5.1 de kerk valt uiteen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

5.1 de kerk valt uiteen

Programma

Wat?	Hoe?	Tijd?
5.1 lezen	klassikaal	5 minuten
uitleg 5.1	klassikaal	15 minuten
Check	klassikaal	5 minuten
Filmpje met kijkvragen	individueel	10 minuten

Tijdvak 5: tijd van ontdekkers en hervormers 

1500-1600

Kenmerkende aspecten bij deze paragraaf:

• de Reformatie en de splitsing van de christelijke kerk

Leerdoelen

aan het eind van de les:

• weet je wie er kritiek hadden op de Katholieke kerk 
• kun je verklaren hoe Protestantse kerken ontstonden
• weet je welke strijd er ontstond tussen Katholieken en Protestanten 

Katholieke kerk 

• Christelijke kerk

• Staat onder leiding van de Paus in Rome (vandaar ook wel: Rooms-Katholieke Kerk)

• De mis (kerkdienst) en de Bijbel zijn in het Latijn

• Er staan beelden in de kerk en heiligen worden vereerd 

• magische handelingen en rituelen, zoals: wijn/bloed, brood/lichaam

Kritiek op de kerk

Geestelijken hielden zich niet aan de regels vd kerk:

• trouwen en kinderen
• zieken- en armenzorg overlaten aan plaatsvervangers --> feesten in de kroeg
• teveel geld uitgeven aan mooie spullen
• Aflatenhandel 

Aflaat

Maarten Luther

• Duitse monnik 

• 1517: 95 stellingen --> kritiek vastgenageld aan de kerkdeur
• Was voor een Hervorming (verandering)

• Moest kritiek terugnemen van de Paus: Luther weigerde dit

• Vogelvrij verklaart --> beschermt door de vorst

Luther (II)

• Vertaalde de Bijbel naar het Duits 

• Meer volgers door boekdrukkunst

• Na je dood wordt bepaald of je naar de hemel of hel gaat

• Vorst heeft zijn plaats van God gekregen 

Calvijn

• Franse Hervormer, volgers heten Calvinisten

• Strenger dan Luther

• Bij je geboorte wordt bepaald of je in de hemel of hel komt

• het volk bepaald wat er gebeurd 

• zuinig leven

Gevolgen

• Splitsing van de Katholieke kerk, ook wel de Reformatie

• Er ontstond een jarenlange strijd tussen Protestanten en Katholieken

• Karel V (ook vorst van de Nederlanden) vond Protestanten 'Ketters'

• Kettervervolgingen: brandstapel, levend begraven of ophangen

Protestantse kerk of Katholieke kerk?

Verering van heiligen

1. Protestantse kerk
2. Katholieke kerk

Protestantse kerk of Katholieke kerk?

zuinig leven

1. Protestantse kerk
2. Katholieke kerk

Protestantse kerk of Katholieke kerk?

De Paus is de leider

1. Protestantse kerk
2. Katholieke kerk

Welke van de stellingen is juist?

1 Toen Luther zijn stellingen bedacht wilde hij een
nieuwe kerk beginnen.

2 De Paus wilde wel met Luther praten over zijn
ideeën.

1. Alleen 1 is juist
2. Alleen 2 is juist
3. Beide zijn juist
4. Beide zijn onjuist

Maarten Luther is het niet eens met de grote rijkdommen van de Kerk en de geestelijken.

Op welke manier kwam de Kerk aan haar rijkdommen?

1. Mensen kochten hun zonden af met een aflaat.
2. Mensen handelden met de Kerk.
3. De Kerk veroverde rijke gebieden.
4. Mensen hadden medelijden met Kerk en gaven geld.