Hoog- en Laag-Nederland

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Hoog-Nederland

Laag-Nederland

Hoog-Nederland

Stroomgebieden

De Rijn, Maas en de voorlopers van deze rivieren hebben vele

stroomgebieden gehad.

Deze rivieren hebben een dikke laag zand en grind in heel Nederland afgezet.

Stroomgebieden

Nederland ligt in de benedenloop van de stroomgebieden van de Rijn en

Maas. Hier stroomt het water langzaam en wordt het meegevoerde

materiaal gesedimenteerd.

Wat ontstaat er wanneer verschillende ijstongen de grond aan de voorkant en de zijkant wegduwen?

1. Stuwwallen
2. Smeltwaterdalen
3. Gletsjers
4. Heuvels

Stuwwallen

Tijdens de op een na laatste ijstijd schoof er een ijskap van Scandinavië richting Nederland

Verschillende ijstongen kwamen tot halverwege Nederland

Toen het ijs smolt bleven er stuwwallen over

Uit welk materiaal zijn de

stuwwallen opgebouwd?

De stuwwallen bestaan uit zand en

grind. Dit zand en grind is door de Rijn en Maas in  

heel Nederland neergelegd.

Stuwwallen

Aan het einde van de koude periode

trok het ijs zich weer terug.

Je vindt de stuwwallen nog steeds  

terug in het landschap van Hoog

Nederland.

Bijvoorbeeld:  

- De Veluwe

- De Utrechtse Heuvelrug

Overblijfselen uit de ijstijd

Ten noorden van de grote rivieren vind je enorme keien. 

Deze zwerfstenen zijn op het ijs

meegekomen en in Nederland neergelegd toen het ijs smolt.

De arme zandgronden

- Het zandlandschap is onvruchtbaar. 

- Hoog-Nederland is afwisselend. Akkers, weilanden en bossen. 

Laag-Nederland

Veen en klei

Het landschap in Laag-Nederland is vooral ontstaan tijdens de laatste 10.000 jaar.

De temperatuur tijdens deze periode steeg waardoor ook de zeespiegel steeg.

In deze periode zijn veel grondsoorten in Nederland ontstaan.

Laag-Nederland

De grondsoorten in Laag-Nederland zijn afgezet onder verschillende omstandigheden.  

Combineer de grondsoorten met de juiste omstandigheden.

Dode plantenresten onder water zonder zuurstof.

Door golven en wind.

In stilstaand water achter de duinen.

Duinzand

Zeeklei

Veen

Bescherming tegen water 

De bewoners van Laag-Nederland beschermden hun gebouwen tegen overstromingen met behulp van terpen

Zijn terpen ouder dan dijken?

1. Ja
2. Nee

Door de aanleg van de dijken stopte het vormen van nieuwe lagen zeeklei.

Dit gebeurde alleen nog aan de buitendijkse kant.

Zodra het land hoog genoeg lag en men had weer nieuw land nodig had, werd het buitendijkse gebied van een nieuwe dijk voorzien

Door de aanleg van dijken zijn er polders ontstaan met vruchtbare landbouwgrond.  

Hierin wordt de waterstand geregeld. 

In welke delen is Nederland opgedeeld?

1. Onder-Nederland en Boven-Nederland
2. Laag-Nederland en Hoog-Nederland
3. West-Nederland en Oost-Nederland
4. Noord-Nederland en Zuid-Nederland

Wij wonen in...

1. Hoog Nederland
2. Laag Nederland

Het duinlandschap hoort bij

1. Laag-Nederland
2. Hoog-Nederland

Grote ijstongen hebben in het verleden diverse sporen achtergelaten in het Nederlands landschap.

Maak de juiste combinaties van letters en cijfers, door de groene vakken naar de rode te slepen.

Voor de ijstong

Op en in de ijstong

Aan het uiteinde van de ijstong

Stuwwallen

Zwerfstenen

Smeltwaterrivieren en smeltwaterdalen

Waar ligt het buitendijks gebied? Sleep het rondje naar het goede antwoord

Welk deel ligt hoger?

1. Buitendijkse kant
2. Binnendijkse kant