wike 16 harkje en sjen

• Frysk
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 1

Harktoets oare wike

Buorkje foar begjinners

02:42

Hoe wol Jelle Seerp in sûnere boaiem krije? (Hoe wil hij een gezondere bodem krijgen?)

1. met kunstmest
2. met chemische stoffen
3. met beide
4. met geen van beide

03:26

Hoefolle hinnen (hoeveel kippen) hat Jelle Seerp omrinnen?

05:34

Wat is de nije funksje foar de grutte hinnen bûtendoar? (wat is de nieuwe functie van de grote kippen buiten?)

07:16

Wat is no krekt de permakultuer?
Leg uit wat permacultuur voor deze boer inhoudt

08:44

Wat jout Jelle Seerp foar ferbetterpunt oan Emiel?
Wat is het verbeterpunt voor Emiel?

lees het eerste couplet van het gedicht. Hoe oud is de bril?

Yn it Nederlânsk sizze wy 'grijze muis' as ien der wat saai by rint. Hoe wurdt Heit yn dit gedicht neamd? Wat betsjut dat?
Hoe wordt de vader in dit gedicht genoemd? (in het Fries) en wat betekent dat?

In dit gedicht staat het woord "trendy"
Dit is een leenwoord uit het Engels.
Zoek de andere Engelse leenwoorden in de tekst!

Wat willen ze met het gedicht zeggen?

vertaal:
handschoenen

vertaal:
schoenen

vertaal:
zwembroek

vertaal:
mode

vertaal:
laars

leer de woordjes alvast 

zet ze bijvoorbeeld in Quizlet!

Ferlytsingswurdsjes

In het Fries maak je een verkleinwoord door er -ke, -je, -tsje of -sje achter te zetten.

Als het woord eindigt op een klinker of b/f/m/p/r/s/w: -ke

oere - oerke

web - webke

fers - ferske

stap - stapke

Als het woord eindigt op ch/ge/k/ng(e)/nk: -je

baarch - baarchje

bank - bankje

jonge - jonkje

Als het woord eindigt op l/n/d/t: -(t)sje

boarstel - boarsteltsje

balkon - balkontsje

skepnet - skepnetsje

Meitsje it wurd lytser:
Stap -

Meitsje it wurd lytser:
balkon -

Meartallen

It Frysk hat, lykas it Nederlânsk, meartallen dy’t einigje op -en of op -s.

Ek hat it Frysk meartallen dy’t ûnregelmjittich binne.

Skriuw de wurden op yn it meartal:
oere

Skriuw de wurden op yn it meartal:
ko

Regels: 'oe' & 'û'

De 'oe' en 'û' sizze wy as in -oe klank

Haadregel: Wy skriuwe altyd in 'û' (by in ienlûd)

Utsûnderingen: 

1: Hat it Nederlânske wurd -OE? Dan Frysk ek: 
     --> boek, koek, hoeke, broek

Regels: 'oe' & 'û'

Doetiid (verledentijd) fan tiidwurden en mulwurden kinne -OE krije:
>  joech, groeven (foar in -N is dat in -û)

De 'oe' kin ek útsprutsen wurde als twaklank - dy skriuwe wy altyd mei -oe
> boer, fjoer, djoer

Set oer:
Het huis is duur.

Set oer:
droog

Sykje in Frysk filmke op Youtube

Besjoch it en fertel yn de groep wêr't it oer gie.