1e avond polarisatie

• Mens & Maatschappij
• MBO
• Studiejaar 4

Indelen van mensen

                    Hokjes denken 'onvermijdelijk'

Lui brein

Automatisch

Voordelen

Stereotype

Stereotypen zijn generalisaties. 

Het zijn de algemene ideeën en beelden over mensen en groepen, die wij als min of meer parate kennis in ons achterhoofd hebben opgeslagen

Op het eerste gezicht

We horen allemaal bij diverse groepen. Dan is wij-zij denken vaak onvermijdelijk. Het is ook handig. Het zijn een soort sluiproutes van je brein. Het maakt het leven een stuk overzichtelijker om in zij en wij te denken. Daarnaast heeft het een groot voordeel. Wanneer je iets als wij bestempeld, wordt het je 'eigen'. En voor dingen die 'eigen' zijn zorg je doorgaans nou eenmaal beter. Ga maar eens na, 'je eigen huis'', 'je eigen familie', 'eigen kinderen' enz. 

Veelal gaan deze processen in denken automatisch en delen we mensen in hokjes in. Dat indelen gaat in eerste instantie op basis van sekse, leeftijd, huidskleur en eerste indruk. 

Wanneer we dat indelen gaan generaliseren, dus op basis van 1 typisch voorbeeld een hele groep omschrijven, dan spreken we van een stereotype. Het zijn de algemene ideeën die we hebben over een bepaalde groep die we bewust of onbewust ergens hebben opgeslagen.

Als je kijkt naar het filmpje: wat is dan het eerste wat je denkt?

Veel mensen dachten dat het de nanny van de kinderen was die binnenkwam. Man in pak= status=veel geld=nanny. Het bleek zijn vrouw te zijn.

Door aannames te ontleden kun je zien hoe je eigen vooroordelen werken. 

Indelen van mensen

'onvermijdelijk'

'Wij' zijn beter, 'zij' zijn slechter

'Zij' zijn allemaal hetzelfde

Mensen op 1 hoop gooien

Medeleven gaat automatisch uit naar de 'wij' groep

Nadelen

Vooroordelen

Vooroordelen ontstaan, bijna zonder uitzondering, bij conflicten, botsingen of wrijvingen met die andere groep. 

Vooroordelen kunnen ook ontstaan door een conflict met één individu: zijn of haar negatieve gedrag wordt vervolgens geprojecteerd op een hele groep waar hij of zij bij hoort. 

Handig om deze pagina te delen op de smartphones van de studenten.

Het wij-zij denken heeft ook nadelen. Zo zie je dat wij-denken vaak gepaard gaat met vergelijken met 'zij' en dan in de negatieve zin. Het gaat bijna automatisch dat je denkt dat 'wij' beter is dan 'zij'.

Je medeleven gaat dan sneller uit naar de 'wij' groep en daarna pas nadenkt over 'zij'.

Het gevaar is ook dat je 'zij' als 1 groep gaat zien en ze op 1 hoop gaat gooien met diverse kenmerken en soms vooroordelen daarbij. 

Daardoor ontstaan stereotypen en vanuit daaruit ook vooroordelen. Deze stereotypen zijn meestal wel waar maar vaak onvolledig. 

Groepen indelen en stereotypering met de bijbehorende vooroordelen is van alle tijden. Hoe dat kan leiden tot vreselijke dingen is wel te zien aan de Holocaust. Het uitsluiten van mensen, Joden. De anti-Joodse maatregelen begonnen in Nederland na mei 1940 toen de nazi`s Nederland hadden bezet. 

Hoe kan dit?

14% gaf maar goed antwoord

meeste antwoorden:

homosexueel

siefvader

geadopteerd

Je weet dat er vrouwelijke chirurgen bestaan toch associeer je chirurg automatisch met een man. Je hersenen nemen een short cut. Omdat je hersenen maar beperkte capaciteit hebben neemt hij dus een sluiproute

Hokjesdenken

Binnen paar seconden beeld van iemand:

kort/lang haar, netjes/nonchalant gekleed, wel/geen tatoeage.

Soms zelf al waarde oordeel obv uiterlijk zonder dat je iemand kent.

Eigen hokje?

Je plaatst jezelf ook in een hokje: Groninger, Lopster, moeder, hardloopster, Nederlander etc..

Stereotypering

De neiging is om een groep als geheel te zien: Duitsers eten curry worst en drinken veel bier Fransozen drinken wijn en eten brie.

Deze manier van generaliseren = stereotypering

Associaties of aannames over een volk of individu, vaak obv persoonskenmerken

Stereotypen zijn handig om je kennis en gedacten te structureren maar ze kunnen leiden tot verkeerde inschattingen. Obv incomplete kennis trek je overhaaste conclusies. Obv leeftijd plaats je al snel iemand in het hokje bejaarde met de bijbehorende eigenschappen traag en vergeetachtig. Maar niet elke nejaarde is traag of vergeetachtig.

een stereotypering kan leiden tot een (voor)oordeel: een ongegronde, vaak negatieve  mening over een persoon. Andersom kan ook; je praat iets goed

Vooroordeel kan ook

komen door 

- een eigen ervaring. 

- normen en waarden; als iets haaks staat op je eigen normen en waarden kun je geneigd zijn bevooroordeeld te denken

Alle Italianen zijn onbetrouwbaar omdat ik ooit opgelicht ben door een Italiaanse zakenpartner

alle Groen Links stemmers zijn geitenwollensokkentypes

Discriminatie

Wat is polarisatie?

Polarisatie is toenemend wij-zij-denken. 

Het is een proces waarbij de tegenstellingen tussen groepen in de samenleving sterker worden, waardoor groepen steeds meer tegenover elkaar komen te staan. 

Polarisatie kan zich manifesteren op verschillende locaties, bijvoorbeeld in een buurt, op een school of op de werkvloer, maar ook op (sociale) media.