Trauma thorax

• Doktersassistente
• MBO
• Studiejaar 2

Trauma

Thorax

Wat gaan we doen vandaag?

Theorie Triage trauma thorax

Quiz

Casussen oefenen

Leerdoelen

Aan het eind van de les kan de student de juiste urgentie toekennen aan een patiënt met een trauma thorax.

Aan het eind van de les kan de student een acute HET van een niet acute HET onderscheiden.

Aan het eind van de les kan de student een passend advies geven m.b.t. verschillende  thorax trauma's.

Ribben

In de thorax (of borstholte) zitten meerdere vitale organen, zoals het hart en de longen. De ribben beschermen de borstholte tegen trauma van buitenaf. Door een trauma kunnen ribben kneuzen of breken. 

Hoog-energetisch trauma (HET) acuut of niet acuut

geweld (veel energie) op het lichaam. 

• val van grote hoogte (2-3 maal lichaamslengte), 
• ongeval met snelheid > 45 km/u (met autogordel om),
• auto contra voetganger > 10 km/u, 
• ongeval fietser/ motorrijder > 30 km/uur, 
• ster in de voorruit (door hoofd), 
• ongeval met beknelling.

De context bepaalt of een HET acuut is of niet.

 Pneumothorax

Pneumothorax/klaplong

Het is een long die is ingeklapt door lucht in de pleuraholte (de ruimte tussen de longvliezen). 

Lucht in de pleuraholte kan ontstaan door een verwonding, maar het kan ook spontaan ontstaan.

Een ingeklapte long kan zuurstof niet goed opnemen. Een patiënt heeft dan klachten als pijn op de borst of benauwdheid.

Een spontane pneumothorax treedt vooral op jonge leeftijd op en gaat gepaard met plotselinge pijn op de borst en kortademigheid.

Spanningspneumothorax

De pleuraholte zuigt lucht aan, maar de lucht kan er niet uit wegens een ventielmechanisme. Daardoor loopt de druk op in de holte en wordt de long samengedrukt. De andere long kan ook weg- en samengedrukt worden. Is levensbedreigend.

Ribfractuur

De scherpe einden van een gebroken rib kunnen tijdens of kort na het trauma de longvliezen en longen doorboren.

Lucht uit de longen kan tussen de longvliezen terechtkomen, waardoor de long ineen klapt.

Ribcontusie

Kneuzing van de rib en/of de tussenribspieren.

 Ademhalen kan pijnlijk zijn, waardoor de neiging om oppervlakkig te ademen ontstaat. 

Klachten van een ribcontusie komen vaak pas na enige tijd – tot drie dagen – na het trauma.

Het duurt wat langer voor een bloeduitstorting, posttraumatisch oedeem en spierstijfheid als gevolg van de contusie zich ontwikkelen.

Omdat er veel vitale functies in de thorax zitten, is het bij een thoraxtrauma extra belangrijk om te vragen naar vegetatieve verschijnselen bij de patiënt. 

• Het gevoel van flauw vallen
• Zweten
• Misselijkheid
• Klam voelen

Patiënten met een thoraxtrauma kunnen ademhalingsklachten hebben.

• Klachten die vastzitten aan de ademhaling hebben waarschijnlijk iets te maken met de longen en/of ribben.  
• Bij een ribcontusie kan ademhalen bijvoorbeeld pijnlijk zijn.  Patiënten kunnen dan oppervlakkig gaan ademen. 
• Bij een pneumothorax kunnen patiënten vaak moeilijk ademen en niet diep zuchten.

Letsel door een voorwerp

Een thoraxtrauma kan veroorzaakt worden door een voorwerp, bijvoorbeeld een mes, een fietsstuur of een honkbalknuppel

Waarom is het belangrijk om te weten of het trauma door een voorwerp is veroorzaakt?

Omdat er een groter risico is op beschadiging van vitale functies.

Dit is zowel het geval bij letsel met bloed, als bij letsel zonder bloed.

 Daarom is het belangrijk goed uit te vragen wat er precies is gebeurd.

triagewijzer.nhg.org

Wat is de urgentie van penetrerend letsel

1. U3
2. U5
3. U1
4. U2

Wat is juist bij een HET acuut?

1. auto contra voetganger > 10 km/u
2. ster in de voorruit (door hoofd)
3. val van grote hoogte (2-3 maal lichaamslengte)
4. Alle drie de antwoorden zijn juist

Wat voor advies geef je bij een trauma met kortademig urgent

1. Zit rechtop, met de benen uit bed.
2. Zit rechtop, met de benen in bed.
3. Plat liggen met de benen uit bed
4. Plat liggen met de benen in bed

Welke stelling hoort erbij een rib contusie?

1. Klachten kunnen nog ontstaan een paar dagen na het trauma.
2. Ribcontusie is niet erg pijnlijk, af en toe paracetamol is voldoende.
3. Beide antwoorden zijn goed
4. Beide antwoorden zijn fout.

Wat is een risicofactor bij een ribfractuur?

1. acute longontsteking
2. hoestklachten
3. pneumothorax
4. geen van de antwoorden is juist

Er komt een patiënt aan de balie met een mes tussen zijn ribben, wat doe je als eerste?

1. Je verwijderd het mes.
2. je laat het mes laten zitten en verbind de wond losjes
3. je belt een ambulance
4. je rent weg

Oefenen

Wat wist je al?​

Wat was nieuw voor jou?​​

Wat vond je van de les?

maken 

E-learnings trauma thorax(triage) en venapunctie(mth)