H4 - beeldende kunst

• Kunst Algemeen
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

H4 - beeldende kunst - D1

Lesdoel: Je ziet en kan benoemen hoe schilderkunst zich door de 17e eeuw heen beweegt. 

Inleiding 

- schilderkunst en architectuur zijn in belangstelling

- regenten en particuliere opdrachtgevers

- thema’s: mythologie, verleden, staatsieportretten

Barok

- kunststijl 17e eeuw 

- dynamisch

- contrasten

- compositie richtingen

- Opzoek naar dramatische effecten 

Schilderkunst

- Mode in de republiek

- onderscheid goedkope en dure schilderijen

- dure schilderijen vaak historiestukken of bijbelse taferelen

Selectief realisme 

- Vrijwel elk schilderij achterliggende betekenis

- Emblemata 

-> prenten die voorzien zijn van een spreuk of tekst 

-> moraliserende functie 

- Embleembundels

Schoonheid

- interesse na Italiaanse renaissance anders

- Perspectief, anatomische kennis en proportie leer zijn ‘HET’!

- Aandacht voor stof uitdrukking, lichtval etc. 

- detaillering belangrijk

-> kunstenaar gericht op detaillering heet een ‘fijnschilder’

Mythologie

- Boek: metamorfosen (gedaanteveranderingen)

-> Romeinse dichter Ovidius (43 v.C - 17 n.C) 

- Goden zijn hierin GEEN verheven personages, maar gewone mensen

- anachronistische schilderijen: een klassiek verhaal in eigen tijd

Allegorie

= een symbolische voorstelling waarbij deugden/ondeugden worden verbeeld door een personificatie 

-> een woord of iets wordt een mens

- herinnering om je goed te gedragen

Voorbeelden: deugdzaamheid, gerechtigheid, waakzaamheid, etc. 

D. 2 - Beeldende kunst

doel: een diepere kijk en begrip krijgen voor schilderkunst tijdens de 17e eeuw

Karel van Mander

- Het groot schilder boek

- Reis naar Italië

- theoretische beschouwingen

- bekende schilders uit die tijd

Italië 

- Italië als voorbeeld 

- renaissance grote rol

- anatomie, proportie leer, perspectief

- bekende kunstenaar: Caravaggio

Caravaggio

- Drama is het middelpunt

- Stijlmiddelen: zoals Mis-en-scène (opstelling)

- Schokkende gebeurtenissen

- Diagonale composities

- Clair-obscur (groot licht-donker contrast)

Caravaggisten in Utrecht

- Verspreiding van stijl gebaseerd op Caravaggio

- thematiek is Hollands, maar dus visueel opmerkelijk geïnspireerd door Caravaggio

- Denk aan Claire obscur 

Kunst op de markt

- Verkopen van kunst werd een gewoonte

- dit kon bij de kunstenaar zelf, kunsthandelaren en op veilingen

- wel is er nog veel werk in opdracht

Besturen en particulieren 

- Belangrijke opdrachten van: stadsbesturen, bestuur van de VOC en Amsterdamse admiraliteit

- verhoogt prestige kunstenaar

- Ook rijke burgers zijn belangrijke opdrachtgevers

- Relatie opdrachtgever - kunstenaar

Specialisten 

- Nederland is uniek

- Rest van Europa: vooral kerk en hoven zijn opdrachtgevers

- Beeldenstorm (1566) 

- Schilders specialiseren in genres

Huiswerk:

Beantwoord: Welke genres waren belangrijk tijdens de 17e eeuwse schilderkunst?

Maak Lambo: H4, blok 5, 6, 7, 9  EN 10