Les 1 Hoofdstuk 1

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Hoofdstuk 1 

les 1

Organisatie tijd

Materiaal op orde, boek en 

pen op tafel

Lees moment

Lees paragraaf 1.1 blz. 8 en 9 (ook “wie was Johan Thorbecke?” en “Wie waren Willem II en III?”)

Klaar met lezen? begin met de vragen in je werkboekje

Lestijd 10 min

1. Nederland van 1848 tot 1914

1.1  Een nieuwe grondwet

Leerdoelen

• Je kan uitleggen waarom Nederland in 1848 een parlementaire democratie werd.
• Je kan uitleggen wat onschendbaarheid en ministeriële verantwoordelijkheid inhoudt. 
•  Je kan uitleggen wat de Trias Politica inhoudt.

Wat is staatsinrichting?

Staatsinrichting is de wijze waarop de staat, 

zijn regering en zijn bestuur zijn ingericht. 

Bij geschiedenis leer je vooral hoe dit in Nederland is ontstaan;

Bij maatschappijleer leer je vooral hoe dit in Nederland werkt

Trias Politica

Montesquieu

• Belangrijk onderdeel van een parlementaire democratie

• Verdeling van de macht in het land in drie machten

• Bedacht in Frankrijk in 18e eeuw, toen de koning alle macht(en) had.

• Iemand kan maar bij één van de drie machten horen.

Trias Politica

(Driemachtenleer)

1789: 

De Franse Revolutie

• Strijd voor vrijheid, gelijkheid en broederschap

• Einde aan de macht van de koningen van Frankrijk.

• Het volk eiste meer gelijkheid: einde aan de standenmaatschappij.

• Het volk eist een grondwet.

1795  Nederland wordt een democratische          

          Republiek m.b.v de Fransen

1806 Napoleon stelt zijn broer Lodewijk aan 

          als koning van Holland

1810  Napoleon maakt van Nederland een 

          provincie van Frankrijk

1813  De Fransen worden verjaagd uit    

          Nederland en Willem I keert terug uit

          Engeland. Nederland wordt het 

          koninkrijk der Nederlanden

1840-1848: 

Koning Willem II

• Conservatief: geen ruimte voor veranderingen
  
• Regeert, min of meer, als absolute vorst
  
• Moet niets weten van democratie

• In 1848 vreest Willem II voor revolutie. Hij geeft Thorbecke opdracht een nieuwe grondwet te schrijven.

Gevolgen 

• De leider van de Nederlandse Liberalen: Johan Rudolf Thorbecke maakt een nieuwe grondwet:
  

1. Koning is onschendbaar
2. Ministeriële verantwoordelijkheid

• Dit betekent: de ministers zijn verantwoordelijk voor de daden van de regering (dus ook voor de daden van de koning)
  

Pauzemomentje

Werktijd max. 20 min.

1. Maak de opdrachten bij les 1 af, begin ook vast aan het droomscenario.
2. Stel vragen als je er niet uitkomt
3. Klaar? Kijk wat je alvast voor de volgende les kunt doen. 

Afsluiting

Bedenk een toetsvraag bij de lesstof van vandaag