Herhalingsles

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Planning

08/02 Par. 4.2 Het Rijk van de Franken

09/02 Par. 4.2 Het Rijk van de Franken

15/02  Par. 4.3 Een agrarische samenleving

16/02 SO par. 4.2 en 4.3

Voorjaarsvakantie

01/03 Par. 4.4 De verspreiding van...

02/03  Par. 4.4 De verspreiding van...

08/03 Par. 4.5 De islam

09/03 Par. 4.6 Het rijk van de Karolingen...

15/03 Herhalingsles

16/03: Repetitie H4

Planning

1. Oefentoets maken en bespreken

2. Vragen stellen
3. Afsluiten

Leerdoel

Aan het einde van de les weet ik:

- wat ik moet leren voor de repetitie

- voel ik mijn goed voorbereid voor de repetitie.

Een belangrijke taak van monniken in kloosters was
het overschrijven van boeken. Bedenk welk nadeel dit heeft.

Na de dood van Mohammed veroverden zijn opvolgers in korte tijd het hele Midden-Oosten en delen van Afrika en Europa. Kies steeds of iets een oorzaak óf een gevolg van deze snelle veroveringen was.

De Arabische cultuur breidde zich uit tot in Zuid-Spanje.

De Byzantijnen en Perzen in het Oost-Romeinse Rijk waren verzwakt door onderlinge oorlogen.

De islam verspreidde zich verder over het Midden-Oosten tot in Afrika en Azië.

De moslims waren extra fanatiek, omdat hen een plaats in het paradijs was beloofd als zij zouden sneuvelen in de strijd.

Oorzaak

Oorzaak

Gevolg

Gevolg

Beschrijf hoe de islam zich verspreidde nadat
Mohammed zijn visioenen van de aartsengel Jibriël (Gabriël) had gekregen.

Noem drie oorzaken waardoor de macht
van de Karolingische koningen afnam na de dood van Karel de Grote.

Welke belangrijke gebeurtenis vond plaats
in de christelijke kerk in het jaar 1054?

Monniken waren belangrijk voor het
behoud van de klassieke cultuur. Leg dat uit.

Met welke gebeurtenis begint
de islamitische jaartelling?

Leg uit waarom de feodale verhoudingen vanaf
halverwege de 9e eeuw minder goed uitpakten voor de koningen.

Noem drie oorzaken waardoor de macht van de
Karolingische koningen afnam na de dood van Karel de Grote.

Ik weet wat ik moet leren voor de repetitie.

0100

Ik voel mij goed voorbereid voor de repetitie.

0100

Ik heb vandaag veel geleerd.

😒🙁😐🙂😃

Het leven in de Middeleeuwen:

• Weinig kennis
  
• Slechte oogst leidde tot hongersnoord
• Veel geweld

Gevolgen = geloven in God. 

Het leven in de Middeleeuwen:

De geestelijken moesten voor de gelovigen bidden, lezen uit de Bijbel, de armen helpen en de zieken verzorgen in ruil voor TIENDE (belasting, vaak een deel van de oogst)!

*geestelijken: iemand die in dienst is van de kerk

Wat gebeurd er met Rome na het val van het Romeinse Rijk?

De Visigoten (Gemaans volk)

plunderen de stad.

Wie schuld was het? 

• De Romeinen gaven de christenen
• de schuld. 
• De christenen vonden het anders:
• Rome was een stad vol met zonden.

De Geestenlijkheid

• Hoge geestelijken (kregen ook gebieden in leen)

De paus

De bisschoppen

• Lage geestelijken (leefden heel eenvoudig)

De priesters

De monniken en nonnen

Kerkvarders...

Kerkvader = iemand die in de eerste eeuwen van het christendom de leer van de christelijke kerk in hun boeken vastleggen. 

Augustinus

Vond niet erg dat Rome werd geplunderd door de Visigoten.  

Het leven hier op aarde is onbelangrijk. Het echte leven begin pas na je dood.

Alleen mensen die goed leefden en in Christus geloofden, zouden met God wonnen in de "Stad van God". 

Paleizen

Klooster

Leven in een klooster

• Bidden
• Landbouw
• De zieken verzorgen
• School
• Boeken overschrijven
• Zingen
• Pacht ontvangen (sommige kloosters hadden een gebied in leen of in eigendom).

In het werkelijkheid...

• Veel kloosters waren rijk, want ze ontvingen grond leenheer. 
• De abt had zijn eigen leenmannen, die hen steunden bij oorlog.
• Hoge geestenlijken leefden in luxe, terwijl de lage edelen en de gewonnen mensen aan honger hadden. 

Missionarissen

• Bonifatius
• Willibrord

Bonifatius

Engelse missionaris.

Predikten aan de Friezen (Nederland en Duitsland).

Hakte de heillige Donareik. Gevolg = Friezen bekeerden tot het christendom. 

Willibrord

Engelse missionaris. 

Doel: het christelijke (katholieke) geloof aan de Friezen verspreiden (desnoods met geweld).

Tijdgenoot van Bonifatius.

Koning Clovis laat zich dopen

De koning wordt in 496 katholiek, hierdoor kreeg hij meer steun van de oorspronkelijk bevolking van Frankrijk (bijv. van de bisschoppen).

Karel de Grote drong de Saksen met geweld christenen te worden, nadat hij hun leider Widukind had verslagen.

1050: heel West-Europa was tot het christendom bekeerd.

Standensamenleving

De samenleving was gedeeld in drie groepen, de standen. Ieder had zijn eigen plek en taak

• 1. Geestelijken
• 2. Adel (hoge en lage adel. 

Koning, graaf, hertog, leenmannen, ridders...

• 3. Boeren

Mekka in de Middeleeuwen

Mekka in de Middeleeuwen

Lag aan een kruispunt = veel handelaren = veel handel. Rustige ligging. 

 De Ka'aba: "het huis van God", bestaat vóór Mohammed profeet werd.

 Het Zwarte Steen 

Hoe is de islam ontstaan?

• Midden-Oosten: Mekka
• Mohammed, 40 jaar oud
• Boodschap van engel Gabriël. 
• In die tijd geloofden mensen in meerdere goden.
• Mohammed en zijn volgenlingen worden in 622 uit Mekka verjaagd = het begin van de islamistische jaartelling (2019 = 1440)
• Mohammed vluchtte naar Medina = hedsjra

Medina

• Mohammed is nu een profeet van Allah.
• Vele bekeren zich tot de islam. 
• Mohammed gaat terug naar Mekka en voert een godsdienst oorlog. 
• Bij de Ka'aba mocht vanaf nu alleen tot Allah bidden. 

Het Arabische Rijk

De kaliefen (Mohammed opvolgers) veroverden binnen 100 jaar het hele Midden-Oosten, Noord-Afrika, Portugal en grote delen van Spanje.

Het Arabische Rijk bereikte de grens van het Frankische Rijk...

De veroveringen en de verspreiding

• De Byzantijnen en de Perzen waren verzwakt (oorlog).
• Deelnemen aan de jihad = plekje krijgen in de helmel
• Vele bekeerde zich tot de islam. 
• Christenen en joden mochten hun eigen geloof houden, maar moesten een speciale belasting betalen. 
• Handelaren brachten de islam naar vere gebieden. 

De Franken vs de Arabieren

732, de Slag bij Poitiers. 

Karel Martel verslag de Arabieren. 

Hoe?  

De Franken kenden het gebied, 

het leger was groter en ze waren

gewend aan het weer.

Leren van elkaar

De arabieren hadden in de Middeleeuwen veel kennis op het gebied van:

Geneeskunde ( goede hygiëne en leren hoe het menselijk lichaam in elkaar zit).

Wiskunde: cijfers 0 t/m 9 ivp Romeinse cijfers.

Aardijkskunde: topogratie = kaarten maken van nieuwe veroverde gebied.

Kalief Harun al Rashid (786-809)

Bagdad (Irak) in de middeleeuwen:

• Mijljoen inwoners.
• Welvarende stad: karavanen met producten uit alle streken (porselein en zijde uit China, specerijen uit India, goud en ivoor uit Afrika, slaven en wapens uit Europa).
• Opgeleide ambtenaren (belasting inning, rechtspreken en boodschappen doorgeven).

De deling van het Karolingische Rijk

Karel de Grote: gestorven in 814.

Zijn zoon, Lodewijk de Vrome, krijgt de macht over het rijk. 

De deling van het Karolingische Rijk

 De zonen van Lodewijk de Vrome hadden veel ruzie om de erfenis. Lodewijk verdeelde zijn rijk over zijn drie zonen: West-Frankische Rijk, het Oost-Frankische Rijk en het Middenrijk.

De deling van het Karolingische Rijk

• Het Middenrijk viel uit elkaar en werd verdeeld tussen de beide rijken. 
• Toen waren er geen Karolingen koningen meer. Er waren andere koningen in hun plaats gekomen. 

Waar komen Vikingen vandaan

Waar komen de vikingen vandaan?

• 'vik' betekent zoiets als fjord
  
  
• De vikingen in  Noorwegen woonden bij fjorden.

Herkomst

• De Vikingen waren een Germaanse volk. 

• Ze kwamen uit Scandinavië: Noorwegen, Denemarken, Finland en Zweden.

• 800-1000

Vikingen

• Bevolkingsgroei = onvoldoende landbouwgrond = op zoek naar een nieuwe land!
• Geloof: alléén dappere mensen zouden naar de Walhalla (hemel) gaan.
  

Handel en rooftochten

• Vikingen deden aan handel
• Maar gingen ook vaak op rooftocht
• Met veel geweld!

Vikingen

• Plundertochten.
• Snelle schepen = De Drakar
• De goede rivieren zorgden dat de Vikingen diep het land in konden varen.

Leif Eriksson

Leif Eriksson was een IJslandse ontdekkingsreiziger die wordt beschouwd als de eerste Europeaan die, bijna 500 jaar eerder dan Christoffel Columbus, voet zette op Noord-Amerikaanse grond en noemde het Vinland.

Afnemende macht van koningen

• De karolingen zijn geen koningen meer. 
• De nieuwe koningen van het West- en Oost-Frakische Rijk worden gekozen door de adel en werden gezien als gelijken. Hierdoor hadden de koningen weinig macht. 
• De koning regeerde alleen en liet zich zelden zien. 
• Hertogen en graven beschouwden het gebied in leen als  persoonlijke eigendom.

Roofheren en 

Lagere heren werden vanaf het jaar 1000 "de baas". 

Deze heren en hun ridders roofden dorpjes en steden. 

Hun uitvalbasis was vaak een kasteel. 

Roofheren en roofridders

Vaak waren er ruzies tussen heren. Dan werden de domeinen platgebrand. 

Een kasteel bod een schuilplaats voor de boeren. 

Roofheren en roofridders

Reizigers (handelaren, pelgrims, etc) moesten tol betalen in ruil voor bescherming van het kasteel.

Tol werd vooral in natura betaald.