6.1 Waterproblemen in Nederland - rivieren

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

syllabus

uitleg

Maken

Lesson Ups met examenvragen

Waar komt al dat water dat in de rivieren stroomt vandaan?

Waterscheiding = rode omtrek

Grens van stroomgebied.

(Altijd hoger gelegen dan omgeving)

Stroomgebied =

Gebied dat zijn water afvoert via één hoofdrivier met zijn zijrivieren.

Waterscheiding = rode omtrek

Grens van stroomgebied.

(Altijd hoger gelegen dan omgeving)

Stroomgebied =

Gebied dat zijn water afvoert via één hoofdrivier met zijn zijrivieren.

Stroomstelsel= blauwe lijnen

De hoofdrivier met zijrivieren

(Stroomt altijd van hoog naar laag, van de bergen naar de zee)

Lengteprofiel van een standaard rivier.

................loop

Groot ............ (hoogteverschil)

Stroomsnelheid .............

............. in de diepte (inslijpen)

Middenloop

Minder groot verval

Stroomsnelheid wat langzamer

Vooral .................. van sedimenten

................loop

Laag verval

Stroomsnelheid ..........

.......................

boven

beneden

verval

hoog

laag

erosie

sedimentatie

transport

Lengteprofiel van een standaard rivier.

Bovenloop

Groot verval (hoogteverschil)

Hoge stroomsnelheid

Erosie in de diepte (inslijpen)

Middenloop

Minder groot verval

Stroomsnelheid wat langzamer

Vooral transport van sedimenten

Benedenloop

Laag verval

Stroomsnelheid langzaam

Sedimentatie

bron =

start rivier

monding =

einde rivier

Maas

Rijn

regenrivier

gemengde rivier

groter stroomgebied

kleiner stroomgebied

groter verval in bovenloop

lager verval in bovenloop

lager debiet

hoger debiet

Maas

Verval in bovenloop kleiner

Rijn

Verval in bovenloop groter

Kleiner stroomgebied

groter stroomgebied

gemengde rivier

Piekafvoer in winter door meer neerslag i.c.m. weinig verdamping.

Piekafvoer in zomer door meer smelwater

regen rivier

Piekafvoer in winter door meer neerslag i.c.m. weinig verdamping.

voor bedijking

na bedijking

Binnendijks of buitendijks?

kribben

uiter-

waarde

winter-

dijk

binnendijks-gebied

buitendijks-gebied

Welke type bodemgebruik is
enorm afgenomen als je 1900
vergelijkt met 2012?

Welke type bodemgebruik is
opvallend toegenomen als je 1900
vergelijkt met 2012?

Beredeneer hoe de verandering in bodemgebruik
de kans op een hoge piekafvoer in de rivieren
heeft beïnvloedt (4p).

-benoem de verandering
- geef een oorzaak-gevolg redenatie
- geef aan of de kans op een hoge piekafvoer groter/kleiner wordt.

vertragingstijd=

Hoeveelheid tijd dat regenwater er over doet om in de rivier te komen.

Lange vertragingstijd zorgt voor een kleinere piekafvoer.

Bos en veengrond zorgen voor langere vertragingstijd.

Verstening zorgt voor een kortere vertragingstijd.

invloed klimaatverandering

Mondiaal schaalniveau:

- opwarming door meer broeikasgassen

- smelten ijskappen zorgen voor stijging zeespiegel

Nationaal schaalniveau (NL)

- warmere zomers en winters

- onregelmatiger neerslagregiem

(langere droogtes en hogere neerslagintensiteit)

gevolgen voor overstromingskans

Hogere zeespiegel -> 

rivierwater stroomt moeilijker naar zee ->

grotere kans overstroming rivier.

Zwaardere storm + intensievere neerslag ->

meer golven op zee + groetere piekafvoer rivier ->

grotere kans overstroming rivier + zee

Waterkwaliteit ook een probleem

Gebieden onder zeeniveau worden ontwaterd.

Zout zeewater dringt via ondergrond en riviermondingen binnen.

Problemen rondom water in NL

• te veel (overstromingen rivier of zee)
• te weinig (te lang droog)
• te vies (verzilting of te veel stikstof door landbouw)

Worden aangepakt door integraal waterbeleid