Politiek hoofdstuk 6. De parlementaire democratie

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

6. De parlementaire democratie

we lezen

blz 50

grondwet

De grondwet

Grondwet: De belangrijkste rechten en plichten van burgers én de overheid

In de grondwet staan veel grondrechten ook wel mensenrechten genoemd

Daarnaast heb je plichten: zoals belastingplicht en schoolplicht

Nederland is een rechtsstaat dat wil zeggen dat Nederland een land is waarin de rechten en plichten van burgers én van de overheid in de grondwet zijn vastgeleegd én ook worden nageleefd.

we lezen

blz 50

scheiding van machten

Trias politica

• Wetgevende macht: Het parlement beslist over alle wetsvoorstellen.
• Uitvoerende macht: De ministers voeren de wetten uit.
• Rechterlijke macht: De rechters beoordelen of de overheid en de burgers zich aan de wet houden.

Maken

Opdracht: 1,2,4,8,9,11,13

Bladzijde werkboek: 52/53/54

Bladzijde handboek: 50, 51

Nederland is een ............... democratie, want de bevolking kiest de volksvertegenwoordigers, die namens de bevolking beslissingen nemen.

1. Sociale
2. Indirecte
3. Directe
4. Politieke

Welk kenmerk hoort NIET bij linkse partijen?

1. Actieve overheid
2. De overheid zorgt alleen voor veiligheid
3. Opkomen voor zwakkeren
4. Gelijkwaardigheid

Wie hoort er niet bij de overheid?

1. Mark Rutte
2. Ambtenaren
3. Politieagent
4. Burgers

34. Welke van deze taken voert de koning uit?

1. Ministers benoemen
2. Regering samenstellen
3. Wetten maken

Uit hoeveel leden bestaat het Nederlandse Parlement?

1. 150
2. 200
3. 225
4. 250

Vier kenmerken van onze democratie

1. Er is een grondwet.
2. Vrije, geheime verkiezingen.
3. Gekozen parlement heeft de hoogste macht.
4. De politieke macht is verdeeld in drie onderdelen

Alle telefoons nu weer in de tas.

Het parlement controleert de

1. rechters
2. regering

Het verschil tussen kabinet en regering

1. De regering is met koning
2. Kabinet heeft geen ministers

Een staatssecretaris is

1. een minister
2. een onderminister

Hoe noem je iemand die in de Tweede Kamer zit?

1. staatssecretaris
2. parlementariër
3. minister
4. commissaris

Wat kan de Tweede Kamer wel, wat de Eerste Kamer niet kan?

1. Wetsvoorstel aanpassen
2. Wetsvoorstel afkeuren
3. Wetsvoorstel indienen
4. Wetsvoorstel goedkeuren

Er wordt een nieuwe wet gemaakt. Wat doet de koning?

1. De wet bedenken
2. Handtekening zetten.
3. Discussiëren
4. Beslissen

Verdeling van de macht

waarom?

• Maakt absolutisme en dictatuur onmogelijk
• Voorkomt onrechtvaardigheid
• Checks and balances: Verschillende machten
  controleren elkaar en ‘houden elkaar scherp’. 

Wetgevende macht

• TAAK: Maakt wetten
  
• Regering of parlement maakt wetsvoorstel.
  
• Parlement beslist of een wetsvoorstel wordt aangenomen door te stemmen.
  
• Parlement controleert of de uitvoerende macht zijn werk goed doet.
  

Uitvoerende macht

• TAAK: Voert wetten uit
  
• Regering zorgt dat aangenomen wetten worden uitgevoerd.
  
• Is politiek verantwoordelijk > dagelijks bestuur van land.
  
• Geeft leiding aan ambtenaren, militairen en politie

Rechtelijke macht

• TAAK: Rechtspraak, is onafhankelijk
  
• Beoordeelt of de uitvoerende macht zich aan de wet houdt.
  
• Beoordeelt of mensen straf moeten krijgen.
  
• Geeft een oordeel als burgers, bedrijven en overheid een conflict hebben.