Examentraining 4 Cel en ecologie

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Orgaanstelsels

Orgaanstelsels

Organen.

Ons lichaam is opgebouwd uit organen.

Een orgaan voert bepaalde taken uit. 

Als organen "samenwerken" met hun taken dan horen deze bij een orgaanstelsel

Weefsels van mensen

Een groep cellen met dezelfde vorm en functie 

= weefsel

Een orgaan bestaat uit verschillende weefsels. 

verschil planten en dierencel

Planten hebben meer celorganellen dan dieren. Planten hebben een celwand om de celmembraan heen. Deze zorgt voor een vaste vorm en grootte van de cel.

Planten hebben ook plastiden, deze kunnen voor kleur zorgen in de plant. Er zijn drie vormen plastiden: chloroplasten, zorgen voor een groene kleur, chromoplasten, zorgen voor rode kleur, oranje kleur of gele kleur, en leukoplasten, die zijn kleurloos.

Plantencellen hebben ook een grote vacuole, die ook kleur aan planten kan geven.

Als plantencellen niet goed aansluiten, zijn intercellulaire ruimten zichtbaar.

Cel-organellen.

cellen zijn opgebouwd uit organellen.

een organel voert bepaalde taken uit. 

Celkenmerken

Het indelen van organismen gebeurt aan de hand van celkenmerken.

Ieder rijk heeft bepaalde celkenmerken wel of juist niet.

Celkenmerken

• Op basis van celkenmerken 

Mitose en meiose

Meiose:

• Reductiedeling
• Functie: Maken van geslachtscellen

Mitose:

• Gewone celdeling
• Functie: bijmaken van lichaamscellen voor groei, vervangen en herstel

Thema 6 Ecologie

BS 1: Eten en gegeten worden

Voedselketen

Voedselketen

Een voedselketen begint altijd met een plant/producent. Ieder organisme in een voedselketen noemen we een schakel.

Voedselweb

In een voedselweb staan alle 

Producenten

Alle planten en andere organismen die bladgroenkorrels hebben

Zij maken hun eigen organische stoffen

Ze zijn altijd de eerste schakel in een voedselketen

Consumenten

Alle organismen die moeten eten om aan organische stoffen te komen

Vormen de tweede en alle volgende schakels

2e schakel: Planteneter/alleseter
3e schakel enz.: Vleeseter/alleseter

Reducenten

Alle organismen die dode resten opruimen en afbreken

(schimmels en bacteriën) 

Zij maken van organische stoffen weer anorganische stoffen

Worden niet genoemd in een voedselweb of voedselketen

Kringloop

BS 2: Piramiden

Opdracht

• Teken een piramide van aantallen en een piramide van biomassa.

• Geef aan wat de piramide van aantallen is en wat de piramide van biomassa is.

• Zet bij elke laag van de piramide welke schakel hij voorstelt (bijvoorbeeld consumenten van de eerste orde of planteneters).

• Teken pijlen die aangeven waar energie verdwijnt en zet erbij waardoor de energie verdwijnt.

Piramide van Aantallen

Hierbij tellen we het aantal organismen in elke schakel.

Deze hoeft dus niet de vorm van een piramide te hebben.

BV: De eerste schakel kan bestaan uit 1 boom.

Piramide van biomassa

Deze heeft altijd de vorm van een piramide. 

De biomassa is in de eerste schakel het grootst en neemt in elke volgende schakel af.

Energie in de voedselketen

BS 3: Kringlopen

Koolstofkringloop

Stikstofkringloop

Basisstof 4: Populaties

Biotisch en abiotisch

*Individu= 1 enkel organisme
*Populatie= Een groep organismen 

  van dezelfde soort, binnen een 

  bepaald gebied, die onderling 

  voortplanten

*Levensgemeenschap= Alle  

  biotische factoren binnen een gebied
*Biotoop= Alle abiotische factoren binnen een 

  gebied.
*Ecosysteem= alle biotische en abiotische factoren in een gebied

Biologisch evenwicht

Optimum

kromme

Basisstof 5: Aanpassingen bij dieren

Aangepast aan water

Aangepast aan land

Vogels

Vogels

Basisstof 6: Aanpassingen bij planten

Droge omgeving

Cactus

Vochtige omgeving

Licht

Klimplanten

Rozetvormende planten