2.1 Het communisme

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Communisme

paragraaf 2.1

Leerdoelen

• Je kunt de belangrijkste ideeën van Karl Marx uitleggen.
  
• Je kunt enkele indirecte oorzaken noemen van de Russische Revolutie.
  
• Je kunt uitleggen hoe Stalin de Sovjet-Unie een totalitaire staat maakte

Vorig jaar heb je geleerd over politiek-maatschappelijke stromingen. Wat weet je nog over het socialisme?

Weet je al iets over het communisme?

De klassenmaatschappij

Door de industrialisatie in de 19e eeuw was een klassenmaatschappij ontstaan.

• Arbeidersklasse = het proletariaat
• De rijken = de bourgeoisie. 

Communisme

• Karl Marx  voorspelde dat ongelijkheid
   alleen maar toe zou nemen: de klassenstrijd. 
• Volgens hem zou er altijd een strijd bestaan
    totdat alle arbeiders besluiten in opstand te
    komen tegen de bourgeoisie
    -->communisme.

Sovjet-Unie

Zo'n revolutie vond plaats in Rusland. Nadat de communisten hadden gewonnen, werd de Sovjet-Unie gesticht: een communistische eenpartijstaat. 

Noem minimaal 1 verschil tussen het Rusland uit 2022 en Rusland begin 20e eeuw

Noem minimaal 2 overeenkomsten tussen het Rusland uit 2022 en Rusland begin 20e eeuw

Oktoberrevolutie

De invloed van de bolsjewieken groeide, onder leiding van
Vladimir Lenin. 

Zij stelden een aantal eisen:

• alle grond in Rusland moet naar de boeren
• alle fabrieken in Rusland komen in handen van de arbeiders
• er moet een vredesakkoord komen met Duitsland
• het land moest bestuurd gaan worden door sovjets: arbeidersraden

Eind oktober wist Lenin met een staatsgreep de macht te grijpen.

Opdracht

Zoek op wat de volgende begrippen betekenen. 

• Socialisme
  
• Sociaaldemocratie
• Communisme
  
• Marxisme
  
• Proletariaat
  
• Bourgeoisie
  
• Bolsjewieken

Zorg dat je voor elk begrip in ongeveer 2 zinnen kan uitleggen wat het betekent, in begrijpelijk Nederlands. Met andere woorden, je (hypothetische) broertje of zusje van 11 moet het ook kunnen begrijpen! 15 minuten de tijd voor.

Communisme

paragraaf 2.1

socialisme

= een ideologie waarbij gestreefd wordt naar gelijkheid

communisme

= stroming binnen het socialisme die streeft naar volledige gelijkwaardigheid dmv een revolutie

sociaaldemocratie = stroming binnen het socialisme die streeft naar gelijkheid dmv verkiezingen / democratie

Kenmerken communisme

• Geen democratie: er is 1 communistische partij
• Vervolging van politiek tegenstanders
• Gebruik van propaganda en censuur
• Geen privébezit: alles is in handen van de staat en iedereen is gelijk
• Geen vrijemarkteconomie 
• Internationale beweging (géén nationalisme!)

Totalitarisme

Het communisme is een totalitaire ideologie.

Totalitair = volledig of totaal

Ideologie = manier van denken over hoe de maatschappij moet zijn.

--> manier van denken waarbij het totale leven van mensen wordt beheerst door de overheid die de macht heeft door middel van indoctrinatie (=hersenspoeling).

De Sovjet-Unie: politiek

De Sovjet-Unie werd geleid door Jozef Stalin: een meedogenloze man en voerde een politiek die de Grote Terreur werd genoemd.

• Gebruik van propaganda en censuur
• Gebruik van een geheime politie
• Gebruik van strafkampen: goelags

De Sovjet-Unie was een totalitaire staat

Stalin schuwde photoshop niet

Stalin familieman (vadertje Stalin)

Propaganda voor de jeugdbeweging

Opdracht 

In je boek staan twee propagandaposters van de Sovjet-Unie. Gebruik deze twee posters en zoek nog twee extra posters op je laptop (sla deze ook op!!!) op waarbij de de volgende vragen in duo's gaat beantwoorden:

- wat is de mening van de tekenaar?

- welke boodschap wordt er overgebracht aan het volk?

- waarom is dit propaganda?

Tijd: 15 min

Klaar? posters inleveren op LessonUp, opdracht inleveren op de ELO en verder met huiswerk (zie ELO)

Upload je twee gevonden posters