4.1 Wonen in California

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

4. Natuurgeweld in de V.S.

Wonen in California

Welk klimaat?

• Cs klimaat (Middellandse zeeklimaat

4.1 Wonen in Californië

Lesdoelen par 4.1 

1.Hoe ontstaan aardbevingen in California en wat zijn de kenmerken hiervan?

2. Welke factoren bepalen de kwetsbaarheid van San Francisco bij een natuurramp?

3.Welke maatregelen worden genomen om het risico op een natuurramp te beperken?

Texas

Florida

California

New York

Docent
Geef niet teveel prijs. Laat leerlingen stap voor stap ontdekken waar de film zich afspeelt. De leerling moet de naam van de staat naar de juist plek slepen.

Leerlingen
Sleep de naam van de staat naar de juist plek. 

Hoe heet de bekende breuklijn in Californië?

1. San Marinos
2. San Andreas
3. San Marcos
4. San Sebastian

Welke twee steden liggen op de San Andreas breuklijn?

1. Los Angeles en San Francisco
2. Los Angeles en New York
3. New York en San Francisco
4. New York en Miami

Docent

Door de vorige vragen weten leerlingen nu ongeveer waar de film zich afspeelt. Laat ze nu nadenken over de 2 belangrijke steden die een rol spelen (en in Californië liggen).

Leerlingen
Leerlingen beantwoorden de MC vraag en hebben daarbij de kennis van de vorige vragen nodig. 

Hoe bewegen de platen bij San Andreas?

1. Convergent
2. Transform
3. Divergent

Aardbevingen

In California aardbevingen door langs elkaar schuiven Pacifische plaat en Noord-Amerikaanse plaat. Grens is San Andreasbreuk = transforme breuk, kenmerken:

• grote en kleine breuklijnen
  
• spanning te groot = aardbeving
• breukgebergten

Natuurlijk gevaar in Californië 

• Elke dag veel kleine aardbevingen (meeste minder dan 3 op schaal van Richter)
• Minder vaak grote aardbevingen (vanaf 5 op schaal van Richter met veel kans op schade),
• 1906 San Francisco, kracht 7,8, verschuiving tussen platen 6 m

Docent
Bespreek kort de grote aardbeving in San Francisco (1906) met de leerlingen aan de hand van de afbeelding. 

Leerlingen

Leerlingen gaan met behulp van Powerpoint zelf een afbeelding over een aardbeving maken. Ze kunnen uit een lijst met aardbevingen kiezen.

De afbeelding bevat in ieder geval:

Naam van de plaats (epicentrum)
Datum (en tijdstip)
Magnitude

Korte samenvatting de aardbeving (met vermelding aantal slachtoffers en schade)

Leerlingen maken een printscreen (hulpvragen aan docent) en kunnen die uploaden

Docent
Leerlingen die eerder klaar zijn kunnen alvast starten met deze opdracht. Tijdens het filmpje krijgen ze enkele MC vragen gesteld. Uiteindelijk maken ze een korte samenvatting.

Leerlingen

Beantwoord de vragen tijdens het filmpje.  

Maak een samenvatting waarin je in ieder geval de volgende vragen beantwoord:

• Wat zijn de oorzaken voor 'The Big One' ?
• Wat zijn de mogelijke gevolgen als de grote aardbeving komt?

Hazard management

Schaal van Richter

Kracht van aardbeving wordt

aangegeven met de

schaal van Richter

Schaal van Richter

De Schaal van Richter loopt van 1 tot 12.

Een aardbeving van 4 op de schaal van Richter is 10 keer sterker dan een van 3 op de Schaal van Richter.

Dit noem je exponentiele stijging.

Stappen schaal van Richter

San Francisco: stad op een breuklijn

In San Francisco kans op natuurramp groot. Toch veel mensen vanwege pullfactoren:

• rijk aan delfstoffen
• aangenaam klimaat (voor landbouw, ruimtevaartindustrie en filmindustrie)
• prettige stad om te wonen
• Silicon Valley ten zuiden van stad (centrum van hightech- en computerindustrie)

Zelfstandig werken 

Maken van  par. 4.1  : opdracht 

2ab,3,4

Aantekening platentektoniek V.S.

-Zuidwest U.S.A: San Andreasbreuk

Transform: Zware aardbevingen

Noord-west U.S.A. en Alaska:

• Convergentie van oceanische plaat met continentale plaat

met subductie 

en dus:

• aardbevingen
• vulkanisme
• kans op tsunami's

En tot slot:

Hotspots: Hawaii en Yellowstone National Park

Actoren 

Bewoners, bedrijven, overheden en verzekeraars.

Zij nemen de maatregelen om risico's op veel schade na een natuurramp te beperken. (minder kwetsbaar worden)

00:29

Wat was de magnitude van de tweede aardbeving in Ridgecrest?

1. 6.4
2. 7.1
3. 7.4
4. 6.1

01:21

Wanneer was de laatste grote aardbeving in Zuid Californië

1. 1875
2. 1857
3. 1906
4. 1989

02:06

Hoe noemen we het aardoppervlak loodrecht boven het hypocentrum?

1. Magnitude
2. Aardbeving
3. San Andreas
4. Epicentrum

02:20

Wat is het beste om te doen tijdens een aardbeving?

1. Duck, Cover and Hold
2. Duck, Cover and Run
3. Duck, Run and Fight
4. Climb, Jump and Fall

03:46

Kan de San Andreas breuk zorgen voor een tsunami?

1. Ja
2. Nee

04:29

Waaraan zullen waarschijnlijk de mensen overlijden tijdens 'The Big One'

1. Rondvliegend puin
2. Instortende gebouwen
3. Brand
4. Agressieve puppies

05:52

Noem 2 voorbeelden van indirecte schade door een aardbeving

07:04

Hoeveel schade verwachten ze in totaal aan gebouwen?

1. 213 miljard
2. 33 miljard
3. 50 miljard
4. 200 miljard

08:08

Geef 3 tips om een aardbeving te overleven.

Direct en indirect gevaar

Bij aardbeving direct en indirect gevaar:

directe gevaren: schade aan gebouwen en infrastructuur

indirecte gevaren: lawines van zand, puin en modder op hellingen

tsunami’s

economische schade 

voor bedrijven door brand of stroomuitval

Risico’s beperken

Hazard management = plannen en maatregelen om schade bij natuurrampen te verminderen of te voorkomen.

- bouwtechnische maatregelen

- oorzaken rampen onderzoeken (voorspellen)

- risicoperceptie

- voorlichtingscampagnes

- waarschuwingssystemen, evacuatieplannen maken en oefenen

- verzekeringen tegen schade natuurramp

Rampenbestrijding

3 onderdelen bij rampenbestrijding:

• waarschuwingssysteem -> mensen op tijd evacueren
  
• bouwkundige maatregelen -> stevige huizen bouwen 
• rampenplan maken
  
• risicoperceptie = hoe beleef je de ramp

Hazardmanagement: het nemen van maatregelen.

Blz. atlas voor vraag 5a 

GB 207A, Verenigde Staten - Bevolking, Bevolkingsdichtheid: 

GB 206B, Verenigde Staten - Natuurlijke hulpbronnen en economie, Natuurlijke hulpbronnen en industrie

Zelfstandig werken 

Maken van  par. 4.1  : opdracht 5,6,7 

Opdracht 8 Aardbevingsgebieden

a.  ongeveer 500.000

b. gemiddeld eens in de vijf jaar

c.  ongeveer 10.000

d.  rondom de Grote Oceaan (Pacific Rim), daar waar de oceanische plaat op de continentale plaat botst

e.  de platentektoniek

f.  strike slip = transversale bewegingn

g .Onbepaald aantal voorbeelden gevraagd:

 1) door metingen met een seismograaf

 2) met satellietwaarneming naar de verschuiving van platen

 3) met onderzoek naar veranderingen in het landschap

h. in San Francisco

i. de breuklijn

HW lezen 4.1 maken 2 t/m 5

Openboek H4

- Hoe ontstaan aardbevingen in California?

- Welke factoren bepalen de kwetsbaarheid van San Francisco bij een natuurramp?

- Welke maatregelen worden genomen om het risico op een natuurramp te beperken?

- Hoe ontstaan de tropische orkanen die voorkomen in het zuiden van de Verenigde Staten?

- Wat zijn de risico’s van dit natuurgeweld voor de bewoners van de zuidkust van de VS

- Welke maatregelen zijn noodzakelijk om  overstromingen van de Mississippi te voorkomen?

- Welke rol spelen preventie en onderzoek in het voorkomen van een natuurramp?