Les 6 (G)

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 3

Thema 8 Gedrag

Basisstof 4 en 5

Planning

1. Uitleg

2. Zelf aan de slag met de opdrachten 

(huiswerk wat niet af is)

3. Tijd voor vragen of extra uitleg

Sociaal gedrag

Gedrag van soortgenoten naar elkaar toe.

- Taakverdeling

- Territoriumgedrag

- Paringsgedrag

- Broedzorg

- Rangorde

Taakverdeling

- Soortgenoten in een groep hebben niet hetzelfde gedrag, maar de taken zijn verdeeld. 

- Door samen te werken vergroten ze hun overlevingskansen. 

Territoriumgedrag

- Gedrag om je territorium (eigen plek) te beschermen tegen indringers.

- Meestal door dreigen, soms door agressief gedrag (vechten).

- https://schooltv.nl/video/focus-op-biologie-gedrag-bestuderen/#q=gedrag%20territorium 6:20

Paringsgedrag

Baltsgedrag: Om een partner aan te trekken voor de paring begint. 

Broedzorg

- Verzorgen van de jongen dus nest bouwen en voeren.

Rangorde

Rangorde = plaats van een dier in een groep

Dominante dieren staan bovenaan in de rangorde.

Onderdanige dieren staan onderaan.

Rangorde voorkomt conflicten in de groep.

Bij kippen noemen we het de pikorde. 

Wat is dit voor
gedrag

1. territoriumgedrag
2. Broedzorg
3. baltsgedrag
4. imponeergedrag

Mensen en dieren vertonen beide territoriumgedrag

1. waar
2. niet waar

Dit is een voorbeeld van

1. dreiggedrag
2. vluchtgedrag
3. baltsgedrag
4. territoriumgedrag

Welke vorm van gedrag is dit?

1. Voortplantingsgedrag
2. Broedzorg
3. Baltsgedrag
4. Territoriumgedrag

Een voorbeeld van een gedragsketen is paringsgedrag

1. Waar
2. Niet waar

Wat is de leider van de groep

1. Dominant
2. Onderdanig
3. Rangorde
4. De grootste

Overeenkomsten gedrag mens en dier

- Bij beiden is het gedrag bepaald door erfelijke factoren

- Beiden vertonen ze territoriumgedrag, dreiggedrag en imponeergedrag 

- Beiden zijn gevoelig voor sleutelprikkels en supranormale prikkels

Verschillen tussen mens en dier

- Gedrag bij mensen wordt sterker bepaald door leerprocessen.

- Mensen beoordelen gedrag op basis van normen en waarden (die voor hen belangrijk zijn. 

Rolpatroon

- In relaties hebben mensen een bepaalde rol

- Bij een bepaalde rol verwacht men bepaald gedrag

- Meest bekende (en veranderende) rol is het man-vrouwrolpatroon.

Bij wie wordt het gedrag sterker bepaald door leerprocessen? Bij een mens of bij een paard.

1. Mens
2. Paard

Wat is geen voorbeeld van een norm?

1. Opstaan voor een oudere in de bus
2. Je steelt niet
3. Respect
4. Als je teveel wisselgeld krijgt, zeg je dat eerlijk

Wat is geen voorbeeld van een waarde?

1. Je wacht met instappen, totdat iedereen is uitgestapt
2. Respectvol
3. Eerlijkheid
4. Vrijheid

Op welke afbeelding wordt welk type gedrag vertoond?

Territoriumgedrag

Dreiggedrag

Imponeergedrag