V3C Tijdvak 9 Tweede Wereldoorlog les 1 Communistisch Rusland onder Stalin

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 5

Welkom in de geschiedenisles!

Plattegrond

Telefoon in je zakkie!

Wat gaan we doen vandaag?

• Herhalen theorie communisme

• Rusland vanaf 1924
• Introductie totalitaire dictatuur en staat

• Afsluiting  

Leerdoelen

Voorkennis uit periode 1:

• Je kunt de twee revoluties in Rusland in 1917 uitleggen en de gevolgen noemen van de Oktoberrevolutie.

Algemene leerdoelen bij periode 2:

• Je weet welke ideologie Stalin aanhield en wat die ideologie inhield en hoe die ideologie er in de praktijk uitzag. (T1)

• Je kent alle begrippen van hoofdstuk 6 (dikgedrukte woorden). (R)

• Je kent de topografie van Europa in 1933. (R)

• Je kunt de vaardigheden betrouwbaarheid, representativiteit, continuïteit en verandering en chronologie toepassen op bronnen. (T2)

Wie was er aan de macht voor de Russische Revolutie?

1. Lenin
2. Tsaar Nicolas II
3. Raspoetin
4. De Voorlopige Regering

Wanneer brak de Russische Revolutie uit?

1. 1905
2. 1914
3. 1917
4. 1919

Wat wil het communisme?

1. Een samenleving waarin er geen eigen bezit is en waar iedereen gelijkwaardig is.
2. Een samenleving waarin er wel eigen bezit is en waar iedereen gelijkwaardig is.
3. Een samenleving waarin er één sterke leider is en er geen eigen bezit is.
4. Een samenleving waarin er één sterke leider is en waar wel eigen bezit is.

Russische Revolutie

1917

Lenin-versie van communisme: eenpartijstaat met socialisme is de noodzakelijke tussenstap.

In maart 1919 werd Stalin als één van de vijf leden van het bestuur van de Communistische Partij gekozen. In april 1922 werd hij secretaris-generaal van de partij.

Als secretaris-generaal had hij de bevoegdheid mensen binnen de Partij posities te geven of te ontnemen...

Noem een voorbeeld van een totalitaire staat en maatschappij die vandaag bestaat. Leg je keuze uit.

• Lenin sterft in 1924 zonder een duidelijke opvolger aan te kunnen stellen.

• Het lichaam van Lenin is sindsdien opgebaard en te bekijken op het Rode Plein in Moskou

• Wat doet Stalin?

Stalin wist dat Lenin de voorkeur gaf aan anderen om het land te leiden. 

Deze tegenstanders werden in een machtsstrijd, letterlijk, uit de weg geruimd.

Stalin wordt in 1924 de partijleider en blijft tot 1953 aan de macht als totalitaire dictator 

Stalin zal het economisch achtergebleven land snel industrialiseren

en de Sovjet-Unie laten uitgroeien tot een wereldmacht.

Maar dit had een erg hoge prijs..

Het land werd een totalitaire staat met Stalin als dictator

De Sovjet-Unie: Stalin

Stalin werd na Lenin de leider van de Sovjet-Unie (Rusland) van 1928 tot 1953 (20e eeuw).

Stalin was aanhanger van de ideologie van het communisme:​

Ideologie die streeft naar gelijkheid en gemeenschappelijk bezit (fabrieken en landbouwgrond is van iedereen, de gemeenschap)​

Praktijk (in het echt): Stalin was een dictator: de communistische partij had alle macht, beheerste de economie en gebruik van propaganda.​

Sovjet-Unie: politiek en economie van Stalin 

• een planeconomie: 
• Industrie heeft voorrang: de industrie moest groeien
• collectiviseren: zelfstandige boeren werden
  gedwongen te werken op collectieve boerderijen --> landbezit bestond niet meer. 

Stalin was een meedogenloze man en voerde een politiek die de Grote Terreur werd genoemd.

• Gebruik van propaganda en censuur
• Gebruik van een geheime politie om tegenstanders te laten verdwijnen
• Gebruik van strafkampen: goelags
• De Sovjet-Unie was nu een totalitaire staat: de staat beheerste het leven van de burgers volledig. 

Planeconomie

Onder Stalin werd de Sovjet-Unie een planeconomie
Dit betekende dat de staat besliste wat én hoe er moest worden geproduceerd. (Is dit totalitair?)

De staat bepaalde elke vijf jaar werd er precies vastgelegd wat, wanneer, waar, hoe en hoeveel er geproduceerd ging worden, met de nadruk op zware industrie

Kernpunten: 
Industrie heeft voorrang: de industrie moest groeien
collectiviseren: zelfstandige boeren werden gedwongen hun land op te geven en te werken op collectieve staatsboerderijen --> landbezit bestond niet meer. Dit proces heet collectivisatie

Hiermee wilde Stalin laten zien dat de Sovjet-Unie een machtiger land was dan de kapitalistische landen met hun vrije markt-economie.

Zo waren er vijfjarenplannen: hierin was vastgelegd wat er in de komende vijf jaar moest worden geproduceerd.

Dát het werd geproduceerd was meestal belangrijker dan hoe het was geproduceerd: de kwaliteit en de keuze was beperkt.

Collectivisatie

• De landbouw moest veranderen om alle monden te voeden. 
• Tientallen kleine zelfstandige boerderijen werden samengevoegd (collectivisatie) tot grote boerderijbedrijven waar boeren op moesten werken. 

• De boerengezinnen werkten en woonden daar met elkaar. 
• De grond, het vee, de gereedschappen, de oogst: alles was van iedereen. 

Verzet werd bestraft

Kies de juist volgorde

1. Lenin, Stalin, Nicolaas II
2. Nicolaas II, Lenin, Stalin
3. Stalin, Lenin, Nicolaas II
4. Nicolaas II, Stalin, Lenin

Propaganda

Lang leve de grote onoverwinnelijken: Marx, Engels, Lenin en Stalin!

Wat doet de verandering naar planeconomie en totalitaire samenleving ? 

Aan de ene kant: 

• Stalin laat het economisch achtergebleven land snel industrialiseren en de Sovjet-Unie groeit in een korte tijd uit tot een wereldmacht

Aan de andere kant: 

• Het land werd een totalitaire samenleving met een totalitaire staat met Stalin als totalitaire dictator.
  
• De collectivisatie kostte ongeveer +/- 20 miljoen mensen het leven

Toen Stalin in de Sovjet-Unie aan de macht kwam, wilde hij van zijn land een moderne industriële staat maken.
Welke maatregelen nam Stalin om van de Sovjet-Unie een moderne industriële staat te maken?

1. collectivisatie van de landbouw en invoering van een vijfjarenplan
2. invoering van een vijfjarenplan en opbouw van een verzorgingsstaat
3. opbouw van een verzorgingsstaat en werkverschaffingsprojecten
4. werkverschaffingsprojecten en collectivisatie van de landbouw

De Sovjet-Unie was een totalitaire staat. Noem minstens vier kenmerken waarom dit zo was.

De communistische regering van Rusland verdeelt het land onder de boeren.

In de Sovjet-Unie treedt het eerste vijfjarenplan in werking.

In Rusland grijpen de bolsjewieken de macht.

Lenin moet erkennen dat zijn economische maatregelen te ver gaan.

Stalin laat ongehoorzame boeren vermoorden of gevangenzetten..

Begrippen uit deze les

Schrijf 3 dingen op die
je deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je
deze les nog niet zo goed hebt begrepen