Les 2 H6.2 De zeespiegel stijgt

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

H6.2 De zeespiegel stijgt

H6 §2: De zeespiegel stijgt

Na deze les...

...kun je 1. uitleggen waarom de zeespiegel steeg na de ijstijden.

...kun je 2. uitleggen hoe en wanneer de verschillende bodemlagen in West-Nederland zijn neergelegd.

H6 §2: De zeespiegel stijgt

In paragraaf 1 hebben we het gehad over het Pleistoceen. Het tijdperk van de ijstijden.

Welk tijdvak komt er na het Pleistoceen?

H6 §2: De zeespiegel stijgt

Het Holoceen: 10.000 jaar geleden tot nu

H6 §2: De zeespiegel stijgt

In het Holoceen begon de zeespiegel snel te stijgen.

Hoe komt dat?

V3 AK - H6 §2: De zeespiegel stijgt

In het Holoceen begon de zeespiegel snel te stijgen.

Hoe komt dat?

Het landijs smolt. Dat water kwam in de zee terecht.

V3 AK - H6 §2: De zeespiegel stijgt

In het Holoceen begon de zeespiegel snel te stijgen.

Hoe komt dat?

De bodem daalde, daardoor lag de zee hoger ten opzichte van het land: relatieve zeespiegelstijging

Uitleg:

Oorzaken van bodemdaling in Nederland

Oorzaken van bodemdaling in Nederland:

- Bodemdaling door het winnen van delfstoffen (aardgas en zout) in Groningen. 

- Bodemdaling door het inzakken van klei en veen (versterkt door ontwatering door de mens)

- Bodemdaling door het wip-wap effect. 

Het wip-wap effect heeft te maken met het verleden. In het verleden zijn er verschillende ijstijden geweest. IJstijden (of met een moeilijk woord Glacialen)  zijn koude periodes op aarde waarin de gemiddelde temperatuur een stuk kouder was. Tegenwoordig leven we niet meer in een ijstijd maar in een warmere periode (met een moeilijk woord Interglaciaal).  

Uitleg:

Oorzaken van bodemdaling in Nederland

Oorzaken van bodemdaling in Nederland:

- Bodemdaling door het wip-wap effect. 

In de ijstijd lag de grens van het landijs in Nederland. Het pakket ijs was een stuk dunner dan in Scandinavië. Daar lag een kilometersdikke laag landijs. Dat ijs was zo zwaar dat de aardkorst zo’n 250 m inzakte. Na het afsmelten van het ijs kwam de aardkorst in Scandinavië weer langzaam omhoog. In Noord- Nederland was de beweging precies andersom: in de ijstijd steeg de bodem, nu daalt de bodem.

Uitleg:

Het wip-wap effect

Uitleg:

Oorzaken van bodemdaling in Nederland

Uitleg:

Het wip-wap effect

Uitleg:

Oorzaken van bodemdaling in Nederland

Uitleg:

Het wip-wap effect

Uitleg:

Oorzaken van bodemdaling in Nederland

Uitleg:

Het wip-wap effect

H6 §2: De zeespiegel stijgt

Dus in het Holoceen steeg de zeespiegel.

Eerst snel: 60-75 cm per eeuw

Daarna steeds langzamer.

Met de zeespiegel steeg ook het grondwaterpeil.

>> Nederland werd een moerassig gebied

H6 §2: De zeespiegel stijgt

In het moerassige gebied konden plantenresten niet verteren.

Deze onverteerde plantenresten stapelden zich op en werden fijn geperst tot veen.

Hoezo niet?

Doordat voor verteren zuurstof nodig is, en onder water is iets afgesloten van zuurstof

Meisje van Yde

Veenlijk uit de IJzertijd.

Uit C14-datering blijkt dat het meisje van Yde tussen 54 v.Chr. en 128 n.Chr. is gestorven. Zij was op dat moment 1,40 m groot en ongeveer 16 jaar oud.

H6 §2: De zeespiegel stijgt

Deze laag veen onstond in het westen en noorden van Nederland en noemen we basisveen

H6 §2: De zeespiegel stijgt

3850 v. Chr. (bijna 6000 jaar geleden) steeg de zeespiegel nog maar heel langzaam. Toen schoof de kustlijn niet meer op.

In plaats daarvan werden strandwallen gevormd.

Maak van H6 §2 opdrachten:

• 1abc, 2abc, 4abc, 5abc, 6abc, 7ab

Klaar? 

- Maak een samenvatting van H6 § 1+2

Vr 6 okt FIETSEXCURSIE :D! 

vrijdag 2oktober

AK SO H8 par 1+2 

Heb je een vraag? Stel ze nu of in een daltonuur (bij mij op ma/do/vr, of bij een andere (AK)docent)