2.1 De eerste contouren van het wereldsysteem

2.1 Wereldsysteem

1 / 40
suivant
Slide 1: Diapositive
AardrijkskundeMiddelbare schoolvmbo, mavo, havo, vwoLeerjaar 1-6

Cette leçon contient 40 diapositives, avec quiz interactifs, diapositives de texte et 3 vidéos.

time-iconLa durée de la leçon est: 45 min

Éléments de cette leçon

2.1 Wereldsysteem

Slide 1 - Diapositive

Slave trade gif
Openingsfoto
Wat zie je?
Waar komt dit voor?
Waarom komt dit hier voor?
Is dit gewenst?
Komt dit overal zo voor? 

Slide 2 - Diapositive

Beschrijving van de openingsfoto

Zwaarbewapende Hollandse schepen van de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) voeren in 1603 uit met bestemming Ambon. Daar woedde al enkele jaren een strijd met de Portugezen om de handel in kruidnagels. De Hollanders versloegen de Portugezen en namen hun bezittingen over: een eerste stap naar een wereldwijd monopolie in de handel. De VOC verscheepte vanuit het tropische deel van Azië ook andere specerijen, zoals nootmuskaat en peper. De reis naar Nederland duurde maanden en was kostbaar. En de peper? Die was peperduur.


Lesdoel(en)
Aan het einde van de les kan je:
(8) uitleggen wat globalisering is en hoe het tot
      stand is gekomen;

(9) de wereld indelen volgens het centrum-periferie model;

Slide 3 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Benodigde voorkennis 
Je kent de termen centrum-periferie;
Je weet wat globalisering is;
Je weet wat kolonialisme is;
Je weet wat MNO's zijn;
Het naast elkaar voorkomen van moderne en traditionele economische activiteiten in hetzelfde gebied.

Slide 4 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Centrum
Semiperiferie
Periferie

Slide 5 - Question de remorquage

Cet élément n'a pas d'instructions

Het grote plaatje

Slide 6 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Het wereldsysteem
Samenhangend geheel van landen met hun onderlinge politieke, culturele en economische relaties, bestaande uit kernlanden (centrum), perifere en semiperifere gebieden.




Slide 7 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Het wereldsysteem
Start van moderne vorm van globalisering:
                            eind 15e eeuw start met handelsgewassen, later behoefte grondstoffen i.v.m. de industrialisatie
kolonialisme
Systeem waarin vooral Europese landen (overzeese) gebieden bezetten uit economische en/of strategische overwegingen of als potentieel vestigingsgebied.
internationale arbeidsverdeling
De verdeling van de agrarische, industriële en dienstverlenende activiteiten over de landen van het wereldsysteem.

Slide 8 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Centrum-periferiemodel
Centrum
Land in een hoogontwikkelde rijke regio van het wereldsysteem, waarin de economische en politieke macht is geconcentreerd. Heet ook wel kernland.
Semiperiferie
Regio die qua economische en politieke macht een middenpositie inneemt tussen centrum en periferie. Wordt gekenmerkt door een behoorlijke industrialisatiegraad en een behoorlijke afzet van de productie in de kernregio’s van het wereldsysteem.
Periferie
Regio in het wereldsysteem waar de economische activiteiten sterk zijn afgestemd op de belangen van de kernlanden. Er is een lage productiviteit en een laag inkomen per inwoner, een eenzijdige economische structuur en een fragmentarische ontwikkeling.

Slide 9 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Interne factoren
- natuurlijke factoren
- menselijke factoren
Externe factoren
Afhankelijkheidsrelaties centrum - periferie

 Ongelijke uitwisseling van:
- goederen
- kennis
- kapitaal
--> Internationale arbeidsverdeling --> ruilvoetverslechtering
--> vernietiging ambachten door goedkope importproducten

Slide 10 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Welvaart verschillen
Niet alleen tussen landen

Ook binnen landen

Schaalniveaus!

Slide 11 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Maken
Opdracht 1 t/m 3, 4ab

Slide 12 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 13 - Lien

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 14 - Lien

Cet élément n'a pas d'instructions

Zero Sum Economy?
Groei van de kernregio's ten koste van de periferie;



                                          
hegemoniale staat
Staat die met economische, financiële, politieke en militaire middelen een dominerende (overheersende en beslissende) rol speelt in het wereldsysteem.
Imperialisme
Proces waarbij landen hun macht in andere delen van de wereld willen uitbreiden door gebieden te veroveren en te controleren.
Modern imperialisme
Imperialisme --> meer land
modern imperialisme --> winst / macht / veiligstellen grondstoffen
dekolonisatie
Het staatkundig soeverein worden van een vroegere kolonie.
europeanisering
Overname van Europese waarden en normen, maar ook van politieke en economische elementen, in andere cultuurgebieden.
amerikansering
Overname van Amerikaanse waarden en normen, maar ook van politieke en economische elementen, in andere cultuurgebieden.
multinationale onderneming
Onderneming met vestigingen in landen verspreid over de hele wereld.

Slide 15 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Global Shift





     1700 - 1950                                        1965 - 2015

Slide 16 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Mondiale ongelijkheid

Centrum groeit snel, periferie groeit langzaam.
Verschillen worden groter; ook ruilvoetverslechtering


Slide 17 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 18 - Vidéo

Cet élément n'a pas d'instructions

Periferie
Fragmentarische modernisering
Het naast elkaar voorkomen van moderne en traditionele economische activiteiten in hetzelfde gebied.

Slide 19 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 20 - Vidéo

Cet élément n'a pas d'instructions

W
WAT GEEFT DE KAART WEER (LEGENDA)?
A
Algemene patroon?
WAAR VEEL? WAAR WEINIG? GEBRUIK SPREIDINGSWOORDEN
U
Uitzonderingen
WELKE GEBIEDEN VALLEN BUITEN HET ALGEMENE PATROON?
W
Windrichtingen. 
BESCHRIJF MET BEHULP VAN WINDRICHTINGEN (EN TOPONIEMEN)

Slide 21 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Opdracht
Bekijk de atlaskaarten India grondstoffen en India infrastructuur
1. Met welk Europees land onderhoud India een historische relatie?
2. Welk verband kun je uit deze kaarten afleiden?
3. Verklaar je antwoord vanuit de politieke en economische dimensie.

Slide 22 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Maken
Opdracht 5, 6 en 8

Slide 23 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Afsluitende spotprent

Slide 24 - Diapositive

Beschrijving van de afsluitende foto
Actualiteit

Slide 25 - Diapositive

https://www.groene.nl/artikel/allen-onder-een-hemel
Zelfstandig lezen 
en verwerken

Lesboek met 
Halo AR


Verdieping
timer
5:00

Slide 26 - Diapositive

Verdiepend artikel

https://www.geografie.nl/artikel/een-bredere-definitie-van-globalisering
Woordenboek
Vul je persoonlijke woordenboek aan met de 
woorden die je nog niet kent:
dekolonisatie
imperialisme
(hegemoniale) staat
exploitatiekolonie
vestigingskolonie


MNO
(internationale)- arbeidsverdeling
global shift


Slide 27 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Werkvorm Brain dump
Schrijf in twee minuten alles op wat je weet over:
Centrum-Periferie

Slide 28 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Huiswerk
Artikel
Een bredere definitie van globalisering
Documentaire
France Still Has An Empire
Quizlet
        Hoofstuk 2
Huiswerk
Voorkennis opdrachten
- werkblad "Centrum-Periferie"
- werkblad "Kolonialisme"

Huiswerk opdrachten
- H2 §1

Slide 29 - Diapositive

Artikel:
https://www.geografie.nl/artikel/een-bredere-definitie-van-globalisering

Documentaire:
https://www.youtube.com/watch?v=xykDDyHDTZY

Quizlet:
link
Kwaliteitsbesef eigen antwoord
1. Laat leerlingen een examenvraag maken
2. Selecteer een aantal antwoorden van de leerlingen
3. Bespreek de antwoorden;
     - welk antwoord is beter?
     - waarom is dit antwoord beter?
     - aan welke eisen voldoet een beter antwoord?

Slide 30 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 31 - Vidéo

Cet élément n'a pas d'instructions

Artikel bespreking
Lees het artikel
Verdiepende vragen

Slide 32 - Diapositive

https://www.geografie.nl/artikel/een-bredere-definitie-van-globalisering
Quizlet bespreking
Kernbegrippen Quizlet
Verdiepende vragen
wereldsysteem
centrumland
semiperiferie
periferie
fragmentarische modernisering
kolonialisme
hegemoniale staat
dekolonisatie
global shift


Wat betekent het begrip?

Kan je er een zin mee maken?

Kan je het begrip tekenen?

Slide 33 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Huiswerk bespreking
Kernopgave(n) huiswerk
Verdiepende vragen

Slide 34 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Openboek SO 2.1
- Hoe is het wereldsysteem in economisch opzicht opgebouwd?

- Hoe is het patroon in het economische wereldsysteem ontstaan en welke
   rol speelden hegemoniale staten daarbij?

- Hoe verschoof het economische zwaartepunt in de wereld voorafgaand 
   aan de dekolonisatie?


Slide 35 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

     toets

Slide 36 - Diapositive

https://quizlet.com/606358149/test
Oud examenopdracht
      Opdrachten           Bronnen            Antwoorden

Slide 37 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Samenvatting

Slide 38 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Schrijfopdracht
Maak je eigen samenvatting;
Schrijf een artikel over.

Slide 39 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Exit Ticket
Hoe goed heb je de les begrepen?
😒🙁😐🙂😃

Slide 40 - Sondage

Cet élément n'a pas d'instructions