3.3 Veranderen van fase

• Natuurkunde
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 2

3.3 Veranderen van fase

Programma

-Formatieve check	10 min
-Oefeningen nakijken	10 min
-Faseovergangen	20 min
-Water en koolstofdioxide	05 min
-Oefenen	35 min

Formatieve check

Klik op de link om naar een nieuwe les te gaan, hierbij kan je zelf feedback geven op je leerdoelen:

Checks voor 3.3 Veranderen van fase

De laatste slide sla je voor nu over, deze is voor het einde van de les!

Oefeningen nakijken

Ik loop langs om te controleren of je je spullen bij je hebt en of de oefeningen gemaakt zijn.

De antwoorden staan in het eerste tabblad van de Studiewijzer in Magister.

Leerdoelen

Wat behandelen we vandaag?

• Je kunt de zes fase-overgangen van stoffen benoemen.
• Je kunt beschrijven hoe de fase-overgangen van water een belangrijke rol spelen bij allerlei weersverschijnselen.
• Je kunt met het deeltjesmodel verklaren hoe het komt dat de temperatuur een belangrijke rol speelt bij smelten en verdampen.

In welke 3 fasen kan een stof voorkomen?

Wat gebeurt er met water als je het in de vriezer stopt?

Wat gebeurt er met sneeuw als de zon erop schijnt?

Wat gebeurt er met water als je het in een pannetje gaat verhitten?

Wat gebeurt er als je met je adem op glas gaat hijgen?

Faseovergangen

Stoffen komen in 3 fasen voor op macroniveau:

• Vast
  
• Vloeibaar
  
• Gas
  

Stoffen kunnen van fase veranderen. Dit heet een faseovergang.

Elke faseovergang heeft een eigen naam (ken ze uit je hoofd!)

Wanneer een stof van vloeibaar naar vast gaat, noemen we dat dan bevriezen of stollen?

Deeltjesmodel

Als een stof vast is op macroniveau:

• Hebben deeltjes nauwelijks energie, omdat er weinig warmte is.
• Ze bewegen niet rond maar trillen op een vaste plek.
  
• Ze trekken elkaar aan en komen in een rooster te zitten.
  

Deeltjesmodel

Als een stof vloeibaar is op macroniveau:

• Is er iets meer warmte.
  
• De deeltjes hebben meer energie en kunnen rond bewegen.
  
• Ze trekken elkaar aan en blijven daardoor bij elkaar in de buurt.
  

Deeltjesmodel

Als een stof gasvormig is op macroniveau:

• is er veel warmte.
• Deeltjes hebben veel energie en gaan heel veel rondbewegen.
• De deeltjes hebben zo veel energie dat ze elkaar niet meer aantrekken.

Simulatie

Simulatie voor faseovergangen op microniveau.

Water als uitzondering

Alle vloeistoffen krimpen als de temperatuur daalt, behalve water!

Als water afkoelt, krimpt het zoals andere vloeistoffen.

Maar wanneer het bij 4 ℃ is, zal het juist uitzetten! (met 10%)

Komt doordat watermoleculen op microniveau in een zeshoek gaan zitten.

Deze zeshoek zorgt voor veel lege ruimte, dus zet de stof uit.

Vaste koolstofdioxide (droogijs)

Wordt gebruikt in rookmachines.

Droogijs koelt waterdamp uit de lucht tot waterdruppels.

De rook uit een rookmachine is dus niet koolstofdioxide, maar water!

Hoe noem je de faseovergang van gas naar vloeibaar?

1. Condenseren
2. Verdampen
3. Stollen
4. Sublimeren

Hoe noem je de faseovergang van vast naar gas?

1. Condenseren
2. Rijpen
3. Sublimeren
4. Smelten

Wat gebeurt er met deeltjes als ze van de vaste fase naar de gasfase gaan?

Hoe verschilt water van andere stoffen bij bevriezen?

1. Het krimpt in
2. Het zet uit

In welke fase komt koolstofdioxide voor in een brandblusser?

1. Vast
2. Vloeibaar
3. Gas

Oefeningen

Ga aan de slag met de volgende oefeningen:

Hoofdstuk 3 Paragraaf 3:

1 t/m 12

Welke leerdoelen beheers je?

Klik op de link, deze opent weer de check. Vul nu de laatste slide in:

Checks voor 3.3 Veranderen van fase