10. Thema 2, week 2 Les 6 - tussenletter(s) en koppelteken samenstellingen

• Spelling
• Basisschool
• Groep 8

Samenstellingen zonder 'probleem'

Vaak kun je de woorden gewoon aan elkaar plakken:

hand + schoen = handschoen

tafel + poot = tafelpoot

Wanneer schrijf je tussenletters -en

- Heeft het 1e deel alleen meervoud op -en dan moet je die -en ook schrijven.

Bijvoorbeeld: paard + koets = paardenkoets
woord + boek = woordenboek

- Eindigt dit op een -e, maar is het een mens,
dan komt er wel een -n bij.

Bijvoorbeeld: zieke + huis = ziekenhuis

Schrijf de samenstelling op van:
lamp + kap

Schrijf de samenstelling op van:
bejaarde + tehuis

Schrijf de samenstelling op van:
mes + rek

Wanneer schrijf je een tussenletter -e

- Kijk naar het 1e deel van de samenstelling.

- Als dit woord geen meervoud heeft.

Bijvoorbeeld: rijst + pap = rijstepap        

- Als dit woord iets is waar er maar 1 van is.

Bijvoorbeeld:
zon+ bloem = zonnebloem          /       maan + schijn = maneschijn

Wanneer schrijf je een tussenletter -e

- Als het 1e deel al op een -e eindigt.

Bijvoorbeeld:

mode + show = modeshow   /     tarwe + meel = tarwemeel

- Als het 1e deel geen zelfstandig naamwoord is:

Bijvoorbeeld:

wiegen + lied = wiegelied    /    arm + lui = armelui

Wanneer schrijf je een tussenletter -e

- Als het 1e deel een bijvoeglijk naamwoord is.
Bijvoorbeeld: plat + land = platteland

-Als de samenstelling een bijvoeglijk naamwoord is en het 1e deel het 2e deel versterkt.

Bijvoorbeeld: aap + trots = apetrots

Maar dus wel aap + rots = apenrots en beer + vel = berenvel.....

Schrijf de samenstelling op van:
groente + la

Schrijf de samenstelling op van:
rood + kool

Schrijf op als samenstelling:
beer + trots

Oh jee, problemen!

• keus + vrijheid
• pad + stoel
• rijk + lui
• personeel + chef
• auto + ongeluk

Bij deze woorden moet er een tussenklank  bij.

lesdoel

Ik leer samengestelde woorden met de tussenletter s goed schrijven

kapper + winkel = ?

lam + wol = ?

Wanneer schijf je een tussenletter -s

- Als je een tussenletter -s hoort, dan schrijf je die ook.

Bijvoorbeeld: dorp + plein = dorpsplein

- Soms hoor je het niet, omdat het 2e deel begint met een s- een z- een c- of ch-. Dan zet je achter het 1e deel een woord dat niet met een /s/ begint en dan hoor je het wel.

Bijvoorbeeld: bruid + schat = bruidsschat, want :

bruid + jurk = bruidsjurk.

dorp + straat

spelling + schrift

varken + snuit

haar + speld

Wanneer schrijf je een koppelteken

- Bij botsende klinkers in een samenstelling.

Bijvoorbeeld: chocolade + ijs = chocolade-ijs

- Bij samenstellingen met cijfers.
Bijvoorbeeld: 12 + jarige = 12-jarige
Bij samenstellingen met een afkorting.

Bijvoorbeeld: usb + stick = usb-stick

Wanneer schrijf je een koppelteken

- Bij woordgroepen die altijd bij elkaar horen in een vaste volgorde.

Bijvoorbeeld: mens-erger-je-niet

- Bij woorden die beginnen met oud- / non- / ex-

Bijvoorbeeld: oud-minister

Schrijf de samenstelling op van:
tv + programma

Schrijf de samenstelling op van:
radio + omroep

En nu even alles door elkaar.

Denk goed na en gebruik wat we net herhaald hebben!

gezelschap + spel

fiets + zadel

OEFENDICTEE
woord 1

OEFENDICTEE
woord 2

OEFENDICTEE
woord 3

OEFENDICTEE
woord 4

OEFENDICTEE
woord 5

aan het werk

Snappet

 Thema 2, week 3
Les 9
15 x plussen

Schrijf de samenstelling op van:
bejaarde + tehuis

Schrijf de samenstelling op van:
champagne + fles

Schrijf de samenstelling op van:
wc + papier

Schrijf de samenstelling op van:
ex + vrouw

Ik kan samenstelling goed schrijven.

010

aan het werk

Snappet

 Thema 2, week 2
Les 6 FLITSLES
15 x plussen