Framing en figuurlijk taalgebruik

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 5,6

Framing

Planning en lesdoelen

1. Introductie FRAMING
   
2. Theorie
3. Figuurlijk taalgebruik of beeldspraak

Lesdoelen:

1. Jullie weten wat framing is.
2. Jullie weten hoe media beïnvloeden.

TOETS/ EXAMEN

Een voorbeeld van een vraag is: 

In een tekst kan een standpunt versterkt doorklinken in de woordkeuze.

  Citeer drie woorden of woordgroepen uit de alinea’s 6 tot en met 8 waarin afkeuring van het gedrag van de leidinggevende ten opzichte van zijn ondergeschikten doorklinkt.

De Volkskrant is volgens mij...

1. altijd subjectief
2. altijd objectief
3. vaker subjectief dan objectief
4. vaker objectief dan subjectief

De krant of het nieuws dat ik lees is objectief.
(volledig eens=100)

0100

welke synoniemen ken je voor het werkwoord ETEN?

Geef hier aan welke woorden welke connotatie hebben: welk gevoel geven ze mee? Wat is de boodschap over de auteur/ hoe wordt iemands mening gevormd door de woordkeuze

Framing

Het zodanig presenteren van een onderwerp dat de ontvangers die (positieve of negatieve) wijze van denken overnemen.

(on)bewuste beïnvloeding

frikandel

kadaverstaaf

slechts 10% vet

nu 90% vetvrij

het glas halfvol

het glas halfleeg?

gewasbeschermingsmiddelen  

je roes uitslapen 

een powernap doe

landbouwgif

Framing

Plofkip
Kliklijn
Tsunami van vluchtelingen
Sleepnetwet

Schamele fooi

Na deze campagne ging ook de laatste supermarktketen overstag 

om alleen nog 'Beter-Leven' kip te verkopen 

1. 80% Minder vet?
2. 20% vet?

Middelvinger?

1. Ja
2. Nee

Framing

• Jullie zagen net voorbeelden van framing
• Maar wat is framing dan precies?

Framing

• Beïnvloedingstechniek
• Het blijft hangen, klinkt logisch
• Speelt in op gevoelens (die spelen in de samenleving)
• Vereenvoudiging van de werkelijkheid
• Het verloopt via taal en beelden
  

Het meegeven van een bepaald kader aan een boodschap

Waarom framen we?

• Frames blijven lekker hangen
• Betere verkoopcijfers
• Imago Bijv. McDonald’s logo>> rode achtergrond vervangen door groen (groen associëren mensen met gezond en duurzaam). Zo hoopt McDonald’s een ander imago te creëren.  
  
• Afkraken van tegenpartij in politiek. 

Het wordt veel gebruikt door:

• Politici
• Media
• Eetwarenindustrie
• Reclame
  

Medelijden

Veel ophef over deze foto/ video

Klimaatverandering? Misschien was de beer wel ziek

Corona

Vleermuizensoep

Markt in India

Opdracht

Bedenk een frame voor een situatie die te maken heeft met:

1. School

2. Werk

3. Uitgaan

Je moet over 5 minuten met je groepje vertellen: wat is de situatie, naar wie communiceer je en wat is de frame.

Figuurlijk taalgebruik in het examen

Het gaat om manipulatie van de lezer door bepaalde woordkeuze:

• Welke sturing wil de schrijver geven aan het onderwerp
• Is de beeldspraak adequaat of juist manipulatief?

Voorbeelden:

• De beeldspraak is wel/niet geslaagd, want ...
• Typeer de schrijfstijl (neutraal/ zakelijk/ objectief/ persoonlijk/ subjectief/ bombastisch/ overdreven/ beeldend

Framing zet een auteur dus in om de lezer te beïnvloeden. Figuurlijk taalgebruik kan daarbij helpen

Bijv. door het gebruik van beeldspraak, spot en ironie. 

Aan jou als lezer de taak om te bepalen hoe de auteur jou probeert te sturen door middel van figuurlijk taalgebruik.

Voorbeeld van een vraag:

Geef aan of je de beeldspraak in bovenstaand citaat geslaagd of minder geslaagd vindt en leg je antwoord uit.  

Figuurlijk taalgebruik kan onder meer gebruikt worden om de aandacht van de lezer te trekken 

Welke drie andere effecten van figuurlijk taalgebruik heeft de schrijver van bron 1 waarschijnlijk beoogd?  

Kies uit onderstaande effecten

Wat kun je zeggen over de tekstdoelen? 

• Informeren
• ➡️ objectief/ uitleg / tekstboek
• Beschouwen 
• ➡️ overwegend objectief / opiniëren / meerdere kanten van het 'verhaal' (voor- en tegenstanders) / publiek zelf een mening laten vormen
• Betogen
• ➡️ subjectief / schrijver geeft mening/ publiek overtuigen met argumenten
• Activeren
• ➡️ subjectief / aanzetten tot 'handelen' / overtuigen / mening geven
• Amuseren
• (meestal niet hoofddoel in schoolteksten maar wel belangrijk)