4e bijeenkomst: Examentraining 3F lezen/luisteren Feiten, meningen en standpunten en argumenten

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 2

Inhoud van de les

Herhalen: 

• Soorten vragen: Tekstdoelen
• Soorten vragen: Hoofdzaken en bijzaken/Onderwerp en hoofdgedachte
• Soorten vragen: Tekstverbanden en signaalwoorden

Nieuwe lesstof:

• Soorten vragen: Feiten, meningen, standpunten en argumenten

Zelfstandig werken : Nu Nederlands Examensprint

Hoe zat het ook al weer?

Tekstdoel?

1. Informeren
2. Overtuigen/Betogen
3. Instrueren
4. Overhalen/Activeren

Tekstdoel?

1. Informeren
2. Overhalen/Betogen
3. Instrueren
4. Overtuigen/Activeren

Wat is het tekstdoel?

1. Informeren
2. Instrueren
3. Overtuigen/Betogen
4. Overhalen/Activeren

Hoe zat het ook al weer?

Elke tekst heeft een onderwerp en een hoofdgedachte

Hoe herken je het onderwerp? 

• Het onderwerp geeft in één woord aan waar een tekst over gaat.
• Je kunt het onderwerp vaak al uit de titel halen.

Hoe herken je de hoofdgedachte?

• De hoofdgedachte geeft in één  zin aan waar de tekst over gaat.
• Je kunt het meestal in de inleiding terugvinden.

De samenvatting van een tekst in een zin is:

1. de hoofdgedachte
2. het onderwerp

Soorten vragen: Hoofd- en bijzaken

Hoofdzaken

Elke geschreven of gesproken tekst gaat ergens over, dat is het onderwerp. 

Een tekst heeft ook een doel: informeren, overtuigen, instrueren of overhalen. 

Niet alle informatie is even belangrijk om dat doel te bereiken. Sommige informatie kun je weglaten. 

Informatie die echt belangrijk voor het tekstdoel is, noem je hoofdzaken. 

Zonder deze informatie kun je de tekst niet begrijpen. 

Hoe onderscheid je de hoofdzaken in een tekst?

Hoofdzaken in een tekst hebben een vaste plek:

• De titel geeft het onderwerp weer.
• De eerste zin van de inleiding is vaak de hoofdgedachte.

Hoofdzaken in een alinea hebben een vaste plek:

• Begint meestal met de kernzin (de hoofdgedachte van een alinea)
• Daarna komt veelal een opsomming van feiten, meningen, voorbeelden en/of argumenten.
• De alinea sluit veelal af samen te vatten wat er allemaal opgesomd is.

Wat is uit de onderstaande tekst de hoofdzaak?

Ik ben vandaag later in de les, want ik moet eerst naar de tandarts.

Bijzaken

Naast hoofdzaken bevat een tekst ook vaak bijzaken. Een tekst bereikt zijn doel niet zonder de hoofdzaken, maar kan zijn doel wel bereiken zonder de bijzaken. 

Voorbeelden en extra uitleg zijn bijzaken. Ze maken de tekst helderder of leuker. Bijzaken kun je weglaten.

Wat is de bijzaak?

Verschillende automerken, zoals Fiat, Audi en BMW, hebben elektrische auto's.

Soorten vragen: Feiten, meningen/standpunten en argumenten

Leerdoelen bij de nieuwe lesstof

• Je weet wat een feit is.
• Je weet wat een mening/standpunt is.
• Je weet wat en argument is.

Feiten, meningen, standpunten en argumenten

Schrijf één ding op wat je nog weet over feiten, meningen en argumenten. 

Feit

• Uitspraak over iets wat waar of onwaar is.
  
• Het is controleerbaar. Je kunt altijd controleren of een feitenuitspraak waar of niet waar is.  

Mening/Standpunt

• Mening: wat iemand ergens van vindt. 
• Standpunt: een mening met als doel de lezer de overtuigen.
• Het is niet controleerbaar. Je kunt het eens of oneens zijn. 

Argument

• Een onderbouwing van de mening.
• De uitleg waarom iemand die mening heeft. 
• Doel: de lezer te overtuigen.

Staat hier een feit, mening, standpunt of argument?

Als je te laat bent, dan moet je je melden.  

1. Feit
2. Mening
3. Argument
4. Standpunt

Staat hier een feit, mening, standpunt of argument?

....., omdat hij goede standpunten heeft.

1. Feit
2. Mening
3. Argument
4. Standpunt

Staat hier een feit, mening, standpunt of argument?

Ik vind 'The Cell' een spannende film.

1. Feit
2. Mening
3. Argument
4. Standpunt

Staat hier een feit, mening, standpunt of argument?

Ik vind het raar om docenten aan te spreken met u.

1. Feit
2. Mening
3. Argument
4. Standpunt

Staat hier een feit, mening, standpunt of argument?

Ik ben principieel tegen vaccineren. Ik leg hieronder uit waarom u zich ook niet moet laten vaccineren.

1. Feit
2. Mening
3. Argument
4. Standpunt

Staat hier een feit, mening, standpunt of argument?

Ik beroep me op het recht van lichamelijke integriteit. 

1. Feit
2. Mening
3. Argument
4. Standpunt

Besproken in deze les

• Herhaald: tekstdoelen, signaalwoorden en verbanden, onderwerp en hoofdgedachte/Hoofd- en bijzaken.
• Nieuwe lesstof: Verschillen tussen feit, mening, standpunt en argument.