6.5 Aanpassingen bij dieren en dieren

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

6.5 Aanpassingen bij dieren

Wat gaan we doen

Herhalen vorige lessen 

Basisstof 5 

Aan de slag met oefententamen

Afsluiting oefen tentamen nakijken

Herhaling 6.4

Invloed uit de leefomgeving

Alle organismen worden beïnvloed door het milieu (leefomgeving)

Het voedsel en de ziekteverwekkers en de vijanden zijn biotische factoren

Temperatuur, regenval en wind zijn abiotische factoren

Invloed uit de leefomgeving

De niveaus van de ecologie 

Niveaus 

• Individu
  
• Populatie
  
• (Levensgemeenschap)
• Ecosysteem  

Populatie grootte, biologisch evenwicht

Te veel voedsel, weinig vijanden

Te veel vijanden,

te weinig voedsel

Genoeg voedsel,

Genoeg vijanden

Begrippen:

• biologisch evenwicht
  
• optimumkromme

Optimumkromme

Schommelingen in de natuur.

Abiotische factoren kunnen veranderen, heel warm of heel koud. 

De overlevingskans kun je per soortbepalen via een optimumkromme. In welke factoren kan de soort het beste overleven.

Aanpassingen bij Waterdieren

Alle waterdieren zijn altijd gestroomlijnd. Een lichaamsvorm waardoor ze weinig weerstand hebben in het water

*Gladde huid (schubben en slijm)

*Kop romp en staart gaan in elkaar over

* Vinnen voor voortbeweging

Daardoor kunnen zij sneller door het water bewegen.

Niet alleen vissen hebben dit maar ook sommige zoogdieren (dolfijnen).

Schutkleur, donkere bovenkant en lichte onderkant 

Landzoogdieren

Bij verschillende landzoogdieren zijn de poten aangepast op de ondergrond

*Zoolgangers: zachte ondergrond

*Teengangers: katachtigen

*Hoefgangers: harde ondergrond

Een zoolganger loopt op de hele voetzool.

Hierdoor ontstaat een beter evenwicht.

Ook zakt een zoolganger hierdoor niet snel weg in een zachte bodem.

Een teenganger loopt op de tenen.

Hierdoor kan een teenganger snel lopen.

Een hoefganger loopt op de toppen van de tenen.

De teen is bedekt met een hoef.

Een hoefganger kan nog sneller lopen (harde grond).

schooltv.nl

Meer aanpassingen

Dieren in koude omgeving, meer haar om warmte vast te houden

Dieren in warme omgeving, grote oren om warmte te verliezen

Poolvos

Woestijnvos

Vogels

Steltlopers, roofvogels, zangvogels en watervogels

Steltlopers

Priemsnavel= lange snavel

Lange poten voor ondiep water

soms met zwemvliezen om

 niet door de bodem te zakken

Roofvogels

Haaksnavel= krom, 

naar beneden gebogen, 

scherpe punt

Poten met klauwen

Zangvogels

Kegelsnavel (zaden) of
Pincetsnavel (insecten)

Poten met 3 tenen voor 1 teen achter om zich aan takken te kunnen klemmen

Watervogels

Zeefsnavel

Zwemvliezen

waterafstotende veren door speciale olie die ze produceren

Leerdoelen

1. Je kunt beschrijven hoe planten zijn aangepast aan de biotoop waarin ze leven
   
2. Je kunt voorbeelden van aanpassingen noemen bij:

• planten die in een droog milieu leven
• planten die in een vochtig milieu leven
• water- en oeverplanten
• zon- en schaduwplanten

Droge omgeving

• Weinig huidmondjes
  
• Huidmondjes aan de onderkant van het blad
  
• Dikke waslaag op bladeren
  
• Behaarde bladeren
  
• Kleine dikke bladeren
  
• Opslag in stengel
  
• Sterk ontwikkeld wortelstelsel
  

Vochtig milieu

• Veel huidmondjes
  
• Oppervlakkig gelegen huidmondjes
  
• Grote dunne bladeren
  
• Dunne waslaag
  
• Geen beharing
  
• Zwakker ontwikkeld wortelstelsel
  

Water en oeverplanten

• Drijvende bladeren --> huidmondjes aan de bovenkant
  
• Wortelstelsel is zwak ontwikkeld
  
• Luchtkanalen in de stengel
  

Huidmondjes diep in het blad

• De wind kan zo niet de waterdamp afvoeren, plant houdt meer vocht vast
• Beharing zorgt ook dat de waterdamp beter  ordt vastgehouden

Hoeveelheid licht

Zonplanten:

• Groeien best bij veel licht
  

Schaduwplanten:

• Groeien best bij weinig licht
  

Voorjaarsbloeiers:

• Schaduwplanten die vroeg in het voorjaar bloeien
  

Klimplanten

• Hechtwortels
  
• Ranken
  
• Nemen soms stoffen op uit hun gastheer
  

Rozetvormende planten

• Wortelrozet: een kring van bladeren die vlak boven de wortel aan de plant vast zit.
• Kan goed onder de sneeuw overleven.
  

schooltv.nl