Werkwoordspelling bijv.nw/vd/od

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Programma

Boek uit: 8 maart a.s. 

+ inleveren brief Klassenpost

1) Huiswerkopdracht bespreken & het verschil tussen VD en PVTT

2) Theorie bijvoeglijk naamwoord en od/vd

3) Opdrachten

4) Huiswerk

Bespreken online opdracht 3, spelling (werkwoorden) H4 

blz. 127

• 1 pvtt = beantwoordt
  
• 2 vd = ontkend
  
• 3 vd = beroofd
  
• 4 pvtt = verbaast
  
• 5 pvtt = verwijdert
  
• 6 vd = verzameld
  

pvtt of vd?

Vaak kun je ge- toevoegen aan het vd, maar niet altijd. Werkwoorden die beginnen met ver-, om-, be-, ont- enzovoort krijgen geen ge- toegevoegd:Ik ben veranderd, Ik ben omringd, Het is beantwoord, Zij is ontwaakt, Ik ben ontspannen. 

Bij zwakke werkwoorden HOOR je dan geen verschil tussen de persoonsvorm tegenwoordige tijd en het voltooid deelwoord

EN SOMS spel je beide vormen ook hetzelfde!

Hoe weet je of het werkwoord tussen haakjes een pvtt of vd moet zijn?
De boodschapper van de koning werd (bedreigen) door drie rovers.

pvtt of vd?

De boodschapper van de koning werd (bedreigen) door drie rovers. Bedreigd is een vd. Dat weet je omdat:

• het werkwoord niet verandert als je werkwoorden van tijd verandert: De boodschapper van de koning wordt bedreigd. Het is dus geen pv.
• het kan nu alleen maar een VD zijn.  Je herkent dat aan het hulpwerkwoord 'worden' (werd). Je schrijft dit VD met een  -d omdat je bij langer maken 'bedreigde' hoort en de 'g' zit niet in het ex-kofschip.

Waarom kan het alleen maar een voltooid deelwoord zijn als het geen pvtt is?

Persoonsvorm verleden tijd van sterke werkwoorden

De sterke werkwoorden houden zich dus niet aan regels, zoals de zwakke. Je moet dus leren/weten wat de verleden tijd en het voltooid deelwoord is. Het voordeel is wel dat je ze schrijft, zoals je ze hoort (zo kort en eenvoudig mogelijk) en dat je door het woord langer te maken, weet of je een -d of -t aan het eind moet schrijven!

Persoonsvorm?

pvtt:

stam

stam+t

hele ww

pvvt:

stam+

de/te

stam +

den/ten

't ex-kofschip

volt.dw

-langer maken

-d/t

't ex-

kofschip

onv. dw

hele ww. + d

inf.

hele

ww.

geb.

wijs

stam

JA

NEE

bijvoeglijk naamw.

zo kort mogelijk

Jouw reactie op mijn brief heeft mij serieus (verbijsteren).

pvtt

vd

verbijstert

verbijsterd

Sinds vorig jaar is zij (verwikkelen) in een enorm schandaal.

pvtt

vd

verwikkelt

verwikkeld

Persoonsvorm verleden tijd van sterke werkwoorden

De sterke werkwoorden houden zich dus niet aan regels, zoals de zwakke. Je moet dus leren/weten wat de verleden tijd en het voltooid deelwoord is. Het voordeel is wel dat je ze schrijft, zoals je ze hoort (zo kort en eenvoudig mogelijk) en dat je door het woord langer te maken, weet of je een -d of -t aan het eind moet schrijven!

Persoonsvorm?

pvtt:

stam

stam+t

hele ww

pvvt:

stam+

de/te

stam +

den/ten

't ex-kofschip

volt.dw

-langer maken

-d/t

't ex-

kofschip

onv. dw

hele ww. + d

inf.

hele

ww.

geb.

wijs

stam

JA

NEE

bijvoeglijk naamw.

zo kort mogelijk

Het bijvoeglijk naamwoord 

Het bijvoeglijk naamwoord zegt iets over een zelfstandig naamwoord. Het mooie weer/ een mooi boek.

Mooi is een bijvoeglijk naamwoord in beide zinnen, want  het zeg iets over 'het weer' en over 'het boek'.

Ook van onvoltooid en voltooid deelwoorden kun je een bijvoeglijk naamwoord maken. 

Wat is het bijvoeglijk naamwoord?

De rode bus reed voorzichtig door de straat.

1. rode
2. bus
3. voorzichtig
4. straat

Wat is het bijvoeglijk naamwoord?

Zaterdag wordt de gemiste wedstrijd ingehaald.

1. zaterdag
2. gemiste
3. wedstrijd
4. ingehaald

Wat is het bijvoeglijk naamwoord?

De clown viel op zijn neus voor het lachende publiek.

1. clown
2. neus
3. lachende
4. publiek

Voorbeelden: het od of vd als bijv.nw

koken	gekookt vd	een gekookt worstje de gekookte worst
	kokend od	een kokend soepje de kokende soep
wachten	gewacht vd	een gewacht momentje de gewachte tijd
	wachtend od	een wachtend kind de wachtende passagier

Geef aan waarvan het bijvoeglijk naamwoord is gemaakt:

de huilende clown

1. onvoltooid deelwoord
2. voltooid deelwoord
3. geen werkwoord

Geef aan waarvan het bijvoeglijk naamwoord is gemaakt:

het gesneden vlees

1. onvoltooid deelwoord
2. voltooid deelwoord
3. geen werkwoord

Geef aan waarvan het bijvoeglijk naamwoord is gemaakt:

het verkruimelde deeg

1. onvoltooid deelwoord
2. voltooid deelwoord
3. geen werkwoord

Geef aan waarvan het bijvoeglijk naamwoord is gemaakt:

de reddende engel

1. onvoltooid deelwoord
2. voltooid deelwoord
3. geen werkwoord

Geef aan waarvan het bijvoeglijk naamwoord is gemaakt:

de verbrede weg

1. onvoltooid deelwoord
2. voltooid deelwoord
3. geen werkwoord

Het bijvoeglijk naamwoord (van onvoltooid of voltooid deelwoord)

Onvoltooid en voltooid deelwoorden die als bijvoeglijk naamwoord worden gebruikt gedragen zich net zo als gewone bijvoeglijke naamwoorden:

• Net als een gewoon bijvoeglijk naamwoord kunnen ze een extra -e krijgen (gelast>gelaste, gewerkt>gewerkte)
• Je schrijft zo kort en eenvoudig mogelijk op; Een begroot budget> het begrote budget
• Alleen bij uitspraakproblemen krijg je een dubbele t of dubbele d  (bezet/bezette, beklad/bekladde).

Let op: voltooid deelwoorden die op -en eindigen (bijvoorbeeld gebakken, verloren, gewassen) veranderen niet als je ze als bijv.nw. gebruikt. De 'n' blijft dus staan!

Het gebakken brood, een verloren sok, het gewassen hemd, gewassen hemden enz.

Wat is goed gespeld?

1. de beantwoordde brief
2. de beantwoorde brief

Wat is goed gespeld?

1. de verwachtte aankomsttijd
2. de verwachte aankomsttijd

Wat is goed gespeld?

1. de geredde drenkeling
2. de gerede drenkeling

Wat is goed gespeld?

1. de gevonden usb-stick
2. de gevonde usb-stick

Wat is goed gespeld?

1. de roodde auto
2. de rode auto

Wat is goed gespeld?

1. de vergrootte foto
2. de vergrote foto

Heb je de uitleg goed begrepen?

0100

Maken/huiswerk

Maak de online opdrachten van Spelling  H5 (de spelling van  deelwoorden als bijvoeglijk naamwoorden) t/m opdracht 5!

Wil je extra oefenen?

• Je kunt de LessonUplessen altijd terugkijken/opnieuw maken. (Log in en ga naar je klas. Je ziet alle lessen staan.)
• Ga naar Cambiumned.nl>spelling>werkwoordspelling