Module A2: Depressie en bipolaire stoornis

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Depressie en bipolaire stoornis

Module A2

Leerdoelen

De student:

•Kan in eigen worden omschrijven wat een depressie inhoudt

•Kan verschillende vormen van een depressie benoemen

•Kan aangeven wat de symptomen zijn bij een depressie

•Kan benoemen hoe een depressie kan ontstaan

•Kan verklaren hoe een neurotransmitter invloed heeft op de stemming van een persoon

•Kan benoemen waaruit de behandeling van een depressie bestaat

•Kan het verschil tussen een bipolaire stoornis en een depressie benoemen

•Kan beschrijven hoe een manische episode zich openbaart

•Kan de belangrijkste medicatie bij een bipolaire stoornis benoemen

Unipolaire stoornissen

Depressie en manie zijn unipolaire stemmingsstoornissen

Depressie > depressieve episode

Depressie

Depressie is een veel voorkomende ziekte (een stemmingsstoornis), die op elk moment en in ieders leven kan toeslaan. Ze wordt veroorzaakt door biologische en omgevingsfactoren.

20 % van de bevolking maakt minstens één grote depressieve periode in zijn/haar leven door.

   Afhankelijk van definitie……………

Veelvoorkomende vormen van depressie

De vitale depressie

Dysthyme stoornis

Seizoensgebonden depressie

Depressie met psychotische kenmerken

Postpartum depressie

Depressie op oudere leeftijd

(Algemene) klachten

Somberheid (= kernsymptoom)
Verlies van interesse / plezier / initiatiefverlies (=kernsymptoom)
Gevoelsarmoede
Schuldgevoelens
Minderwaardigheidsgevoelens
Concentratieproblemen
Geremde gedachtegang
Besluiteloosheid
Suïcidaliteit / Suïcidale gedachten

Schuld/boete nihilistische wanen

Angst / wanhoop

Verminderde libido

Psychomotore agitatie of remming

Slaapstoornissen /dag-schommelingen

Obstipatie

Vermoeidheid / verlies van energie

Gebrek aan eetlust / overmatig eten

Cijfers en getallen

1,2 miljoen Nederlanders gebruiken antidepressiva, en dan vooral middelen als Prozac, Exefor en Seroxat.

5,1% jonger dan 25 jaar 

10.000 gebruikers tussen 8 - 18 jaar

45 procent is tussen de 45 en 65 jaar oud en 20 procent 65-plus. Twee derde is vrouw.

Oorzaken depressie

Familiaire aanleg

Biochemische oorzaken

Psychosociale factoren

Individuele kwetsbaarheid

Sociale omgevingsfactoren

Levensgebeurtenissen.

Neurotische persoonlijkheid

Internaliserende coping stijl

Chronische lichamelijke ziekte

Depressie heeft een erfelijke component

Beloop

• Ontstaan: van heel plotseling tot heel geleidelijk
• Beloop en intensiteit kunnen zeer verschillend zijn.
  
• Soms eenmalig, vaker recidiverend (70%)
• Eerste episode meestal tussen 15e en 35e levensjaar

Behandeling depressie

• Medicamenteus (antidepressiva)
  
• Psychotherapie / Cognitieve gedragstherapie
  
• Elektro convulsieve therapie
  
• Slaapdeprivatie
  
• Lichttherapie
  
• Niets doen! 80% geneest spontaan binnen 1 jaar.
  

DO's:

• Psycho educatie
  
• Steun bieden /in contact blijven
  
• Zorgen voor voldoende prikkels
  

Dont's:

• Goed bedoelde adviezen
  
• Afhankelijkheid vergroten
  
• Te hoge doelen stellen
  
• Geen 1 persoonskamer
  

Bipolaire stoornis

Oorzaken

Aanleg is de belangrijkste factor, vaak in samenhang met:

• Overmatige geestelijke belasting
  
• Verstoring van de slaap
  
• Conflictueuze omstandigheden
  
• Als pardoxale reactie op een verdrietige gebeurtenis
  
• Als reactie op een positieve levensgebeurtenis
  
• Door somatische aandoening
  
• Drugsgebruik
  
• Gebruik antidepressiva
  

Behandeling

1. acute behandeling van de manische of depressieve episoden;
   
2. voortgezette behandeling om terugval te voorkomen;
   
3. onderhoudsbehandeling om nieuwe episoden te voorkomen of de frequentie en ernst van toekomstige episoden te beperken, zodat de zorgvrager zo goed mogelijk kan functioneren.
   

npo.nl

Aan de slag!

Maak in Thieme  'Geestelijke gezondheidszorg 1 n4 - Module 5 Depressieve en bipolaire stemmingsstoornissen' de praktijksituaties van  Olaf en Joshua.

Volgende week

Eetstoornissen