IRE + vertaling tekst 18 Via Latina

• Latijn
• Secundair onderwijs

Tekst 18

Senatus Populusque Romanus

(De Senaat en het Volk van Rome)

Opwarming

Wat heeft Covid19 met de Oudheid te maken?

Corona-weetjes:
Is het woord afkomstig uit het oud-Grieks, het Latijn, een mix of geen van beide?
pandemie

1. Grieks
2. Latijn
3. Geen van beide
4. mix van beide

Corona-weetjes:
Is het woord afkomstig uit het oud-Grieks, het Latijn, een mix of geen van beide?
vaccinatie, incubatie en quarantaine

1. Grieks
2. Latijn
3. Geen van beide

Corona-weetjes:
Is het woord afkomstig uit het oud-Grieks, het Latijn, een mix of geen van beide?
corona en social distancing

1. Grieks
2. Latijn
3. Geen van beide
4. mix van beide

Corona-weetjes:
Is het woord afkomstig uit het oud-Grieks, het Latijn, een mix of geen van beide?
symptoom + microbioloog

1. Grieks
2. Latijn
3. Geen van beide
4. mix van beide

Welke vorming hoort bij welke tijd?

praesens

imperfectum

perfectum

plusq. pf.

stam + uitgang

stam + ba + uitgang

pf-stam + pf-uitgang

pf-stam + era + uitgang

Welke vorm hoort bij welke tijd?

praesens

imperfectum

perfectum

plusq. pf.

est

erant

fuit

tradidisti

fuerant

fuerunt

sunt

erat

tetigi

clamabam

exstruxeram

ambulo

Het werkwoord IRE (GAAN)

Ook al heb je het werkwoord nog niet eerder geleerd, toch kan je er zelf al heel wat over afleiden uit de vorm:

Werkwoord

ev

mv

1e

1e

2e

2e

3e

3e

itis

imus

eunt

eo

it

is

Al iets moeilijker nu: wat waren ook alweer de praesensvormen?

1e ev

2e ev

3e ev

1e mv

2e mv

3e mv

eunt

istis

is

itis

iimus

eo

iit

imus

it

praesens

futurum

plusquam perfectum

imperfectum

ieramus

eritis

tradiderat

eo

imus

ibam

fuerant

praesens

perfectum

plq perf

imper-

fectum

itis

imus

it

isti

isse

iit

ieramus

ieram

ierant

ibam

ibant

Ken je het betr. vnw. nog?

quos

qua

quo

nachos

quibus

quae

cuius

Sleep de ww-vormen tekst 18 naar het juiste blok onderaan:

ero (r6)

ind. praesens

ind. imperfectum

ind. fut. s.

ind. perf.

imperativus

ii (r21)

transibant (r19)

eo (r1)

cenabo (r6)

habes (r1)

licebat

erimus

i (r7)

prohibemus

(r11)

redibis (r4)

Let op

We vragen bij het pw  werkwoordsvormen uit ... TEKST 18!!!!!!

Dus...

..... tekst 18 !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

Neem tekst 18 (p. 138)

Op deze kaart zie je de veroveringen tot ongeveer 40 v. Chr.

'Quinte' op r. 1 is ...

1. een ablativus
2. een vocativus
3. het getal 'vijf'
4. een sympathieke jongen

Wat is 'eo' op r. 2?

1. 1e ev. van ire
2. abl.mnl.ev. van is, ea, id
3. 1e ev. van eare
4. abl.onz.ev. van is, ea, id

r.3: wat is het ANTECEDENT van het betrekkelijk vnw. 'qui' op r. 2. Kijk goed!

1. Flaviae
2. patruum
3. me
4. invitavit

Noteer alle futurumvormen van r. 4 tot en met 13 (tot imperio nostro) in de juiste volgorde, zonder komma's. Het zijn er vijf.

Determineer cenae (r.5)?

1. nom. vrl. mv.
2. gen. vrl. ev.
3. dat. vrl. ev.
4. gen. vrl. mv.

Let op bij r. 7: 'modo' heeft meerdere betekenissen. Maar: staat het bij een imperativus? Dan betekent het '...maar'.
i modo betekent dus...

1. Laat maar
2. Ga maar
3. Wees maar
4. Raar maar waar

r.12: wat is het ANTECEDENT van het 'qui' op r.12? Kijk goed!

1. Numerus
2. eorum
3. dies
4. transeunt

r.14:
Nondum periimus neque peribimus, Placide!


Vertaal:

1. Wij komen nog niet om en zijn nog niet omgekomen, Placidus!
2. Wij zijn nog niet omgekomen en komen niet om, Placidus!
3. Wij zijn nog niet omgekomen en zullen niet omkomen, Placidus!
4. Placidus is nog niet omgekomen en zal niet omkomen!

r. 15-16:

15 Venisti ad tempus: cum Placido amico dissero de eis periculis,
16 quae a Germanis sunt.

Het antecedent van QUAE (r.16) is 'periculis': QUAE is ...

1. nom vrl enk
2. nom vrl mv
3. nom onz mv
4. acc onz mv

r. 18-19:

18 Hermunduri - ea civitas quondam trans Danuvium sedes habuit -
19 iam sub Nerone Caesare ubique transibant.

Nerone Caesare (r. 19) is welke naamval (A of B) en welk staatshoofd (C of D)?

1. nom enk
2. abl enk
3. Nero
4. Caesar

r. 20 Eis non modo in ripa, sed tota provincia commercium (handel) exercere licebat.

Kies de juiste naamval + verklaring van
de naamval van tota provincia:

1. nom - onderwerp
2. acc - lijdend voorwerp
3. dat - bij het ww licet
4. abl - BWB van plaats

Kies de juiste vertaling van quibus op r. 21:

1. aan wie
2. voor wie
3. met wie
4. door wie

Wat is de futurum van esse in de 1e persoon meervoud

1. ero
2. ferimus
3. feremus
4. futurero

Wat is typerend voor de futurum in de uitgang, bi of ba?

1. bi
2. ba

Wat is de 1e ev ind imperf van ire?

1. ibam
2. iebam
3. iibam
4. ebam