7/3 1h spelling meervoud

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Presentaties

Snel gaan zitten.

Spullen pakken.

In de LessonUp.

In stilte wachten tot we beginnen!

Spelling

Lesplanning

• Presentaties
• Toetsbespreking zakelijk lezen
• Wat weet je al?
• Instructie/quiz
• Werken 
• Afsluiten 
  

Toetsbespreking 

Toets: zakelijk lezen, vorige periode

Pak een kleurpotlood of stift.

Noteer in je schrift wat je fout had aan de vraag en of dat kennis/leren was of toepassen/oefenen

Lesdoel:

Aan het einde van deze les(sen serie):

• weet je wat het verschil is tussen regelwoorden en leerwoorden
• kan je woorden in de meervoud spellen

Schrijf drie dingen op die je
van de vorige les onthouden hebt.

Meervoud van garage

1. garage's
2. garages

Meervoud van foto

1. fotos
2. foto's

meervoud van etui

Regelwoorden

Voor sommige moeilijke woorden bestaan regels. In het Nederlands schrijf je skietje, en niet ski’tje. Je schrijft waterskiën, en niet waterskieën. Dit wordt bepaald door spellingsregels.

Leerwoorden

Er zijn echter ook moeilijke woorden waarvoor geen regels gelden. Je schrijft creatief met een -c, en kroket met een -k. Cirkel schrijf je aan het begin met een -c en met een -k middenin, maar circus schrijf je met twee keer een -c. Product schrijf je met een -c en gezakt met een -k. Er zijn woorden die precies hetzelfde klinken, maar die je anders schrijft en die niets met elkaar te maken hebben (homofone woorden), zoals rouw en rauw. Hiervoor zijn geen regels, dergelijke woorden moet je leren (of opzoeken).

Hoe leer je zulke woorden?

• Laat je overhoren.
  
• Schrijf de woorden zorgvuldig op. Netheid is belangrijk bij spelling!
  
• Verbeter foute woorden met een opvallende, andere kleur, bijvoorbeeld rood.
  
• Noteer de foutgeschreven woorden daarna drie keer in de goede versie.
  
• Je kunt beter drie dagen lang twintig minuten leren, dan één dag een uur.
  

Meervouden op -en

tent tenten

vraag vragen

man mannen

huis huizen

brief brieven

Je past de spelling aan de uitspraak aan als dat nodig is!

Meervoud

Bijna alle zelfstandige naamwoorden kun je in het meervoud zetten. De meeste meervouden eindigen op -(e)n, iets minder eindigen op een -s, en een enkel meervoud eindigt op -eren (volkeren, kinderen, runderen).

Medeklinkers aan het eind worden verdubbeld als dat nodig is voor de uitspraak:

bed - bedden

atlas - atlassen

trap - trappen

vis - vissen

Meervoud

Medeklinkers kunnen veranderen, vooral de -f en de -s:

luis - luizen

roos - rozen

slurf - slurven

dief - dieven

Meervoud

Woorden die eindigen op een klinker (a, i, o, u en y) krijgen een apostrof als je ze fout kunt uitspreken:

agenda - agenda’s

paraplu - paraplu’s

ski - ski’s

penalty - penalty’s

auto - auto’s

Meervoud

Woorden die je niet fout kunt uitspreken en woorden die eindigen op de klinker -e, krijgen geen apostrof:

logé - logés

horloge - horloges

abonnee - abonnees

milieu - milieus

niveau - niveaus

etui - etuis

vakantie - vakanties

carrière - carrières

Er komt een 's als het eindigt op een -Y, -O, -U, -I en -A

Je spreekt de letters uit al y-ie, o-oo, u-uu, i-ie, a-aa

baby baby's babis

risico risico's risicos

paraplu paraplu's paraplus

kiwi kiwi's kiwis

pyjama pyjama's pyjamas

Moeilijke gevallen: s eraan vast als woorden eindigen op twee of drie klinkers die samen een klank vormen

aieu a-djeu eus

gameboy game-booi gameboys

etui e-twie etuis

niveau ni-voo niveaus

Maar niet bij:

cavia ca-vi-a cavia's

radio ra-di-o radio's 

Klinkers klinken hier niet samen

Moeilijke gevallen: s eraan vast als het eindigt op -e, -é

Je spreekt de letters uit al e- korte e, é-ee.

er is dus geen probleem met de uitspraak/klankverandering

etage etages

paté patés

Er komt een 's na afkortingen

wc wc's

tv tv's

café

1. cafés
2. café's

Welke meervoudsregel hoort erbij?

alinea

1. meervoud op -ën
2. meervoud op -s
3. meervoud op -'s
4. geen meervoud

Bijvoeglijk naamwoord

Welk bijvoeglijk naamwoord is een stoffelijk bijvoeglijk naamwoord?

1. De lelijke kast
2. De metalen kast
3. De grijze kast
4. De oude kast

Wat is geen bijvoeglijk naamwoord?

1. groene
2. sterke
3. man
4. boze

Wat zijn bijvoeglijke naamwoorden?

1. de, het , een
2. slimme, mooie, rode
3. fiets, boek, volleybal
4. lopen, werken, denken

Bijvoeglijk naamwoord

Een bijvoeglijk naamwoord dat vóór een zelfstandig naamwoord staat, krijgt een -e:

de rode auto

de mooie mountainbike

het verbrande huis

Bijvoeglijk naamwoord - uitzonderingen

Een bijvoeglijk naamwoord voor een onzijdig zelfstandig naamwoord krijgt geen -e als er geen lidwoord of voornaamwoord voor staat, of als er ‘ een’ of ‘geen’ voor staat:

Zo, intelligent antwoord!

Nou, dat is een intelligent antwoord.

Dat is geen intelligent antwoord.

Bijvoeglijk naamwoord - stof of materiaal 

Bijvoeglijke naamwoorden die een stof of materiaal uitdrukken, eindigen op -en:

een linnen theedoek

zijn zijden stropdas

een houten roeiboot

de gouden medaille

Bijvoeglijk naamwoord - ‘nieuwe’ stoffen 

‘Nieuwe’ stoffen schrijf je als bijvoeglijk naamwoord vaak weer zonder -en:

een plastic tas

een aluminium vliegtuig

De Vlamingen hebben het Engelse woord plastic vernederlandst: zij spreken van een ‘plastieken’ fles.

Bijvoeglijk naamwoord - afgeleid van onregelmatig werkwoord

Bijvoeglijke naamwoorden die van een onregelmatig werkwoord zijn afgeleid, eindigen, net als het voltooid deelwoord, op -en:

de vertrokken minnaar

de gelopen race

de uitgezonden soldaat

Bijvoeglijk naamwoord - schrijf je nooit op extra d of t, wel dd of tt

Je schrijft een bijvoeglijk gebruikt werkwoord nooit met een extra –d of –t. Uiteraard schrijf je wel een dubbel –d of dubbel –t als dat nodig is voor de uitspraak:

De geredde prinses

De geklede prinses

De verrotte appels

De grote appels

De uitgeputte hardloper

De uitgeruste hardloper

De bekladde auto’s

Bijvoeglijk naamwoord - op z'n Frans

In het Frans wordt een bijvoeglijk naamwoord bijna altijd achter het zelfstandige naamwoord gezet waar het bij hoort:

een rode roos = une rose rouge

Sommige bijvoeglijke naamwoorden kun je voor en achter het zelfstandige naamwoord zetten. Maar de betekenis verandert dan wel:

un brave homme = een beste man

un homme brave = een dappere man

Zelfstandig gebruikte bijvoeglijke naamwoorden

Een zelfstandig gebruikt bijvoeglijk naamwoord waar een zaak mee bedoeld wordt, eindigt op een -e. 

Wanneer er meerdere personen mee worden bedoeld, eindigt het zelfstandig gebruikte bijvoeglijk naamwoord op -en:

Sommige dove katten komen niet graag buiten. (dove = bvn)

De dove zijn iets minder actief. (dove = zelfstandig gebruikt, geen personen) 

Dove mensen kunnen zich goed redden met gebarentaal. (dove = bvn)

Ook steeds meer video's zijn door doven goed te volgen door de ondertiteling. (doven = zelfstandig gebruikt bij personen) 

Toch niet zelfstandig

Soms lijkt het alsof bijvoeglijke naamwoorden zelfstandig worden gebruikt, maar is dit niet het geval. Ergens in de dezelfde zin of in de zin ervoor staat dan toch het zelfstandige naamwoord dat erachter hoort. Het bijvoeglijke naamwoord krijgt dan ook geen -n:

Witte en grijze wolken raasden langs de hemel, de donkere lieten het flink regenen.

   Witte en grijze wolken raasden langs de hemel, de donkere wolken lieten het flink regenen. 

De snelste sporters kregen een medaille, de langzaamste kregen niets.

   De snelste sporters kregen een medaille, de langzaamste sporters kregen niets. 

Cijfers en getallen

De meeste getallen schrijven we in cijfers, maar sommige getallen schrijven we in letters.

Welke in letters?

- Getallen van één tot en met twintig --> De regel is dat je in een gewone tekst de hele getallen tot en met twintig als woord schrijft: Vier leerlingen gingen naar huis.

Let op: Boven de twintig worden cijfers gebruikt: 28 leerlingen gingen fietsen.

Wanneer je in een zin een getal boven en een getal onder de twintig schrijft, gebruik je cijfers:

Van de 22 leerlingen hadden er 17 een voldoende.

- Alle ronde getallen:  tientallen, honderdtallen, duizendtallen. Je schrijft dus: veertig, zeshonderd, vijfduizend. Ook schrijf je: honderdduizend, miljoen, miljard, biljoen: De aarde ontstond 4,57 miljard jaar geleden.Ruim vier miljard jaar geleden ontstond de aarde.

- Bij exacte eenheden als snelheid, gewicht, maat, afstand en dergelijke gebruik je cijfers:

Hij fietst 15 km per uur. Gebruik 12 gram zout en 25 gram suiker.

Gaat het om een jaartal, gewicht, maat, bedrag, snelheid of een andere eenheid, gebruik dan wel cijfers (bijv. huisnummer, telefoonnummer)

Werk voor de deze les en de volgende les + huiswerk: 

Werkboek deel 1, blz. 174,  deel 1, opdr. 9 + deel 2, 1 t/m 7

Wat  niet af is = huiswerk

Klaar = lezen uit je leesboek

Stel de volgende les vragen over fouten die je niet begreep!

Lesdoel:

Aan het einde van deze les(sen serie):

• weet je wat het verschil is tussen regelwoorden en leerwoorden
• kan je woorden in de meervoud spellen

Ik weet wat het verschil is tussen regelwoorden en leerwoorden

😒🙁😐🙂😃

Ik kan je woorden in de meervoud spellen.

😒🙁😐🙂😃

Reflectie:
Wat ging bij jou goed tijdens deze les?
Wat kan nog iets beter?

Feedback:
Wat vond je fijn/goed aan deze les?
Wat zou je liever anders willen zien?