Signaleringsplan en risicoanalyse BBL MZ module 2

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 2

Crisissituaties + signaleringsplan

Module 2: Lesweek 3 + 4

Opbouw van de les (week 3 en 4)

1. Wet- en regelgeving (WZD en WzGGZ)
2. Observeren en signaleren (zie PowerPoint  van de les)
3. Terugblik: Crisissituaties
4. Draagkracht en draaglast
5. Kennismaking signaleringsplan
6. Opbouw van een signaleringsplan
7. Preventie en interventies
8. Analyseren meegebrachte signaleringsplannen
9. Stappen van een risicoanalyse
10. Aan de slag met formatieve opdracht: meetmoment conflict en risicoanalyse

Terugblik: Wat versta jij onder crisissituaties? Noem een voorbeeld

Crisissituaties 

Letterlijke betekenis: kritieke situatie; keerpunt;

Een crisissituatie is een noodsituatie waarbij het functioneren van een stelsel ernstig verstoord raakt;

Beslissend keerpunt; periode van ernstige stoornis waarbij het functioneren van een stelsel (van welke aard dan ook) ernstig verstoord raakt.

Persoonlijke crisis

Organisatiecrisis

Is een plotselinge onverwachte noodsituatie die gevaar oplevert voor medewerkers, cliënten en/of de organisatie.

Is een ernstige plotselinge verstoring van het dagelijkse leven va een cliënt als gevolg van een emotioneel ingrijpende gebeurtenis.

Voorbeelden van het ontstaan van een crisis 

• Gedragsproblemen door een client;
  
• Somatische klachten (lichamelijke klachten);
  
• Grensoverschrijdend gedrag (niet alleen door cliënten, maar ook door collega’s);
  
• Calamiteiten; denk aan brand, een ongeluk, wegloper.
  

Omgaan met crisissituaties

Als je als beroepskracht MZ aan de slag gaat, is je werk niet altijd voorspelbaar.

 

In crisissituaties is het belangrijk op de juiste manier te handelen.

De veiligheid van de cliënt, de groep, jezelf én collega’s moet voorop staan.

Je moet zó handelen dat je verdere escalatie (verergering) voorkomt.

Het signaleringsplan

Komt van oorsprong uit de psychiatrie, om psychoses vroegtijdig te zien aankomen en evt. te kunnen voorkomen

Waarom?

• Medewerker: Iedereen gebruikt dezelfde woorden voor hetzelfde gedrag, zonder eigen invulling
• Medewerker: Helpt om terug te kijken naar het eigen handelen
• Medewerker en cliënt: Hulpmiddel om in gesprek te komen
• Cliënt: Inzicht krijgen in eigen gedrag

Van crisis tot trauma

Een psychotrauma is de heftige psychische en lichamelijke reactie na een ingrijpende gebeurtenis;

Een ingrijpende gebeurtenis veroorzaakt niet bij iedereen een trauma

Kenmerken:

Veelvuldig herbeleven;

Vermijdingsacties;

Verhoogde waakzaamheid.

Oorzaken van trauma

Het persoonlijk evenwicht tussen draagkracht en draaglast;

De eigen persoonlijkheid;

De mogelijkheid tot sociale steun;

Eventueel aanwezige ziekten en stoornissen;

Het gebruik van drugs, geneesmiddelen, alcohol;

Het persoonlijke levensgeschiedenis/eerdere trauma’s

Wat is draaglast en draagkracht?

Draagkracht

Draagkracht wordt bepaald door iemands mogelijkheden om stress te voorkomen en om te gaan met veranderingen en in het leven. 

Draagkracht is sterk afhankelijk door je persoonlijkheid. 

Evenwicht tussen draaglast en draagkracht zorgt voor goed functioneren.

Draaglast

In je leven krijg je te maken met veranderingen, klein en groot:

Ziekhuisopname, ziek worden, gehandicapt raken, een nieuwe school, een verhuizing.

Dit zijn allemaal spanningsbronnen, net zo goed als meer vaststaande ‘belastende”

zaken: 

Denk daarbij ook aan geldzorgen, persoonlijke problemen, studie,- werklast, slechte relatie etc.

Als de draaglast groter is dan de draagkracht, ontstaat er stress en moeten mensen meer moeite doen om zich staande te houden.

Signaleringsplan 

In een signaleringsplan maak je kort gezegd dus een koppeling tussen:

- Wat zie je aan concreet gedrag;

- Wat is de betekenis van dit gedrag;

- Wat doe je vervolgens.

Wie werken er met signaleringsplannen op het werk?

Ja, ik!

Ja, maar zelf nog niks mee gedaan

Geen idee?

Nee, wij niet.

Wat heb je voor inzicht of herkenning gehaald uit het huiswerk: Lezen van document over signaleringsplannen?

Waar is het voor

Signaleren: constateren van bepaald gedrag

Signaleringsplan : een hulpmiddel om dreigende terugval te voorkomen. 

Zo ook een crisissituatie herkennen en voorkomen.

Wat is het verschil objectief en subjectief observeren --> overleg met je buurman/vrouw

Objectief observeren

• Al het gedrag wat we kunnen waarnemen

"Cliënt gaat bij de andere cliënten aan tafel zitten"

"Cliënt moet huilen, wordt emotioneel"

Subjectief observeren

• Is vaak vaag
• Niet waar te nemen

"Cliënt bemoeit zich met anderen"

"Cliënt is verdrietig"

Spanning opbouw

• Door: karakter, leeftijd, lichamelijke gesteldheid;
• Omgeving: saai, interessant, heftigheid in prikkels, veiligheid;
• Verder: epilepsie, niet kunnen uitdrukken, onvoldoende nachtrust, veel wisseling in begeleiding.

Diverse signaleringsplannen 

1: stoplicht model

2: fase model

3: Waaiermodel (visualiseren van de prikkelbalans)

4: terugvalpreventieplan 

Inhoud signaleringsplan 

Fase 0 (groen) : de situatie is normaal/ stabiel (evenwicht)

Fase 1 (oranje): het voorteken is licht tot matig aanwezig (dreigende crisis)

Fase 2 (rood): het voorteken is in ernstige mate aanwezig (decompensatie)

Onderscheidt tussen:

- gedrag (wat laat cliënt zien)

_ interventie (wat doet de begeleider) 

Belangrijk dat je gaat observeren

Fase model

Begin bij fase 0--> in deze fase kan de cliënt optimaal beleven, leren en meedoen. 

Invullen model:

door te observeren, van gezicht, uitdrukkingen, lichaamshouding, communicatie, interactie. 

Voorbeeld van een signaleringsplan

FASE 1: CODE / OMSCHRIJVING Groen

WAT MERK IK ZELF? - ik voel me goed - ik ben vrolijk - ik heb muziek in mijn hoofd

WAT MERKEN DE MENSEN OM MIJ HEEN? - ik fluit of neurie

WAT DOE IK ZELF? - ik besef me dat het goed met me gaat

WAT KUNNEN ANDEREN DOEN? - benoem wat je ziet en label dit positief - spreek

waardering uit

FASE 3: CODE / OMSCHRIJVING Oranje

WAT MERK IK ZELF? - ik ben prikkelbaar en snel op mijn teentjes getrapt - ik kan slecht

tegen drukte om mij heen - ik heb muziek in mijn hoofd

WAT MERKEN DE MENSEN OM MIJ HEEN? - stemming is neerslachtig - ik wil mijn

medicatie niet innemen

WAT DOE IK ZELF? - situaties vermijden waarin de muziek hard staat

WAT KUNNEN ANDEREN DOEN? - Gesprek aangaan, bezorgdheid benoemen

FASE 4: CODE / OMSCHRIJVING Rood

WAT MERK IK ZELF? - ik ben achterdochtig en hoor stemmen - ik slaap slecht

WAT MERKEN DE MENSEN OM MIJ HEEN? - ik spreek luid en ben verbaal agressief - ik

trek me vaak terug op mijn kamer

WAT DOE IK ZELF? - rust opzoeken

WAT KUNNEN ANDEREN DOEN? - Zorgen dat ik weinig contact heb met anderen -

controleer mijn medicatieinname en geef me eventueel slaapmedicatie

CONTACTPERSOON > Pleegmoeder > Zus

ZORGVERLENER > Casemanager > Regieverpleegkundige 

Waaiermodel

Inzetbaar bij jeugdzorg of binnen justitie een residentiële behandeling.

https://waaiermodel.nl/wat-is-het-waaiermodel/

Terugvalpreventieplan

Stappen bij de-escalerend werken​

1. Maak contact
2. Grenzen stellen
3. Consequenties aangeven.​​
4. Zoek opnieuw toenadering met zorgvrager of beëindig het gesprek

Welke interventies zetten jullie in op het werk als iets lijkt te escaleren?

Aan de slag met eigen voorbeelden

Maak groepjes, waarbij ieder groepje 2 voorbeelden mee heeft een signaleringsplan van het eigen werk.

1. Bekijk met elkaar de plannen; wat voor soort plan is dit? 

(stoplicht, smiley's, fases, waaier, etc)

2. Wat vinden jullie werken van beide plannen en wat werkt minder goed?

3. Wat voor soort plan zou goed werken bij jouw eigen cliënten?

                      Na 20 minuten bespreken we klassikaal na

Werken aan de opdracht

Meetmoment conflicthantering en risicoanalyse

• De student beschrijft een casus uit de praktijk, waarin een conflict centraal staat, waar de student zelf bij betrokken is (indien er geen conflict met een cliënt is, kan er gekozen worden voor een ander conflict op de werkvloer)
• De student beschrijft welke conflicthanteringsstijlen er zichtbaar waren in de casus OF
• Welke lijn en rollen van de Roos van Leary er aan gekoppeld kunnen worden
  
• De student beschrijft welke acties hij/zij ondernomen heeft om het conflict te doorbreken
• De student kan de situatie omzetten in een risicoanalyse.
• De student beschrijft welke wet- en regelgeving belangrijk is bij conflicten op de werkvloer

Deze opdracht lever je in op It's learning voor jezelf; is geen officiële beoordeling, maar een goede oefenopdracht ter voorbereiding van je examen