1.3 Ontwikkeling in verschillende snelheden havo

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

1. Wereldeconomie

Welkom!

Bekijk blz. 14 en 15

Wat doen we vandaag?

• Introductie 
• leerdoelen
• instructie leerdoelen
• opdrachten maken

Welke landen zijn rijk?

1. periferie
2. semi-periferie
3. centrum
4. centrum-periferie

BRICS-landen horen bij

1. Centrum
2. Semi-Periferie
3. Periferie

Globalisering is het uitwisselen van...

1. Geld
2. Goederen
3. Mensen
4. Informatie

Wat is een oorzaak van Global Shift?

1. Opdeling productieketen
2. Goedkoper transport
3. Lage lonen
4. Verdwijnende handelsgrenzen

Leerdoelen paragraaf 1.3

• je weet een aantal interne en externe oorzaken voor verschil in ontwikkeling te noemen
• je begrijpt dat in- en externe oorzaken van armoede met elkaar samenhangen
• je kunt door het vergelijken van kaarten aantonen dat een land arm is

5 dimensies AK

1. fysische dimensie; natuurlijke onderwerpen (klimaat / bodem)

2. economische dimensie; geld verdienen en werkgelegenheid

3. sociaal-culturele dimensie; talen, godsdienst, leefomstandigheden

4. demografische dimensie; aantal mensen en de veranderingen in de aantallen

5. politieke dimensie; letten op wie het voor het zeggen heeft

Vul het schema in.

Lees paragraaf 1.3 

Maak in je aantekeningen schrift een schematische samenvatting. 

Arm & rijk: oorzaken

• Intern
  
• Extern
  

Wanneer in één land veel negatieve factoren samenvallen is de kans op armoede groter

Interne oorzaken

1. natuurlijke oorzaken

2. menselijke oorzaken

1. Natuurlijke oorzaken

1. De ontwikkelingskansen:

• vruchtbare grond
• niet te bergachtig
• voldoende neerslag
• natuurlijke hulpbronnen

2. De ligging:

• ligging aan zee (niet gelegen tussen andere landen)

2. Menselijke oorzaken

Politieke systeem

Kenmerken van het bestuur in arme landen.

• weinig of niet democratisch
• corruptie
• vriendjespolitiek

2. Menselijke oorzaken

Politieke systeem

Kenmerken van het politieke systeem in rijke landen

• democratische rechtstaat
  
• ondernemen stimuleren
  
• privébezit beschermen
  
• zorgen voor onderwijs en gezondheidszorg
  

 

2. Menselijke oorzaken

bevolkingsgroei en leeftijdsopbouw

Welke leeftijdsopbouw is ideaal voor een land?

• Grote, jonge bevolkingsgroep met een goede opleiding

Waarom is dit gunstig voor een land?

• De jongeren leveren een belangrijke bijdrage aan de ontwikkeling van het land

Wat is een belangrijke voorwaarde voor ontwikkeling binnen een land?

• Er moet voldoende werk zijn
  

1. Wereldeconomie

Welkom!

Bekijk blz. 14 en 15

Wat doen we vandaag?

• Introductie 
• leerdoelen
• instructie leerdoelen
• opdrachten maken

Vul het schema in.

Lees paragraaf 1.3 

Maak in je aantekeningen schrift een schematische samenvatting. 

Leerdoelen paragraaf 1.3

• je weet een aantal interne en externe oorzaken voor verschil in ontwikkeling te noemen
• je begrijpt dat in- en externe oorzaken van armoede met elkaar samenhangen
• je kunt door het vergelijken van kaarten aantonen dat een land arm is

2. Menselijke oorzaken 

mate van ongelijkheid

• Als een land zich ontwikkelt neemt de ongelijkheid binnen een land toe.

• sommige gebieden en mensen profiteren meer van de groeiende welvaart.
  

Grote ongelijkheid in combinatie met een tekort aan werk kan leiden tot:

• onrust in een land
• toeristen blijven weg
• buitenlandse investeerders halen af

Externe oorzaken

koloniaal verleden 

Veel arme landen van nu zijn exploitatiekoloniën geweest.

Welke rol hadden deze landen vroeger (en nog steeds):

• leveren van grondstoffen
  
• leveren van landbouwproducten
  
• leveren van laagwaardige industrieproducten
  

Externe oorzaken

koloniaal verleden

De VS en Australië waren vestigingskoloniën. 

• Nu rijke landen -> kolonisten bouwden het land op.

Waaraan kun je dat zien op de kaart?

Rol van een land in de wereldeconomie

• Opkomst MNO's
• investeren hangt af van:

1. ligging
2. economische factoren
3. politieke factoren

Landen die niet aantrekkelijk zijn voor MNO 's moeten het zelf doen.

Aan de slag

• Maak het werkblad
• Klaar? alle opdrachten van P1.3 online