9.3-1 Stambomen - kruisingen 5H 2425

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

9.3-1 Stambomen

Lesdoel 

8a. Je kunt de begrippen dominant en recessief uitleggen en toepassen in en kruising.

8b. Je kunt de begrippen homozygoot en heterozygoot uitleggen.

8c. Je leidt uit een stamboom af of allelen dominant of recessief zijn.

10. Je leidt de kans op een bepaald genotype en fenotype af bij de nakomelingen uit een monohybride kruising met een dominant en recessief allel.

Dominant/recessief

Plant                                        Plant 1                                 Plant 2                               Plant 3

Erwtkleur (fenotype)        Groen                                  Groen                                  Geel

Genotype

Erwtenplanten kunnen groene of gele erwten hebben

Homozygoot/heterozygoot

Plant                                        Plant 1                                 Plant 2                               Plant 3

Sommige planten hebben twee gelijke allelen, andere twee verschillende

Kruisingen

We gaan kijken wat er gebeurt als je twee ouders met een bepaald genotype en fenotype met elkaar kruist.

Als je bij zo'n kruising maar op 1 gen/ eigenschap let noem je het een monohybride kruising.

Begrippen

P generatie: de beide ouders

F1 generatie: de kinderen van de P generatie

F2 generatie: de kinderen van de F1 generatie.

G en G                        g en g

Kruisingsschema

Maak een tabel bij de rijen de allelen in de geslachtscellen van de ene ouder en bij de kolommen de allelen in de geslachtscellen van de andere ouder.

G en G                        g en g

G

g                   Gg

G en G                        g en g

G

g                   Gg

Groen

100% Gg

Groen                              Groen

   Gg                                     Gg

 

Groen                              Groen

   Gg                                     Gg

G of g                              G of g

 

Groen                              Groen

   Gg                                     Gg

G of g                              G of g

 

                  G            g

G

g

Groen                              Groen

   Gg                                     Gg

G of g                              G of g

 

                  G            g

G              GG         Gg

g               Gg         gg

Groen                              Groen

   Gg                                     Gg

G of g                              G of g

 

                  G            g

G              GG         Gg

g               Gg         gg

Groen     3/4  

Geel        1/4

Stamboom

In een stamboom let je goed op de legenda (wat is wat).

            Man

             Vrouw
 

Kun je uit de stamboom achterhalen welk allel dominant is?

Welke genotypes kun je invullen?

Stappenplan (5 min)

Schrijf voor jezelf een stappenplan hoe je in een stamboom kunt achterhalen welke eigenschap dominant is en welke recessief.

Wat is de kans dat deze personen een kind krijgen dat drager is van het doofheidsallel?

Lesdoel 

8a. Je kunt de begrippen dominant en recessief uitleggen en toepassen in en kruising.

8b. Je kunt de begrippen homozygoot en heterozygoot uitleggen.

8c. Je leidt uit een stamboom af of allelen dominant of recessief zijn.

10. Je leidt de kans op een bepaald genotype en fenotype af bij de nakomelingen uit een monohybride kruising met een dominant en recessief allel.

Huiswerk

Maak opdrachten van 9.3

Leerdoel 8 en 10