Hoofdstuk 9.2 woordenschat Leswijs

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

de wonderen van de Nederlandse taal

Welk synoniem ken jij voor onmiddellijk?

Wat is een antoniem?

1. Woorden die precies elkaars tegenovergestelde betekenen
2. woorden die (ongeveer) hetzelfde betekenen
3. Dezelfde woorden met een verschillende betekenis
4. Woorden die naar een persoon zijn genoemd

achillespees, frisbee, hooligan, Nobelprijs zijn eponiemen. Wat is een eponiem?

taal om over taal te spreken

synoniem:    bestuurder - chauffeur

homoniem:  bank (lang zitmeubel) - bank (instelling voor geld)

antoniem:    donker - licht

eponiem:      achillespees, frisbee, hooligan, Nobelprijs

Bedenk zelf een homoniem.
bank-bank wordt niet goedgekeurd!

Een afleiding is een woord waarvan niet alle delen zelfstandig kunnen voorkomen. Je gaat uit van een woord dat zelfstandig kan bestaan en daarmee maak je nieuwe woorden. Je kunt dus voor- of achtervoegsels voor of achter de woorden plakken. Welk woord is geen afleiding?

1. vreemdeling
2. de verlichting
3. asociaal
4. huisdeur

Afleiding

Een afleiding bestaat uit een kernwoord met een voor- of achtervoegsel dat op

zichzelf meestal geen woord is.

Voorbeelden:

tijdloos,

werkzaam,

ondankbaar

Zulke voor- en achtervoegsels geven het kernwoord een andere betekenis.

Ook verandert vaak de woordsoort door het achtervoegsel.

meisje (zn) - meisjesachtig (bnw.)

maken.wikiwijs.nl

Welke samenstellingen ken je waar 'leerling' in voorkomt?

los of aan elkaar geschreven?

rodewijnglazen -rode wijnglazen

naaktmodellen schilderen - naakt modellen schilderen

Alleenreizende kinderen - alleen reizende kinderen

blindengeleidehond- blinde geleidehond

langeafstandsloper- lange afstandsloper

 stemlokaal- stem lokaal

dus let op wat je opschrijft

geef een synoniem voor (dus één woord intikken) ARBITRAIR
Je kunt arbitrair te werk gaan

geef een synoniem voor (dus één woord intikken) COÖPERATIE

geef een synoniem voor (dus één woord intikken) CAUSALE

geef een synoniem voor (dus één woord intikken) DIVERSITEIT

geef een synoniem voor (dus één woord intikken) EXPERTISE

geef een synoniem voor (dus één woord intikken) UNIFORM
Het doel van deze richtlijn is een uniform niveau van veiligheid te bereiken.

geef een synoniem voor (dus één woord intikken) DATA

Weetje

Volgende les Talent mee. 

We gaan oefenen voor de toetsweek.