2.1 les 2

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Historisch Context: Duitsland in Europa (1918-1991)

2.1 Duitsland: van de Eerste naar de Tweede Wereldoorlog 

les 1

Leerdoelen

4 Je kunt beschrijven waarom Duitsland in de periode 1918-1923 met een ernstige economische crisis te maken kreeg.

 

5 Je kunt het Dawesplan uitleggen en het effect ervan op de Duitse economie benoemen.

6 Je kunt uitleggen waarom de Economische Wereldcrisis in Duitsland voor politieke instabiliteit zorgde.

7 Je kunt de kenmerken van het fascisme benoemen en uitleggen in hoeverre de NSDAP een fascistische partij was.

8 Je kunt de populariteit van de NSDAP verklaren en je kunt uitleggen hoe Hitler in 1933 de volledige macht in Duitsland in handen kreeg.

 

Wie is deze man?

Italie

Voorgeschiedenis

• Tijdens WO1: Italië vocht aan de kant van de geallieerden
  
• Na WO1: Italianen waren gefrustreerd, want:

1. Te weinig gebieden erbij gekregen
2. Hoge werkloosheid + veel stakingen
   
3. Angst voor het communisme
   

De opkomst van Benito Mussolini

Mussolini: veteraan en journalist

• 'Oplossing voor de crisis'

• Populair in de jaren ’20 en ’30 van de 20e eeuw

• Antwoord op slecht beleid van de democratische regeringen

• richt fascistische partij op: Fasci di Combattimento

Fascistische beweging:

• Opgericht in: 1919
  
• Door: Mussolini
  
• Bijnaam: zwarthemden
  
• Symbool: fasces

Fasces

Hier zien we dus zo'n fasces.

De fasces werden door de Romeinen gebruikt om te laten zien wie de macht in handen heeft (wie heeft dus de macht om iemand te straffen met de bijl?).

Il Duce( de leider)

• Eind 1922: na de mars op Rome grijpt Mussolini de macht
• Italie wordt een totalitaire dictatuur
• Tegenstanders worden hard aangepakt

Oktober 1922 'mars naar Rome'. Hij dreigde met geweld als hij de macht niet kreeg. Koning bond in

Het fascisme

Kenmerken:

1. Leiderbeginsel: 1 sterke leider die alles bepaalt.

2. anti-democratisch 

3. nationalistisch (eigen staat is belangrijkst);  

3. ongelijkheid (de hoogontwikkelden moet de laagontwikkelden leiden)

4. verheerlijking van geweld 

5. indoctrinatie (door middel van propaganda en censuur)

Theorie

Door de economische crisis kregen politici die een andere inrichting van de samenleving beloofden, meer aandacht. 

Denk hierbij aan het fascistische Italië, met als leider Benito Mussolini. 

Theorie

In Duitsland werkt het precies zo: Een andere was Adolf Hitler..

Theorie

Hitler (1889) was een ontevreden korporaal uit WOI, die na de oorlog in Duitsland (München) terecht kwam.

 Nationaal-Socialisme

• Nationaal-Socialisme 
  

• Ook wel: nazisme genoemd

Vorm van fascisme 

+ Rassenleer & antisemitisme

NSDAP: Nationaal -Socialistisch Duitse Arbeiders Partij

• antisemitisme: haat aan de Joden
  
  
• Rassenleer: het idee dat de mens bestaat uit verschillende rassen, waarbij sommige rassen beter zijn dan anderen
• Nazi's vonden het Arische ras superieur. 

1923: Bierkellerputsch

• Hitler's mislukte staatsgreep (putsch) in München.
• Hij wordt gearresteerd en komt in de gevangenis waar hij een zijn boek Mein Kampf schrijft.

Over welke gebeurtenis gaat dit kaartje?

Dawesplan 1924

Het Dawesplan

1. maakte Amerikaanse leningen mogelijk
2. beëindigde de bezetting van het Ruhrgebied
3. leidde tot herstel van de economie in Dld
4. leidde tot politieke stabiliteit in Dld

1924 Dawesplan

De VS lenen Duitsland geld om de economie te herstellen.

1926: Duitsland wordt lid van de Volkenbond

Het gaat beter met Duitsland en het land mag mee doen met de Volkenbond

Uit welk jaar is deze krant?

1929: Beurskrach in de VS

In de VS klappen de aandelenkoersen nadat mensen massaal hun aandelen verkopen. Het is het begin van een grote economische crisis die de hele wereld raakt. 

Noem drie oorzaken van het ontstaan van de economische wereldcrisis in 1929.

Theorie

In Duitsland daalde de industriële productie in drie jaar met 40% en de werkloosheid nam toe van 1,3 miljoen in 1929 naar 6 miljoen in 1932. Duitsland was terug bij af en het zag er niet naar uit dat de regering van Weimar dit probleem kon oplossen..

Door de economische crisis kreeg Hitler extra veel steun van arbeiders en werklozen.’

Ja

Nee

Theorie

In 1930 werd de NSDAP een massaorganisatie (=). Behalve de crisis, waar de regering dus geen oplossing voor had, groeide de aanhang van de NSDAP door de manier waarop ze campagne voerde. 

Theorie

De NSDAP maakte handig gebruik van propaganda. 

Hij maakte gebruik van:

• radio/tv
• massabijeenkomsten
• opzwepende muziek
• vlaggen/vaandels en symboliek
• ingestudeerde toespraken

Hitler wordt kanselier

30 januari 1933

Hoewel Hitler nu kanselier is én leider van de grootste partij in de Rijksdag, 

heeft hij niet de meerderheid in het Duitse parlement. 

Hij zal dus altijd moeten samenwerken met andere partijen.

En dat vindt hij afschuwelijk: te lang praten om er samen uit te komen...

huiswerk

lees HC par 2.1

De opkomst van Hitler t/m Hitler komt aan de macht

9.3

Fascistische bewegingen t/m Japan

Arceer de belangrijke zinnen