H3 her 1 & 2 vol 3

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 3

Planning

Herhalen 3.1 en 3.2

Paragraaf 3

reacties versnellen

• De reactiesnelheid hangt van verschillende dingen af:
• De beginstof(fen)
• verdelingsgraad (poeder of lint/ houtblok of -snippers)
• concentratie (hoeveel reactieve stof in oplossing)
• temperatuur (hoe warmer, hoe sneller)
• katalysator (hulpstoffen)

Reactie verschijnselen

• vuur
• licht
• verandering temperatuur
• stofeigenschappen veranderen 
• gasbelletjes
• ...

endo- en exotherm?

endo- en exotherm

reactieschema en -vergelijking

reactieschema: reactie geschreven in woorden.

Water --> waterstof + zuurstof

reactievergelijking: reactie geschreven in symbolen/formules.

H3 chemische reacties

3.3 massaverhoudingen

kloppend maken van reactievergelijkingen

Pak: pen, papier & rekenmachine

Planning

• Leerdoelen
• Wet van behoud van massa
• Rekenen aan reacties 
• Break
• extra uitleg en zelfwerken

Leerdoelen

• Ik kan de massaverhouding bepalen met behulp van een kloppende reactievergelijking
  
• Ik kan berekeningen aan reacties uitvoeren met behulp van verhoudingstabellen

3.3 massaverhouding

Belangrijk:

Een chemische reactie voldoet altijd aan:

De wet van behoud van massa

Wet van behoud van massa:

De massa voor de pijl, moet hetzelfde zijn als de massa achter de pijl.

Wet van behoud van massa, heet ook:

wet van Lavoisier

3.3 massaverhouding

Recept voor 40 koekjes:

Vragen:

1. Hoeveel gram suiker heb ik nodig voor 100 koekjes?
   
2. Hoeveel koekjes kan ik maken met 500 gram bloem?

3.3 massaverhouding

Recept voor 40 koekjes:

Vragen:

1. Hoeveel gram suiker heb ik nodig voor 100 koekjes? 
   
2. Hoeveel koekjes kan ik maken met 500 gram bloem?
   

1. 375 gram

2. 66,67 koekje

3.3 massaverhouding

Verbranding van glucose:

glucose + zuurstof  -> koolstofdioxide + water

C₆H₁₂O₆ +  O₂      ->  CO₂ +  H₂O

Maak de reactievergelijking kloppend.

Wet van behoud van massa:

De massa voor de pijl, moet hetzelfde zijn als de massa achter de pijl.

3.3 massaverhouding

Verbranding van glucose:

glucose + zuurstof  -> koolstofdioxide + water

C₆H₁₂O₆ + 6 O₂      -> 6 CO₂ + 6 H₂O

Met 180 gram glucose en 192 gram zuurstof krijg ik 108 gram water, hoeveel gram koolstofdioxide krijg ik dan?

Wet van behoud van massa:

De massa voor de pijl, moet hetzelfde zijn als de massa achter de pijl.

3.3 massaverhouding

Verbranding van glucose:

glucose + zuurstof  -> koolstofdioxide + water

C₆H₁₂O₆ + 6 O₂      -> 6 CO₂ + 6 H₂O

Met 180 gram glucose en 192 gram zuurstof krijg ik 108 gram water, hoeveel gram koolstofdioxide krijg ik dan?

264 gram

3.3 massaverhouding

C6H12O6 +   6 O2 ->   6  CO2 +   6  H2O

180                  192           264         108

Vragen:

1. Als ik 90 g C6H12O6 heb, hoeveel gram H2O ontstaat er?
2. Als ik 100 gram O2 heb, hoeveel gram CO2 ontstaat er?
3. Als ik 100 gram H2O krijg, hoeveel gram O2 had ik dan?

3.3 massaverhouding

C6H12O6 +   6 O2 ->   6  CO2 +   6  H2O

180                  192           264         108

Vragen:

1. Als ik 90 g C6H12O6 heb, hoeveel gram H2O ontstaat er?
2. Als ik 100 gram O2 heb, hoeveel gram CO2 ontstaat er?
3. Als ik 100 gram H2O krijg, hoeveel gram O2 had ik dan?

1. 54 gram

2. 137,5 gram

3. 177,78 gram

3.3 massaverhouding

Bereken de molecuulmassa van de volgende stoffen:

Glucose 

Zuurstof

Koolstofdioxide

Water

Tip! gebruik de tabel achterin je boek

3.3 massaverhouding

Bereken de molecuulmassa van de volgende stoffen:

Glucose 

Zuurstof

Koolstofdioxide

Water

Tip! gebruik de tabel achterin je boek

180,0 u

32,0 u

44,0 u

18,0 u

3.3 massaverhouding

C₆H₁₂O₆     + 6 O₂             -> 6 CO₂ +                6 H₂O

180,0 u          32,0 u                 44,0 u                 18,0 u

3.3 massaverhouding

	C 6 H 12 O 6	O 2	->	CO 2	H 2 O
coëfficiënten	1	6		6	6
Molecuulmassa (u)	180,0	32,0		44,0	18,0
Massa totaal (u)	1 x 180,0 = 180,0	6 x 32,0 = 192,0		6 x 44,0 = 264,0	6 x 18,0 = 108,0
Verhoudingen	180,0	192,0		264,0	108,0

32-44

Opdrachten 

H3.2

VWO: 14 t/m 23

Havo: 16 t/m 26

H3.3:

VWO: 24 t/m 34

Havo: 27 t/m 36 (34 niet)

donderdag

A&M 2

t = 10 min