebruiksaanwijzing.
Overtuigen	De schrijver wil dat de lezer het met hem eens is of dat de lezer iets gaat doen, bijv. advertentie

Wat is het tekstdoel?

1. informeren
2. amuseren
3. aansporen

Wat is het tekstdoel?

1. Informeren
2. Overhalen
3. Amuseren
4. Overtuigen

Wat is het tekstdoel?

1. De schrijver wil informatie geven (informeren)
2. De schrijver wil je amuseren (amuseren)
3. De schrijver wil je iets laten doen (activeren)
4. De schrijver wil zijn mening geven (overtuigen)

Wat is het tekstdoel?

1. De schrijver wil je amuseren (amuseren)
2. De schrijver wil informatie geven (informeren)
3. De schrijver wil je iets leren of uitleggen (instrueren)
4. De schrijver wil zijn mening geven (overtuigen)

Wat is de tekstdoel?

1. Informeren
2. Instrueren
3. Overtuigen

In een tekst geeft een schrijver informatie over overwinningen van Nederlandse clubs in de Champions League

1. Overtuigen
2. Instrueren
3. Informeren

In een tekst legt een fabrikant uit hoe een sporter met een hartslagmeter zijn hartslag kan meten

1. Overtuigen
2. Instrueren
3. Informeren

In een tekst probeert een bekende Nederlander voorzitters van sportclubs over te halen gezonder eten aan te bieden in kantines

1. Overtuigen
2. Instrueren
3. Informeren

Genoeg gepraat, aan de slag!

IVIO-oefenexamens maken

Probeer 60 minuten aan de slag te gaan!

Succes!!