Fictie: les 5

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Welkom!

Ga rustig zitten, pak je leesboek en start met lezen!

Lesdoelen

Aan het eind van deze les..

• ... kun je de stijl van een schrijver beschrijven.
• ... kun je uitleggen waarom een bepaalde stijl je wel of niet aanspreekt.
• ... kun je figuurlijk taalgebruik herkennen, zoals beeldspraak en stijlfiguren.

Herhaling 

1.  Uit welke stappen bestaat het conflictmodel?

2. Leg uit wat motieven zijn. Wat is het verschil met symbolen?

3. Wat is het verschil tussen een onderwerp en een thema?

Schrijfstijl

In literatuur gaat het niet alleen om wat je schrijft (inhoud), maar ook om hoe je het schrijft (stijl). 

Er kwam een man binnen die struikelde en bijna viel.

Dit is wát er gebeurd, maar hoe kan je dat opschrijven?

Schrijfstijl: waar let je op?

• Let op de zinsbouw (korte, lange zinnen)
• Woordkeuze: veel bijvoeglijk naamwoorden? 
• Woordkeuze: moeilijke of makkelijke woorden? 
• Ouderwetse woorden (archaïsch)
• Nieuwe woorden (Neologismen) 
• Gebruikt de schrijver veel dialogen of niet? 
• Wordt de ruimte (omgeving) uitgebreid beschreven? 
• Gebruikt te schrijver beeldspraak? Hoe? Herken je die ja of nee? 

Figuurlijk taalgebruik

                 

         Metafoor

 "De wind fluisterde zachtjes door de bomen, alsof hij geheime verhalen vertelde aan iedereen die wilde luisteren."

"De oude klok in de hoek van de kamer zuchtte vermoeid terwijl hij de uren wegtikte, alsof hij verlangde naar een welverdiende rust."

Figuurlijk taalgebruik

Personificatie:

een vorm van beeldspraak waarbij levenloze zaken, niet-menselijke levensvormen of abstracte begrippen menselijke eigenschappen krijgen

Humor/ spot

Zelfspot: grapjes kunnen maken om jezelf en je eigen tekortkomingen

''Als schrijver ben ik zo georganiseerd dat ik mijn notities altijd kwijt ben. Mijn bureau lijkt wel een slagveld van papieren en pennen, maar hé, chaos is ook een vorm van orde, toch?"

Sarcasme: bijtende spot: bedoeld om te kwetsen

''Oh top, nog een e-mail van mijn docent op zaterdagochtend. Precies wat ik nodig had om mijn weekend compleet te maken. Bedankt voor de constante stroom van werkplezier!"

Ironie: milde spot: het tegenovergestelde zeggen van wat je bedoelt

''Het was een prachtige zomerdag, perfect voor een picknick. Natuurlijk begon het precies op dat moment te regenen. Maar ach, wie houdt er nou niet van een beetje onverwachte verfrissing?''

 

Woordkeus

Eenvoudige zinnen v.s. complexe zinnen

Lees dit stukje en kijk naar stijl

Let op zinsbouw, woordkeuze, ruimte en beeldspraak

"Maar het hoogtepunt van mijn geluk moest nog komen. Het arriveerde de eerste week van september achter op een boerenkar en ging bijna verloren tussen de rijkversierde karossen die de hele dag af en aan reden. Ik stond verscholen tussen de keuken en de bijgebouwen naar al die pracht te kijken."

Wat kun je zeggen over dit stukje uit "Een schitterend gebrek" van Arthur Japin (dat gaat over Lucia, de eerste liefde van Casanova)

Zelf aan de slag

• Maak Cursus 3,  par. 4, :
• opdr 1
• opdr. 2 óf 3 (kies de tekst uit die je het leukst lijkt)
• opdr. 4

Ben je klaar?

1. Lezen in je leesboek.

2. Leren voor een toets.