H12 en 13; Zorgvragers met stemmingsstoornissen

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Zorgvragers met stemmingsstoornissen

Geestelijke gezondheidszorg 1

Hoofdstuk 12

Stemmingsstoornis

Verzamelnaam voor psychische aandoeningen waarbij de gemoedsstemming van de zorgvrager ziekelijk is verstoord en/of niet past bij de situatie waarin hij zich bevindt

Vaak voor bepaalde periode verstoord

De gemoedsstemming is gedurende een bepaalde periode verstoord -> episode

4 vormen van stemmingsepisoden

- Depressieve episode

- Manische episode

- Hypomane episode

- Gemengde episode

Depressieve episode: gemoedsstemming somber/bedrukt

Manische episode: gemoedsstemming uitgelaten en/of ongeremd

Hypomane episode: gemoedsstemming te uitgelaten en/of ongeremd

Gemengde episode: gemoedsstemming wisselt voortdurend van somber, bedrukt, terneergeslagen en prikkelbaar, naar uitgelaten en/of ongeremd en snel opgewonden 

*Gemoedsstemming: Langdurige gevoelsgrondtoon die bijna niet door omstandigheden is te beïnvloeden

Indeling stemmingsstoornissen

- Depressieve stemmingsstoornissen

- Bipolaire stemmingsstoornissen

Unipolaire stoornis kent maar één pool: somber

Bipolair: 2 polen 

Depressieve stemmingsstoornissen 

(unipolaire stoornissen) 

- Depressieve stoornis

- Dysthymie

- Depressieve stoornis door somatische aandoening

- Andere gespecificeerde en ongespecificeerde depressieve stoornissen

Bipolaire stoornissen

- Bipolaire-I-stoornis

-Bipolaire-II-stoornis

-Cyclothyme stoornis

*Bipolaire stoornis -> euforie en somberheid

Verschillende stemmingsstoornissen

• Depressieve stoornis
• Bipolaire stoornis
  
• Hypomane stemmingsstoornis
  
• Dysthyme stoornis (een chronisch depressieve stemming)
  
• Seizoensgebonden depressie
  
• Postnatale depressie
  

Depresssie

ik kijk wel maar ik zie niets

de wereld is donker

de lichten gedoofd

ik luister wel maar hoor niets

de wereld is stil

geluiden verstomd

ik tast wel maar ik voel niets

de tastzin verkild

vingers verdoofd

alleen het hart klopt nog

de geest maalt

het bloed stroom

Wat is een depressie

• Gedurende een langere periode een abnormale somberheid en/of een abnormale lusteloosheid
• Verlies van interesse of een onvermogen om ergens van te genieten

Oorzaken

• Lichamelijke aandoeningen
• Erfelijke factoren/bepaalde kwetsbaarheid
• Voedingstekorten
• Medicijnen
• Belangrijke levensgebeurtenissen

          Ruzies
          Verhuizingen
          Ziektes

          Veranderende maatsch rol

          Verlies van dierbare
      

Behandeling depressie

• Medicijnen

• Therapieën
• Lichttherapie
• Psychotherapie
• Elektroconvulsietherapie
• Slaapdeprivatie
• Resocialisatieprogramma
• Psycho educatie/ signaleringsplan

Beginnen G3V2AD

Lichamelijk gebied

* Wees de startmotor

• praat de cliënt uit bed
• stimuleer hem zich te verzorgen en in beweging te komen
• toon begrip voor het feit dat de cliënt het niet op kan brengen, maar ga hier niet in mee       
• stel je rustig en geduldig maar wel vastberaden op
• neem de ADL niet over als de cliënt dit zelf nog kan

vervolg

• Handhaven van dag/nacht ritme
• Voldoende goede voeding (vezelrijk)
• Begeleiden bij gebruik van medicijnen (observeren) 

G4V2BD

Psychisch gebied

* Accepteren

* Veiligheid

* Vertrouwen /vertrouwensrelatie

* Angsten onderkennen gevoelens laten uitspreken; empathische houding

* Wees alert op tekenen van suïcidaliteit(ook medicatie inname)

* Voorlichting geven aan zorgvrager/ mantelzorg

* Veelvuldige, korte contacten

Bipolaire stoornis

• De stemming beweegt zich tussen 2 externe tegenpolen

        > Manie

        > Depressie

• 250.000 mensen hebben dit in Nederland
• Hoge mate van comorbiditeit met angsstoornissen en middelen misbuik
• Eerste klacht tussen 16 en 26 jaar

Bipolaire stoornis

Psychische aandoening met (hypo)manische en depressieve episodes, onderbroken door stabiele periode.

Uitersten in stemming en activiteit

Kenmerken

• De persoon heeft opgeblazen gevoel van eigenwaarde of grootheidsideeën
• Een afgenomen behoefte aan slaap
• Spraakzamer dan gebruikelijk of heeft drang om te spreken.
• Drukke, jagende gedachten
• Gemakkelijker afgeleid dan gewoonlijk
• De persoon onderneemt meer doelgerichte activiteiten (dit kan zowel sociaal, op het werk of op school, of seksueel zijn) of psychomotorische agitatie (lichamelijke rusteloosheid; iemand beweegt meer en onrustiger).
• De persoon houdt zich overmatig bezig met aangename activiteiten waarbij een grote kans bestaat op pijnlijke gevolgen (bijvoorbeeld ongeremd koopwoede, seksuele indiscreties, of zakelijk onverstandige investeringen).
• Duidelijke beperkingen op het gebied van werk, normale sociale activiteiten of relaties met anderen;
• De manische periode maakt ziekenhuisopname noodzakelijk om schade voor zichzelf of anderen te voorkomen

Er kan sprake zijn van psychotische kenmerken

Behandeling 

Medicijnen

• lithium, valproaat, carbamazepine

psycho educatie

Counseling (korte begeleiding in het hier en nu)

Verpleegkundige zorg

• let op effecten van medicatie
• let op vocht- en zout inname bij lithium (lithiumintoxicatie)
• biedt een prikkelarme omgeving
• neutrale en rustig sprekende toon
• gebruik korte zinnen
• wees duidelijk
• herhaal
• ga niet in discussie
• behoed voor uitputting

Draaglast
is

1. Hoe je jouw leven: werk, school en privé in balans hebt
2. Wat je in je leven aan leuke ervaringen krijgt
3. Het totaal aan taken en verplichtingen dat iemand op zijn schouders heeft
4. Alles wat je op een gezonde manier kunt hebben

Iemand die manisch is heeft (een)

1. angststoornis
2. schizofrenie
3. stemmingsstoornis
4. persoonlijkheids- stoornis

Depressie is een

1. Angststoornis
2. Persoonlijkheids-stoornis
3. Stemmingsstoornis
4. Eetstoornis

PAAZ staat voor

1. Patient Algemeen Acute Zaken
2. Praat Algemeen Acceptabel Zakelijk
3. Psychiatrische Afdeling Algemeen Ziekenhuis
4. Psychiatrische Aandoening Algemeen Ziekenhuis

Er zijn 3 gedragingen van psychiatrische zorgvragers waarbij verpleegkundige alert moet zijn en rekening moet houden met psychosociale problematiek.

Welk gedrag is onjuist.

1. Sterke emotionele ontregeling.
2. Logisch gedrag op emotioneel functioneren vertonen.
3. Niet logisch gedrag op sociaal functioneren vertonen
4. Het verlies van de werkelijkheidszin

Een ander woord voor bipolaire stoornis is

1. depressie
2. manie
3. manisch depressieve stoornis
4. obsessief convulsieve stoornis