8.3 Gevolgen van sociale ongelijkheid

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Er zijn twee theorieën over hoe de macht in de samenleving is verdeeld. Bij wie ligt de macht volgens de Theorie van het pluralisme? en bij wie volgens de machtselitetheorie?

8.3 Gevolgen van sociale ongelijkheid

Deel 1

Leerdoelen

- Ik ken en herken de gevolgen van sociale ongelijkheid op de vier terreinen op microniveau

4 gevolgen van sociale ongelijkheid

Verschillen tussen mensen hebben gevolgen op de volgende vier gebieden:

1. Onderwijs

2. Cultuur en vrijetijdsbesteding

3. Politiek

4. Gezondheid

Onderwijs

Kinderen van hoogopgeleide ouders (HO) doen vaker een hoge opleiding dan kinderen van laagopgeleide ouders (LO). Dit komt meer door nurture dan nature.

HO kinderen worden slimmer ingeschat dan LO kinderen, vanwege cultureel kapitaal -> je taalgebruik en algemene kennis. 
HO ouders benadrukken het belang van school meer waardoor er meer motivatie voor school kan ontstaan (positieverwerving)
HO ouders eisen vaker een hoger schooladvies (positietoewijzing)

Cultuur en vrijetijd

Je maatschappelijke positie bepaald wat je doet in je vrijetijd en wat voor cultuur/amusement je leuk vindt. 

Daarom wordt wel gesproken over massacultuur en elitecultuur. 

Dit vormt weer de basis voor cultureel kapitaal waar je evt. later wat aan hebt. 

Leg met een voorbeeld uit dat hoe je je vrijetijd besteed ervoor zorgt dat je bij bepaalde groepen aansluiting vindt.

Teken een oorzaak-gevolg verband tussen:
vrijetijdsbesteding - cultureel kapitaal - schooladvies - maatschappelijke positie ouders - eigen positie
Maak een foto en stuur die in als antwoord.

Politiek

Je maatschappelijke positie bepaald de mate van politieke participatie (=betrokkenheid). Hoe hoger, hoe meer politiek actief.

Twee soorten participatie

Electorale participatie: activiteiten die te maken hebben met verkiezingen 

Niet electorale participatie: mogelijkheden op via andere wegen dan verkiezingen invloed uit te oefenen op de politieke besluitvorming

electoraal

niet-electoraal

stemmen

mailen met minister

meelopen protestmars

verkiezings-debat kijken

op kieslijst staan

je standpunten uiten in de krant

Visies op politieke participatie

Er zijn twee visies op hoe wenselijk politieke participatie is. 

Ontwikkelingsvisie: politieke participatie is een doel opzich, burgers leren ervan en krijgen meer zelfvertrouwen. Meer participatie maakt besluitvorming ook representatiever.

Instrumentele visie: politieke participatie is meer een middel dan een doel opzich. Niet iedereen heeft de expertise om politiek actief te zijn. Gebrek aan participatie van bepaalde groepen is alleen ene probleem als die groepen vervolgens erg in het nadeel zijn. 

Hoe denken de visies over referenda (daarbij stemt de bevolking voor of tegen een bepaald voorstel)

1. instrumenteel: neutraal, ontwikkelings: enthousiast
2. instrumenteel: anti, ontwikkelings: enthousiast
3. instrumenteel: enthousiast, ontwikkelings: anti
4. beide enthousiast

Gezondheid

Hoe hoger de maatschappelijke positie, hoe beter de gezondheid. 

Verklaringen: 

-Kennis: hoeveelheid kennis over gezond leven en over ziektes

-Levensstijl: geloof dat gezondheid geen toeval is, maar dat je levensstijl invloed heeft

-Gedrag: vaker gezond gedrag zoals niet roken en veel sporten

-Communicatievaardigheden: artsen beter begrijpen en cultureel kapitaal om met artsen te communiceren

Geef twee voorbeelden van hoe cultureel kapitaal iemand kan helpen in de maatschappij.
Definitie: kennis, houdingen, opvattingen en smaak die passen bij ene hoge positie.

Maak een conceptueel model van de volgende variabelen: maatschappelijke positie - onderwijs kansen - cultuur en vrije tijd - politieke participatie -gezondheid

Leerdoelen

- Ik ken en herken de gevolgen van sociale ongelijkheid op de vier terreinen op microniveau