Tussenwerpsels

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Goedemorgen!

10 minuutjes in stilte lezen.

Nakijken huiswerk.

Tussenwerpsels

Theorie tussenwerpsel:

Tussenwerpsel (tw) =  uitroep (hé, oef, shit) of klanknabootsing (klats; pangpang; kedengkedeng).

- Staat aan begin of einde zin​.

- Gescheiden door een komma.​

Oef, ik heb gelukkig mijn telefoon wel mee vandaag!

We moesten opdracht 3 maken voor vandaag, toch?

Bam! De deur van Justins kamer vloog met een klap dicht. 

​

​

Theorie tussenwerpsel:

Naar betekenis kun je de tussenwerpsels indelen in woorden …

• van bevestiging en ontkenning: ja, jawel, nee;
  
• van emotie (verbazing, schrik, pijn): au, ach, hoera, bah, foei, hèhè, oei;
  
• van sociaal contact: hoi, houdoe, goedenavond, halt, sorry;
  
• van klanknabootsing: miauw, waf, tok(toktok), brrr, plof, tuut(tuut).

Let op!

Sommige tussenwerpsels kunnen ook als bijwoord, werkwoord of als zelfstandig naamwoord voorkomen. 

'Heden (tw), wat is hier aan de hand?' riep moeder, toen ze de puinhoop in de woonkamer zag. 

De roman speelt niet in de middeleeuwen, maar in het heden (zn). 

Jarst van Wessen, neem je heden (bw) deze vrouw tot je wettige echtgenote?

Hoe vind je een tussenwerpsel?

- voor of achter in de zin

- meestal van de rest van de zin gescheiden via een komma (,)

- vaak een uitroep of klanknabootsing (toktok)

- kan niet van vorm veranderen

Voorbeeldzinnen

•  Au, je doet me heel erg pijn!
• Jaja, dat zegt iedereen.
• Ik kwam net de buurman tegen en hij zei: 'goedenavond'.
• Miauw, hoorde ik net in het donkere steegje.

Welk woord in onderstaande zin is een tussenwerpsel?

De burgermeester zei tegen iedereen die langs liep 'goedenavond'.

1. zei
2. die
3. goedenavond
4. liep

Noem in de onderstaande zin het tussenwerpsel:

Elke keer als iemand langs loopt blaft mijn hond woefwoef.

In welke zin staat een tussenwerpsel? (noteer 'zin 1', 'zin 2' of 'zin 1 en zin 2')

1. Helaas hebben we verloren.
2. Helaas, we hebben verloren.

Welk woord in de onderstaande zin is een tussenwerpsel?

Bah, elke ochtend word ik wakker, omdat mijn hond aan het blaffen is.

1. Bah
2. blaffen
3. ochtend
4. ik

Schrijf op in welke zin een tw, een ww en een zn staat.
1. Die kat miauwt de hele dag al.
2. Zo'n gekke miauw heb ik nog nooit gehoord!
3. Miauw, zei de kat tegen de hond.

Wat heb je geleerd?

- In welke groepen zijn tussenwerpsels verdeeld?

- Hoe kun je tussenwerpsels vinden?

- Niet alle klanknabootsingen zijn tussenwerpsels

( werkwoorden).

Aan de slag!

Maak van blz. 33 opdr. 2 en 4.