Les 2 - Ludwig Feuerbach

• Levensbeschouwing
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Godsbeelden

Les 2: Ludwig Feuerbach

Periode 4

vwo-5

Lesdoel en lesopbouw

• Kennen: de projectietheorie van Ludwig Feuerbach
• Kunnen: teksten lezen

1. Opdracht: tekst lezen
2. Uitleg: Ludwig Feuerbach
3. Opdracht: tekst lezen
4. Reflectie: wat weten we nu?

Tekst lezen

Lees de deze tekst. De leesvragen:

1. Wat betekent het begrip 'idealisme' volgens de filosoof Hegel?
   
2. Wat bedoelt Feuerbach met zijn stelling dat religie een 'fantasie' is van de menselijke geest?
   
3. Leg uit over welke 'paradigma-wisseling' gesproken wordt in de tekst. Welke verschuiving?

Ludwig Feuerbach (1804 - 1872)

• Duits antropoloog en filosoof
• Voornamelijk bekend geworden vanwege zijn religiekritiek, te vinden in zijn belangrijkste werk (Das Wesen des Christentums (1841)).
• Beinvloed door het denken van de Duitse filosoof Hegel
• Had zelf een grote invloed op Karl Marx 

Ludwig Feuerbach (1804 - 1872)

• In de filosofie heb je een onderscheid tussen idealisme en materialisme. 
• Idealisme: de werkelijkheid is niet te onderscheiden of los te koppelen van de menselijke waarneming; de werkelijkheid is een construct van de menselijke geest (dus ook de geschiedenis!) (mind over matter)
• Materialisme: alle fenomenen in de werkelijkheid (ook de menselijke geest en geschiedenis) zijn uiteindelijk terug te herleiden op iets fysieks of iets lichamelijks (matter over mind) 
• Zowel Feuerbach als Marx hingen materialistische theorieën aan.

Ludwig Feuerbach (1804 - 1872)

• Volgens Feuerbach zei ons godsbeeld vooral iets over onszelf als mens.
  
• Godsbeelden waren volgens hem dan ook een 'fantasie' die voortkwam uit de aard van de mens zelf. 
• De grootse eigenschappen die we bijvoorbeeld toekennen aan God, komen voort uit de eigen behoeften en de invloed daarvan op ons eigen bewustzijn.

Ludwig Feuerbach (1804 - 1872)

• De centrale claim van Feuerbach (in Das Wesen des Christentums (1841)) is dat religie een vervreemde vorm van menselijk zelfbewustzijn is. 
• Bij religie is de mens vergeten dat de fantasie een fantasie is - een product van de eigen geest en dus eigen soort-zijn (een projectie dus).
• Vervreemding speelt ook een hoofdrol bij Karl Marx.

Opdracht

• Lees deze korte tekst over Ludwig Feuerbach en Karl Marx.
• Beantwoord de volgende vragen:

1. Welke kritiek heeft Marx op Feuerbach? 
2. Welke alternatieve verklaring voor religie stelt Marx voor?
   
3. Meningsvraag: doe een gok, wat voor voorstel zou Marx gedaan hebben om de mens te bevrijden van de waanvoorstellingen van religie?

Welke kritiek heeft Marx op Feuerbach?

Welke alternatieve verklaring voor religie stelt Marx voor?

Meningsvraag: doe een gok, wat voor voorstel zou Marx gedaan hebben om de mens te bevrijden van de waanvoorstellingen van religie?

Reflectie: wat weten we nu?

We weten nu dat.. 

• Ludwig Feuerbach (1804 - 1872) een Duits filosoof en antropoloog was.
• Feuerbach een projectietheorie erop nahield wat betreft religie: de religieuze fantasieën zijn scheppingen van de mens en komen voort uit zijn mens-zijn.
• Feuerbach dit als vervreemding zag bij de mens.