spqr tekst 16 deel 1

• Latijn
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

als ik een zin vertaal

schrijf ik alle betkenissen boven de woorden en kijk ik wat logisch lijkt

zoek ik eerst de persoonsvorm dan het onderwerp en dan het lijded voorwerp

ik vertaal de woorden op volgorde van links naar rechts

PSOLMO

Persoonsvorm

Samengestelde zin? 

Onderwerp

Lijdendvoorwerp

Meewerkend voorwerp

Overig

wat kun je zien aan de persoonsvorm?

1. de tijd
2. of er een lijdend voorwerp (of andere aanvulling) bij hoort
3. informatie over het onderwerp (enkelvoud, meervoud, persoon)
4. al deze

r 1-2 (dies...celebrabat). Wat is een persoonsvorm?

1. erat
2. sumptionem
3. celebrabat
4. Marcus

celebrabat. welke ' aanvulllingen' kun je verwachten?

1. alleen een onderwerp
2. onderwerp lijdend voorwerp en meewerkend voorwerp
3. onderwerp en lijdend voorwerp

r. 3. Venit. Welke 'aanvullingen' verwacht je hier?

1. alleen een onderwerp
2. onderwerp en lijdend voorwerp
3. ondewerp, lijdend voorwerp, meewerkend voorwerp

wat is het onderwerp bij venit?

1. mane
2. omnis familia
3. ad Lararium

r. 3-4 Silentio...matrem. Marcus staat in stilte tusen zijn vader en moeder.
Wat klopt hier niet?

kijk r. 1 t/m 5 na

Het was een feestdag, want Marcus vierde de ontvangst van zijn mannentoga. De hele familie kwam ‘s ochtends vroeg naar het Lararium. In stilte stond Marcus tussen zijn vader en moeder. Zijn broers en zussen en ook alle slaven waren aanwezig. 

Heb je nog vragen over deze eerste regels?

r. 5 omnia puerillia
congrueert (= heeft dezelfde naamval getal en geslacht en hoort bij elkaar)

1. ja het is allebei onz. mv nom.
2. nee, omnia is nom ev groep 1 (vr) en puerilia is mv
3. ja, het is allebei onz. mv acc
4. nee omnia is onz. mv en puerillia is vr (groep 2)

r. 7 erat: welke tijd en van welk werkwoord?

De tijden van esse en posse

	prae	impf	perf	pl pf
esse	sum	eram	fui	fueram
posse	possum	poteram	potui	potueram

N.B. pf-stam is fu- bij esse en potu- bij posse

esse praesens

esse imperfectum

esse perfectum

posse praesens

posse imperfectum

posse perfectum

fuisti

eramus

poteratis

est

fuerunt

possunt

poterat

potuerunt

Welke vorming hoort bij welke tijd?

praesens

imperfectum

perfectum

stam + uitgang

stam + ba + uitgang

pf-stam + pf-uitgang

dus welke tijden zijn fecit en dixerunt

1. praesens
2. imperfectum
3. perfectum

kijk nu de regels 5/tm 10 na

Alle kinderspullen plaatste Marcus voor het Lararium: zijn amulet, zijn toga met purperen zoom en houten zwaard, waarmee hij altijd speelde, zolang hij een jongen was. Daarna bracht zijn vader een offer aan de huisgoden. Allen zeiden: ‘Goede huisgoden, wij brengen jullie dank, omdat jullie onze Marcus beschermd hebben.’

welke aanvulllingen verwacht je bij induerunt? (r. 11)

1. alleen onderwerp
2. onderwerp en lijdend voorwerp
3. onderwerp lijdend voorwerp en meewerkend voorwerp

r. 11- servi... induerent

1. de nieuwe slaven deden Marcus een mannentoga aan
2. de slaven deden de nieuwe Marcus een mannentoga aan
3. de slaven deden Marcus een nieuwe mannentoga aan

r. 12 pater ..dedit. Wat is correct? (meerdere antwoorden mogelijk)

1. pater is onderwerp (nom)
2. osculum is lijdend voorwerp (acc)
3. filio is lijdend voorwerp (acc)
4. alle

wat is het onderwerp bij clamabant? (r. 13)

1. fratres
2. fratres et sorores
3. ingenti gaudio

r. 14 es. Wat is 'es' nou weer?

r. 14 -15 simili..tenebat

1. de moeder hield de jongen met vreugde vast
2. de jongen hield de moeder met vreugde vast
3. vreugde hield de moeder en de jongen vast

ridebat et lacrimabat

1. praesens
2. imperfectum
3. perfectum

kijk nu regels 11-15 na

De slaven trokken Marcus zijn mannentoga aan voor de ogen van zijn ouders. Vader gaf zijn zoon een kus. Zijn broers en zussen schreeuwden in geweldige vreugde: ‘Hoera Marcus, je bent geen jongen meer, maar een sterke man, hoera!’ Met gelijke vreugde hield moeder haar zoon vast.

Ze lachte en huilde.