2.4 De Sovjet-Unie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 4

2.4 De Sovjet-Unie

Leervragen

1. Hoe kwam Lenin aan de macht.

2. Wat zijn de kernmerken van het regime van Stalin?

3. Wat zijn de kenmerken van het Stalinisme?

Doen

1. Lees "lenin en de Tsaar" en 

"de communistische revolutie" blz. 58

Tsarenrijk

De leider van het grote Russische Rijk is de Tsaar. Hij leidt een groot land. Maar zijn macht is beperkt. Hij wordt geholpen door de adel en de kerk die achter hem staan. Tegenstanders van de Tsaar worden opgepakt.

Tsaar Nicolaas II

De Tsaar leeft in grote luxe samen met zijn gezin. Er zijn wel problemen in zijn land. Maar daar heeft hij onvoldoende oog voor.

De Eerste Wereldoorlog

Wanneer in 1914 de Eerste wereldoorlog start verklaart ook Rusland Duitsland de oorlog. Rusland mobiliseert het leger naar het oostfront. 

De Eerste Wereldoorlog

Hoewel de soldaten snel per stoomtrein ter plaatsen zijn is de organisatie een chaos. Vooral de aanvoer van voldoende wapens wil niet lukken en soldaten krijgen de opdracht om hun formaties te oefenen met bezemstelen in de hand.

1917

In Rusland zelf gaat het ook niet goed. Mensen leiden er honger. En als in 1917 de oogst tegenvalt beginnen er demonstraties. De demonstranten worden dit keer geholpen door de politie i.p.v. tegengehouden. En dan wordt het in eens een grote opstand.

Russische Revolutie

Twee revoluties:

Februarirevolutie = De Tsaar wordt afgezet

Oktoberrevolutie = De communisten (o.l.v. Lenin) komen aan de macht

Symboliek

• Rode Leger = communistische leger
  
• Rood = kleur van communisme: opkomende zon is het begin van iets nieuws
• Winnaar van de strijd

Oktober 1917

Duitsland(!) helpt Lenin, Rusland binnen te smokkelen (april 1917)
Communisten o.l.v. Lenin grijpen de macht en de voorlopige regering wordt afgezet
De Tsaar en zijn familie worden vermoord (juli 1918)

De communisten beloofden dat alle bezit van de staat zou worden en alles eerlijk verdeeld zou zijn onder de mensen. De boeren en de arbeiders vormde de basis voor het commuisme. Het doel was dat alles in het eigen land werd geproduceerd.

Daarnaast had Lenin toegezegd dat als de communisten aan de macht kwamen zij zouden stoppen met de oorlog. 

Dat zou Duitsland goed uitkomen omdat voor het daarmee de tweefrontenoorlog zou stoppen.

Vrede van Brest-Litovsk- 1918

Aan het oostfront wordt vrede gesloten. Deze vrede zou later bij het opstellen van de Vrede van Versaille gebroken worden.

Lenin aan de macht

Onder leiding van Lenin nemen de communisten de macht over
Alle bezit wordt onteigend 

Doen

1.. lees "burgeroorlog" blz. 59

1917-1922 Burgeroorlog in Rusland

Niet iedereen was blij met het communisme. Het rode leger  vocht een burgeroorlog uit. Daarnaast werd ook een geheime politie ingezet om tegenstanders op te pakken. De geheime politie pastte terreur toe om burgers te laten gehoorzamen.

Lenin sterft in 1924 zonder een duidelijke opvolger aan te kunnen stellen.

Het lichaam van Lenin is sindsdien opgebaard en te bekijken op het Rode Plein in Moskou als symbool voor de revolutie.

De Sovjet Unie

Vanaf 1922 heet Rusland:

Lenin: 1917 - 1924

Stalin: 1928 - 1953

Stalin -1927

Na onderlinge strijd neemt Stalin in 1917 de macht.

Totalitaire Staat

Onder Stalin werd de Sovjet-Unie een totalitaire samenleving:

Een samenleving waarin de overheid alle macht in handen heeft en grote invloed heeft op het leven van de burgers. 

In een totalitaire samenleving is het individu onbelangrijk.

Een ander voorbeeld van een totalitaire samenleving is: Nazi-Duitsland

Totalitaire dictatuur / Stalinisme 

kenmerken zijn:

• eenpartijenstelsel of dictator
  
• terreur/ geheime politie
  
• showproseccen
  
• persoonsverheerlijking
  
• censuur en propaganda

De Grote Terreur

Stalin zag overal tegenstanders, vooral in mensen die een belangrijke rol in het bestuur of leger hadden.
Tussen 1934 en 1938 laat Stalin rond de 1 miljoen 'tegenstanders' oppakken en veroordelen. De Sovjet-Unie wordt zo 'gezuiverd'.

Moderniseren

Stalin wilde van de Sovjet-unie een moderner land maken. Dit deed hij door de invoering van de planeconomie;  In 5-jarenplannen werd vastgesteld wat er moest worden geproduceerd. Stalin zorgde voor de opkomst van de Industrie. Veel boeren werden aarbeiders. 

Boeren bedrijven werden samengevoegd in collectieve boerderijen. Dit heet de collectivisatie van de landbouw.

Doen

1. maak werkblad opdracht "Stalin" en "totalitaire dictatuur"

2. lees "Stalinisme"

en "propaganda" blz. 60/61

Propaganda

Stalin gebruikte net als andere dictators indoctrinatie. Propaganda is politieke reclame waarbij de goede dingen worden versterkt en slechte dingen worden vermeden.