Hoofdstuk 4: wetenschap

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Hoofdstuk 4: wetenschap

• theorie
• vragen
• discussie
• koppensnellen

Wat is criminaliteit?

• Criminaliteit = gedrag dat door de overheid strafbaar wordt gesteld.
• criminaliteit is relatief = het verschilt per tijd en per samenleving

Overal gelden andere normen en daarmee is criminaliteit  dus plaats- en tijdgebonden.

Leg het verband tussen de cultuur van een samenleving en de criminaliteit.

Dit was vroeger niet strafbaar in Nederland maar nu wel.

1. homoseksualiteit
2. consumptie van softdrugs
3. hacken
4. trouwen

In Frankrijk mag je je varken niet Napoleon noemen.

1. Dit is tijdgebonden
2. Dit is plaatsgebonden

In Nederland mocht men voorheen overal roken (bv. in restaurants en het ov)

1. Dit is tijdgebonden
2. Dit is plaatsgebonden.

Discussie

Er zijn samenlevingen waarin bepaald gedrag als crimineel gedrag wordt beschouwd. Zo worden in China de Oeigoeren die de islam als geloof aanhangen vanwege hun religie in zogenaamde ´hervoedingskampen´ gestopt.

Hoe kijk jij naar het middels een wetgeving rechtvaardigen van het schenden van mensenrechten?

Discussie

samenlevingen verschillen ook van cultuur. Zo is het in India zo dat koeien overal en altijd voorrang krijgen. Dit is omdat zij als heilig worden beschouwd. 

Vind jij dat de dominante cultuur van een land leidend moet zijn in de wetgeving van de samenleving?

4.2: Eisen

schema

• theorie

• filmpje

• theorie

• koppensnellen

wetenschappelijk onderzoek

• Van belang dat er sprake is van echter, ware kennis en niet van toevallige dagelijkse waarneming.
• Onderzoekers moeten afstand kunnen nemen van hun eigen voorkeuren en mensbeelden.
• Het onderzoek moet dus in feite onbevooroordeeld zijn.

eisen

Er gelden eisen waaraan een wetenschappelijk onderzoek moet voldoen:

• Betrouwbaarheid
• validiteit
• representativiteit
• generaliseerbaarheid
• transparantie

betrouwbaarheid

Wanneer is een onderzoek betrouwbaar?

• Herhaling van het onderzoek levert dezelfde resultaten op.
• Het mag niet uitmaken wie het onderzoek uitvoert.

bv. Een proefpersoon doet mee aan een IQ test en haalt de ene keer 107 en de andere keer 135. Dit is niet betrouwbaar.

validiteit

Wanneer is een onderzoek valide?

• Er moet gemeten worden met helder omschreven standaarden die verantwoord kunnen worden op basis van eerder onderzoek.

m.a.w.

Als er iets onderzocht wordt moet er duidelijk zijn wat de definitie is van wat er wordt onderzocht en deze moet gebaseerd zijn op eerder gedaan onderzoek.

representativiteit

Bij een onderzoek wordt niet ´iedereen of alles´ onderzocht maar worden er steekproeven gehouden.

wanneer is een onderzoek representatief?

• De steekproef is een dwarsdoorsnede  van de totale groep die wordt onderzocht. 

m.a.w.

alle kenmerken van de groep moet worden meegenomen in de steekproef bij het onderzoek. Als jij wilt weten hoe een lasagne smaakt neem je alle lagen mee anders is jouw oordeel niet representatief.

representativiteit

Steekproeven moeten aselect zijn:

Er mag vooraf geen selectie plaatsvinden van de te onderzoeken kenmerken. De dwarsdoorsnede moet blind gemaakt worden.

generaliseerbaarheid

Wanneer is een onderzoek generaliseerbaar?

• De steekproef moet ook gegevens opleveren die gelden voor het overige deel (dat niet mee deed met het in het onderzoek).

m.a.w.

het gaat er dus om in hoeverre de eigenschappen die in de steekproef gevonden zijn gelden voor de hele groep/populatie.

Transparantie

Wanneer is een onderzoek transparant?

• wetenschappers moeten helder zijn over hun manier van onderzoek doen, verzamelde gegevens en analyse.

• Het onderzoek moet zo veel mogelijk doorzichtig en openbaar worden gemaakt. Zo kan er worden gecontroleerd of er de juiste conclusies zijn getrokken.

4.2: Eisen

• herhaling (kahoot)

• theorie

• koppensnellen

herhaling

We gaan de stof van vorige week herhalen met een quiz.

wetenschapsfilosofie

Wetenschappers en filosofen voeren een voortdurend debat over wat 'ware kennis' nu precies is.

hieruit zijn twee hoofdrichtingen te onderscheiden:

empirisme

het empirisme = Alle ware kennis komt voort uit waarnemingen, uit de 'buitenwereld'.

bv. door het observeren van kleuters wordt er geconcludeerd hoe de omgang en interactie tussen hen zich plaatsvindt en wordt gevormd.

rationalisme

het rationalisme = Ware kennis komt voort uit de Rede, de ratio, het verstand; de buitenwereld is chaotisch, daarom zijn intelligentie en verstand nodig om orde te creëren.

Hierbij gaat het niet om observeren maar om het beredeneren en het gebruik maken van het verstand.

falsifiëren

• Volgende de Duitse wetenschapper Karl Popper is het bij het empirisme lastig te bewijzen dat een theorie volledig is/klopt.
• Popper stelt dat wetenschappers op zoek moeten naar waarnemingen die hun theorie ontkracht. (= falsifiëren)
• De theorie moet dus zo worden opgesteld dat deze kan worden ontkracht.

Kritiek op Popper

• Popper meende dat door falsifiëren de wetenschappelijke kennis steeds toeneemt en men op deze manier dichtbij de waarheid kwam.

• Thomas Kuhn (Amerikaan) stelde dat wetenschap niet alleen lineair proces van toename van kennis is.
  

m.a.w.

Er kan ook nieuwe kennis ontstaan en er is dus niet alleen sprake van voortborduren op bestaande kennis. Een heel andere manier van denken en onderzoek doen  kan zorgen voor nieuwe kennis ('out-of-the-box').

paradigma

• Een paradigma is simpel gezegd het referentiekader van een onderzoeker, een soort wetenschappelijke ideologie.
• Volgens o.a. Kuhn is het belangrijk om 'outside-the-box' te denken. Door vast te houden aan een paradigma kan je niet of lastig tot nieuwe en radicale ontdekkingen en kennis komen.

(vb. de aarde draait om de zon)

koppensnellen