2.1 De eerste contouren van het wereldsysteem

Hoofdstuk 2
De wereld: een systeem van wereldrelaties
1 / 45
suivant
Slide 1: Diapositive
AardrijkskundeMiddelbare schoolvmbo, mavo, havo, vwoLeerjaar 1-6

Cette leçon contient 45 diapositives, avec quiz interactif, diapositives de texte et 7 vidéos.

time-iconLa durée de la leçon est: 45 min

Éléments de cette leçon

Hoofdstuk 2
De wereld: een systeem van wereldrelaties

Slide 1 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Planning
vandaag uitleg §2.1
15 maart-> HW =zelfstandig maken § 2.1 en §2.2 (ook nakijken)
15maart -> we gaan verder met §2.3
18 maart -> §2.3 en § 2.4
19 maart -> afmaken § 2.4 en afronden hoofdstuk
22 maart -> examentraining, terugblik, vragen
Daarna de toetsweek

Slide 2 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Deelvragen
Vergeet chatgpt niet

Slide 3 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 4 - Vidéo

Cet élément n'a pas d'instructions

2.1 Wereldsysteem

Slide 5 - Diapositive

Slave trade gif
Openingsfoto
Wat zie je?
Waar komt dit voor?
Waarom komt dit hier voor?
Is dit gewenst?
Komt dit overal zo voor? 

Slide 6 - Diapositive

Beschrijving van de openingsfoto

Zwaarbewapende Hollandse schepen van de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) voeren in 1603 uit met bestemming Ambon. Daar woedde al enkele jaren een strijd met de Portugezen om de handel in kruidnagels. De Hollanders versloegen de Portugezen en namen hun bezittingen over: een eerste stap naar een wereldwijd monopolie in de handel. De VOC verscheepte vanuit het tropische deel van Azië ook andere specerijen, zoals nootmuskaat en peper. De reis naar Nederland duurde maanden en was kostbaar. En de peper? Die was peperduur.


Slide 7 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 8 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 9 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 10 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 11 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Benodigde voorkennis 
Je kent de termen centrum-periferie;
Je weet wat globalisering is;
Je weet wat kolonialisme is;
Je weet wat MNO's zijn;
Het naast elkaar voorkomen van moderne en traditionele economische activiteiten in hetzelfde gebied.

Slide 12 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 13 - Vidéo

Cet élément n'a pas d'instructions

Centrum
Semiperiferie
Periferie

Slide 14 - Question de remorquage

Cet élément n'a pas d'instructions

Het grote plaatje

Slide 15 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 16 - Vidéo

Cet élément n'a pas d'instructions

Het wereldsysteem
Samenhangend geheel van landen met hun onderlinge politieke, culturele en economische relaties, bestaande uit kernlanden (centrum), perifere en semiperifere gebieden.




Slide 17 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Het wereldsysteem
Start van moderne vorm van globalisering:
                            eind 15e eeuw start met handelsgewassen, later behoefte grondstoffen i.v.m. de industrialisatie
kolonialisme
Systeem waarin vooral Europese landen (overzeese) gebieden bezetten uit economische en/of strategische overwegingen of als potentieel vestigingsgebied.
internationale arbeidsverdeling
De verdeling van de agrarische, industriële en dienstverlenende activiteiten over de landen van het wereldsysteem.

Slide 18 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 19 - Vidéo

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 20 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 21 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 22 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 23 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 24 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Centrum-periferiemodel
Centrum
Land in een hoogontwikkelde rijke regio van het wereldsysteem, waarin de economische en politieke macht is geconcentreerd. Heet ook wel kernland.
Semiperiferie
Regio die qua economische en politieke macht een middenpositie inneemt tussen centrum en periferie. Wordt gekenmerkt door een behoorlijke industrialisatiegraad en een behoorlijke afzet van de productie in de kernregio’s van het wereldsysteem.
Periferie
Regio in het wereldsysteem waar de economische activiteiten sterk zijn afgestemd op de belangen van de kernlanden. Er is een lage productiviteit en een laag inkomen per inwoner, een eenzijdige economische structuur en een fragmentarische ontwikkeling.

Slide 25 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 26 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 27 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 28 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 29 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Interne factoren
- natuurlijke factoren
- menselijke factoren
Externe factoren
Afhankelijkheidsrelaties centrum - periferie

 Ongelijke uitwisseling van:
- goederen
- kennis
- kapitaal
--> Internationale arbeidsverdeling --> ruilvoetverslechtering
--> vernietiging ambachten door goedkope importproducten

Slide 30 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Welvaart verschillen
Niet alleen tussen landen

Ook binnen landen

Schaalniveaus!

Slide 31 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 32 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Zero Sum Economy?
Groei van de kernregio's ten koste van de periferie;



                                          
hegemoniale staat
Staat die met economische, financiële, politieke en militaire middelen een dominerende (overheersende en beslissende) rol speelt in het wereldsysteem.
Imperialisme
Proces waarbij landen hun macht in andere delen van de wereld willen uitbreiden door gebieden te veroveren en te controleren.
Modern imperialisme
Imperialisme --> meer land
modern imperialisme --> winst / macht / veiligstellen grondstoffen
dekolonisatie
Het staatkundig soeverein worden van een vroegere kolonie.
europeanisering
Overname van Europese waarden en normen, maar ook van politieke en economische elementen, in andere cultuurgebieden.
amerikansering
Overname van Amerikaanse waarden en normen, maar ook van politieke en economische elementen, in andere cultuurgebieden.
multinationale onderneming
Onderneming met vestigingen in landen verspreid over de hele wereld.

Slide 33 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 34 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 35 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 36 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 37 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 38 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Global Shift





     1700 - 1950                                        1965 - 2015

Slide 39 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Mondiale ongelijkheid

Centrum groeit snel, periferie groeit langzaam.
Verschillen worden groter; ook ruilvoetverslechtering


Slide 40 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 41 - Vidéo

Cet élément n'a pas d'instructions

Afsluitende spotprent

Slide 42 - Diapositive

Beschrijving van de afsluitende foto

Slide 43 - Vidéo

Cet élément n'a pas d'instructions

Woordenboek
Vul je persoonlijke woordenboek aan met de 
woorden die je nog niet kent:
dekolonisatie
imperialisme
(hegemoniale) staat
exploitatiekolonie
vestigingskolonie


MNO
(internationale)- arbeidsverdeling
global shift


Slide 44 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 45 - Vidéo

Cet élément n'a pas d'instructions