Verbanden en signaalwoorden (les 1)

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

DOEL

- je kunt met behulp van signaalwoorden opsommingen, tegenstellingen, voorbeelden en een oorzaak-gevolg in een tekst herkennen en begrijpen.

tekstverbanden en signaalwoorden

TEKSTVERBANDEN

Zorgen ervoor dat

woorden, zinnen en alinea's

met elkaar samenhangen.

SIGNAALWOORDEN

Aan een

signaalwoord

zie je met

welk tekstverband

je te maken hebt.

VOORBEELD OPSOMMING

herken je aan signaalwoorden zoals:

• ten eerste, ten tweede, ten slotte
• om te beginnen
• ook (nog)
• verder
• en
• dubbele punt (:)
• liggende streepje (-)
• getallen (1, 2, 3)

 VOORBEELD TEGENSTELLING

herken je aan signaalwoorden zoals:

• tegenover
• maar
• hoewel
• echter
• toch
• aan de ene kant ... aan de andere kant

VOORBEELD TOELICHTING

herken je aan signaalwoorden zoals:

• bijvoorbeeld
• zo
• zoals
• denk aan
• neem nou
• onder andere
  

Welk tekstverband herken je?

Doordat de brug open was, kwam Peter te laat op zijn werk.

1. opsomming
2. oorzaak-gevolg

Welk signaalwoord voor oorzaak-gevolg herken je in de zin:

Doordat de brug open was, kwam Peter te laat op zijn werk.

Wat is de oorzaak in de zin:

Doordat de brug open was, kwam Peter te laat op zijn werk.

Wat is het gevolg in de zin:

Doordat de brug open was, kwam Peter te laat op zijn werk.

Lees (en beluister) de tekst.

Wat is het onderwerp van de tekst?

Wat voor soort tekst is dit?

In de laatste zin van alinea 1 staat een opsomming. Noteer die opsomming.

In de eerste zin van alinea 2 staat een oorzaak / gevolg. Noteer de oorzaak en het gevolg.

Waarvoor wilde de school haar leerlingen behoeden volgens alinea 3?

Wat is het verband tussen alinea 4 en 5?

Waarom heeft de school nu wel aangifte gedaan?

Wat is het verband tussen alinea 5 en 6?

Wat vindt de ouder uit alinea 6 ervan dat de school niet direct aangifte deed?

Tekstverband: UITLEG OF TOELICHTING

1. zoals
2. samenvattend
3. met andere woorden
4. tenzij

Tekstverband: SAMENVATTING

1. hierdoor
2. concluderend
3. om
4. kortom

Signaalwoord: TEN EERSTE........TEN TWEEDE

1. middel-doel
2. opsomming
3. oorzaak-gevolg
4. tegenstelling

Sleep de signaalwoorden naar de juiste box

Doel-Middel

Voorwaarde

Tegenstelling

maar

indien

echter

waarmee

om te

als .. dan

als .. dan

zodat