11.5 Opname van voedingsstoffen 5V 2425

Paragraaf 1 Dierenwelzijn
Paragraaf 11.5 Opname van voedingsstoffen
1 / 30
suivant
Slide 1: Diapositive
BiologieMiddelbare schoolvwoLeerjaar 5

Cette leçon contient 30 diapositives, avec diapositives de texte.

time-iconLa durée de la leçon est: 45 min

Éléments de cette leçon

Paragraaf 1 Dierenwelzijn
Paragraaf 11.5 Opname van voedingsstoffen

Slide 1 - Diapositive

Lesdoel
12. Je legt het verband tussen de bouw van de dunne darm en zijn opname capaciteit.
13. Je beschrijft de resorptie van wateroplosbare en vetoplosbare stoffen
14. Je beschrijft de bijdrage van de lever aan de verwerking van vetachtige stoffen



Slide 2 - Diapositive

Darmepitheel
De darmen zijn helemaal bedekt met epitheelcellen (dekcellen). Die cellen vormen de grens tussen buiten (inhoud van de darmen) en binnen (in de cellen/ weefselvloeistof/ bloed).

De darm bevat darmplooien, de plooien bevatten vlokken en de epitheelcellen bevatten microvilli: oppervlakte vergroting.

Slide 3 - Diapositive

Paragraaf 1 Dierenwelzijn
zo groot als twee tennisvelden (150-200 m2)

Slide 4 - Diapositive

Slide 5 - Diapositive

Tight Junctions
Darmcellen aan elkaar mbv tight junctions (een soort nietjes).

Bescherming intern milieu.

Slide 6 - Diapositive

Resportie 
Stoffen moeten door de darmcel heen om bij een bloedvat te kunnen komen.

Slide 7 - Diapositive

Resportie
De opname van stoffen uit de darminhoud door de darmcellen heet resorptie.
Voor resorptie moeten stoffen het celmembraan van de cel passeren. Van de darminhoud naar de darmcel en aan de andere kant van de darmcel naar de weefselvloeistof.
Bloedvaten en lymfevaten nemen de stoffen op uit de weefselvloeistof.

Slide 8 - Diapositive

Resorptie 
Verteringsproducten kunnen op verschillende manieren het celmembraan van de darmwandcel passeren. Dit is vrijwel altijd met een transporteiwit

Passief/Actief en Uniport/Symport/Antiport (zie boek)

Slide 9 - Diapositive

passief/actief    uniport/symport/antiport

Slide 10 - Diapositive

Passief/actief transport

Slide 11 - Diapositive

Transport via eiwitten

Slide 12 - Diapositive

Resportie 
Glucose en 
aminozuren gaan samen met Na+ door 
een transporteiwit.

Concentratie-gradiënt (concentratie-
verschil) voor Na+ nodig!

Slide 13 - Diapositive

Resportie 
Aan de andere kant gaan glucose/ aminozuren door een ander transporteiwit.




Slide 14 - Diapositive

Resportie 
Om de concentratie Na+ in de darmcellen laag te houden liggen er aan deze kant ook Na+/K+ pompen.
Die pompen 2 K+ naar binnen en 3 Na+ naar buiten. 




Slide 15 - Diapositive

Slide 16 - Diapositive

Resportie
Er zijn ook transporteiwitten die vitamines opnemen.

Water gaat de darmcellen in als gevolg van osmose.
Water wordt ook weer afgegeven aan de weefselvloeistof en daarna aan het bloed.


Slide 17 - Diapositive

Resportie
Door de eigenschappen van vetten gaat de resorptie van vetten anders dan voor wateroplosbare stoffen.

Slide 18 - Diapositive

Losse vetzuren diffunderen de cel in.
Monoglyceriden gebruiken een transporteiwit.
MAG=monoglyceride

Slide 19 - Diapositive

MAG=
monoglyceride
TAG=
triglyceride
Korte en middellange losse vetzuren (≤ 12 c atomen) diffunderen de cel uit en komen in de bloedsomloop (4).
Lymfevat

Slide 20 - Diapositive

MAG=
monoglyceride
TAG=
triglyceride
Lange vetzuren en monoglyceriden worden door de cel weer tot triglyceriden gevormd (1).
Lymfevat

Slide 21 - Diapositive

MAG=
monoglyceride
TAG=
triglyceride
De triglyceride worden een vetdruppel en worden door het golgisysteem omgeven door een membraan = chylomicron (2).
Lymfevat

Slide 22 - Diapositive

MAG=
monoglyceride
TAG=
triglyceride
Het chylomicron verlaat de cel via exocytose en gaat een lymfevat in (3).
Lymfevat

Slide 23 - Diapositive

Transport vetachtige stoffen
De chylomicronen gaan via de lymfevaten bij de sleutelbeenader de bloedsomloop in.

Uiteindelijk bereiken alle opgenomen vetachtige stoffen de lever.

Slide 24 - Diapositive

De lever
De lever maakt verschillende soorten blaasjes om vetachtige stoffen naar andere lichaamsdelen te sturen: LDL en HDL.





Slide 25 - Diapositive

HDL/DLD Lipoproteïnen
Veel eiwit tov vetten:
nemen cholesterol op in de bloedvaten
Weinig eiwit tov vetten:
geeft cholesterol af in de bloedvaten

Slide 26 - Diapositive

Atherosclerose (slagaderverkalking)
In beschadigingen in de bloedvatwand hoopt zich cholesterol op en het 'verkalkt': de bloedvaten worden stijver en de doorstroomopening wordt kleiner.

Slide 27 - Diapositive

Embolie/ infarct
De slagaderwand scheurt als gevolg van de verdikking en er ontstaat een stolsel. Dit kan het bloedvat helemaal afsluiten.

Het stolsel kan losraken en elders een bloedvat afsluiten: embolie.
Een embolie kan een infarct veroorzaken (afsterven van weefsel).

Slide 28 - Diapositive

Lesdoel
12. Je legt het verband tussen de bouw van de dunne darm en zijn opname capaciteit.
13. Je beschrijft de resorptie van wateroplosbare en vetoplosbare stoffen
14. Je beschrijft de bijdrage van de lever aan de verwerking van vetachtige stoffen



Slide 29 - Diapositive

Huiswerk
Zie studiewijzer



Slide 30 - Diapositive