Les 1 formuleren

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Goedemorgen!

Wat gaan we vandaag doen?

• Stil lezen
• Lesdoelen
  
• Uitleg samentrekking
• Aan de slag!
• Les afsluiten

Stil lezen

Lesdoelen

• Ik weet wat een samentrekking is;
• Ik weet welke niveaus samentrekkingen er zijn;
• Ik ken de drie kenmerken waar ik op moet letten bij een foutieve samentrekking.

Samentrekking

Samentrekking = weglaten van zinsdelen die herhaald worden

Voorwaartse samentrekking: in het tweede deel van de zin wordt iets weggelaten.

Achterwaartse samentrekking: in het eerste deel van de zin wordt iets weggelaten.

Miranda gaat naar de winkel en koopt een zak brood.

Niveau van samentrekking

Woordniveau: als in twee woorden iets wordt herhaald

IJshoorntjes en ijsblokjes: IJshoorntjes en -blokjes

Woordgroepniveau: Als in twee woordgroepjes iets wordt herhaald

Werkloze mannen en werkloze vrouwen: Werkloze mannen en vrouwen

Zinsniveau: een herhaald zinsdeel wordt weggelaten 

Emma is ziek en Emma blijft thuis: Emma is ziek en blijft thuis.

Voorwaarts of achterwaarts?
Lisa heeft nieuwe bloemen gekocht en een vaas.

1. voorwaarts
2. achterwaarts

Op welk niveau?
Ik hou van dropauto's en -sleutels

1. woordniveau
2. woordgroepniveau
3. zinsniveau

Op welk niveau?
Eline kocht een nieuwe fiets en heeft deze gelijk geverfd.

1. woordniveau
2. woordgroepniveau
3. zinsniveau

Alleen mensen met nieuwe schoenen en kleren kregen een paraplu.

1. woordniveau
2. woordgroepniveau
3. zinsniveau

Samentrekking gaat vaak fout

Wat is er mis met de volgende zin? 

Hier wordt een nieuw sportveld aangelegd en enkele kleedkamers geplaatst. 

Drie voorwaarden

Om iets weg te laten moet je eerst aan drie voorwaarden voldoen

1. Functie (onderwerp, lijdend voorwerp, koppelwerkwoord)

2. Betekenis

3. Getal (enkelvoud of meervoud)

Stappenplan 

1. Controleer wat er is weggelaten in deel 2

2. Bepaal de functie, betekenis en getal in deel 1 

3. Bepaal de functie, betekenis en getal in deel 2

4. Alles hetzelfde? Goede samentrekking. 

5. Niet? Voeg de ten onrechte weggelaten delen toe.

Max keek naar een leuk meisje en daardoor niet goed uit bij het oversteken.

De maand augustus is vaak heet en brengen Italianen graag door aan de kust.